HERBİRİ USTA BİR BALIKÇI VE AVCI OLAN
VİZONLAR
VİZON» (Mustela lutreola) veya (Mustela vison) gelinciğe benzerse de
ondan daha iri ve daha güçlüdür. Gelincikteki uzun ve çevik vücut
kısa bacaklar onda da görülür. Bu hayvan da akrabası kadar yırtıcı ve kana susamıştır.
Bu gelinciğimsi hayvan usta bir balıkçıdır. Akıntılı nehirlerde saatte 3-3
5 kilometre hızla yüzerek kurnaz alabalıkları avlar. Suyun altında misk faresinden daha hızlı yüzer
fakat onun kadar uzaklara ve derinlere gidemez. Ama bu
misk farelerini yakalamasına engel değildir.
Vizon bataklık kuşlarıyla yavru kaplumbağaları da rahatça avlar. Gelincik gibi
farelere
sıçanlara ve tavşanlara düşkündür ve bu hayvanları ormanlarda ve çalıların arasında avlar. Fakat gelinciğin aksine
sırf öldürme zevki için öldürmez.
Vizonun ini:
Vizon özellikle geceleri hareket halinde ise de
günün her hangi bir saatinