Canım netten bunu bulabildim. Umarım yardımcı olabilir bu yazı sana.
TUNUS HAKKINDA GENEL BİLGİ
Tunus, Berberiler, Kartacalılar ve Romalılardan sonra Arapların buraları fethetmelerinin sonucu halkın Müslüman olmasıyla İslam ülkeleri arasında yer almıştır. Tunus’ta Osmanlıların hakimiyeti 1574'de başlamış ve 1881'de Fransızların hakimiyeti ile son bulmuştur. Tunusluların Fransızlara karşı ilk bağımsızlık mücadelesi gösterileri 1938'de başlamış ve ülke 1957'de tam bağımsızlığını elde etmiştir.
Bugünkü Tunus, 162.155 km yüzölçümüne ve 1994 sayımına göre 8.735.000 nüfusa sahiptir. Tunus halkının % 99’u Müslüman olup çoğunluğu Maliki mezhebine bağlıdır.
GENEL OLARAK EĞİTİM SİSTEMİ
Temel eğitim 6-16 yaşlar arası olup 1991 yılından bu yana mecburidir. Çocuğunu okula vermeyen veliye 10 ile 100 Tunus Dinarı arasında para cezası verilir, suçun tekrarında bu ceza 200 TD’dır. Temel eğitim 6 yıllık birinci kademe (ilkokul) ve 3 yıllık ikinci kademe (ortaokul) den meydana gelmek üzere toplam 9 yıldır. Temel eğitimden önce okul öncesi eğitiminde isteğe bağlı ana okulları bulunmaktadır. 1994-95 öğretim yılında 6 yaş grubunda okullaşma oranı % 98 iken. Bu oran 6-12 yaş grubunda % 91 dir.
Temel eğitimden sonra ortaöğretim yani lise 4 yıldır. Liselerde Edebiyat, Matematik, Deneysel Bilimler, Teknik, Ekonomi ve Yönetim bölümleri bulunmaktadır. Lisenin sonunda Fransız eğitim sistemine benzer bir şekilde bir bitirme sınavı (Bakalorya) yapılmakta ve öğrenciler okudukları bölüme göre diploma almaktadırlar. Klasik sınav tipi şeklinde yapılan bu sınavda öğrenciler aldıkları puana göre üniversitelere kaydolmaktadırlar. Bu sınava sadece 2 defa girilebilmektedir.
Tunus’ta resmi okullar yanında okul öncesi, ilk ve orta dereceli okullar düzeyinde özel okullar da bulunmaktadır. 1994-95 öğretim yılında özel okulların oranı ilkokulda binde 7, orta ve lisede % 11’dir. Orta ve lisede özel okullaşma oranın yüksek olması, büyük ölçüde devlet okulunda başarılı olamayan öğrencilerin öğrenimlerini özel paralı okulda tamamlamak istemelerindedir. Ayrıca Fransızların da özel okulları vardır.
Eğitim Bakanlığının resmi verilerine göre; 1994-95 öğretim yılında temel eğitimde 4286 okul, 1.472.844 öğrenci ve 58.279 öğretmen bulunmaktadır. Aynı yıl ortaöğretimde 712 lisede 662.222 öğrenciye karşılık 27.785 öğretmen görev yapmıştır.
Üniversiteler 2 ile 6 yıl arasında değişen lisans öğretimi yapmaktadırlar. Üniversitelerde 1994 yılında toplam 102.791 öğrenciye karşılık 5979 öğretim üyesi görev yapmıştır. 1983 yılında üniversitede okullaşma oranı % 7,5 iken 1994’te % 11,2 olmuş ve 2001 yılında % 15’e çıkması hedeflenmektedir. Başkent Tunus’ta 4 ile Sus ve Sfaks şehirlerinde birer olmak üzere toplam 6 üniversite bulunmaktadır.
Tunus Hükümeti eğitim ve kültüre çok önem vermekte ve bütçesinin büyük bir bölümünü bu alanlara ayırmaktadır. 1995 Devlet bütçesinden eğitime ayrılan pay % 13,5 olmuştur.
Dil Eğitimi
Tunus'un resmi dili Arapça ve Fransızcadır. Resmi yazışmalarda her ikisi de kullanılmaktadır. Tunuslular ana dili olarak Arapça’nın "Darice" denilen lehçesini konuşmaktadırlar. Bu lehçeye Berberice, Fransızca, Türkçe, İspanyolca ve İtalyancadan bir çok kelime girmiştir. Özellikle teknik kelimelerin tamamına yakını Fransızcadır. Halk sokakta ve evinde bu lehçeyi kullanmakta ve çocuk böylece okula başlamaktadır.
Öğrenciler okulda "fusha" denilen kitap Arapçasını öğrenmeye başlamaktadır. İlkokul 3. sınıfından itibaren de haftada 10 saat olmak üzere Fransızca öğrenmeye başlamaktadır. Ortaokul ve lisede zorunlu yabancı dil olarak İngilizce ve üçüncü yabancı dil olarak Almanca, İtalyanca ve İspanyolca dillerinden birisi öğretilmektedir.
Fransızca Tunus'da ikinci dildir. Tunusluların kendi arasında Fransızca konuştuklarını göremiyoruz. Ancak bir yabancıyla çok rahat Fransızca konuşmaktadırlar. Fransızca ikinci dil olarak böyle kullanılırken, diğer dillerin öğretimi konusunda da oldukça başarılı olduklarını söylememiz gerekmektedir. Tunuslular yabancı dil öğrenmeye çok isteklidirler.
İlkokulda bütün dersler Arapça verilirken, ortaokul ve lisede Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji ve teknik dersler Fransızca olarak yapılmaktadır. Hükümet bunların da Arapça verilmesi için çaba sarf etmesine rağmen bu dersleri Arapça okutacak öğretmenlerin yetişmemiş olmasından dolayı Fransızca yapılmaya devam edilmektedir. Üniversitelerde ise fen ve teknik öğretimin tamamı, sosyal bilimlerin de çoğunluğu yine Fransızca yapılmaktadır. Bu konuda öğretim üyeleri arasında bir tartışmanın olduğu söylenebilir. Bir kısmı Arapça’nın bir bilim dalı olarak yeterli olmadığını söylemektedirler. Bunun kendilerinin Arapça bir öğretim yapamayacak durumda olmalarından kaynaklandığı düşünülebilir.
Yüksek Öğretimde Din Eğitimi
Üniversite seviyesinde öğretim yapan Zeytuniye Üniversitesine bağlı 2 ilahiyat fakültesi bulunmaktadır. Bu fakültelerin isimleri "Usulü d-Din" ve "Hadaratu l-İslamiyye (İslam Medeniyeti)" dir. Bu fakülteler arasında program açısından fazla bir fark bulunmamakla birlikte “Hadaratu l-İslamiyye” bölümü sadece yabancı öğrencileri kabul etmektedir.10
Zeytuniye Üniversitesinin temeli hicri 150 yılında yapılan ve halen cami olarak kullanılan Zeytuniye Camisinde yapılan eğitime dayanmaktadır. Zeytuniye Camisinde eğitim her seviyede ve her branşta yapılarak toplumun ihtiyacını karşılarken daha sonra Tunus Üniversitesi bünyesine alınarak sadece İlahiyat Fakültesi seviyesinde din eğitimi vermeye başlamıştır.
Bugün ise Zeytuniye Üniversitesi adı ile müstakil bir üniversite olup sadece 2 tane İlahiyat Fakültesi ile öğretimine devam etmektedir. Zeytuniye Üniversitesine bağlı İlahiyat Fakültelerine öğrenciler lise sonunda girdikleri bitirme sınavı sonucuna göre girmektedirler. Mezunları okullarda öğretmenlik ve camilerde din görevlisi olarak görev yapabilmektedirler. Ancak kadroların azlığı sebebi ile mezunlarının çalışma sahası oldukça azdır. Buda okula kaliteli öğrenci gelmesini önlemektedir. İlahiyat Fakültelerinde öğretim 4 yıldır ancak yabancı öğrenciler için Arapça hazırlık sınıfı bulunmaktadır. Mezunlar yüksek lisans ve doktora öğrenimine mezuniyet derecelerine göre devam edebilmektedirler.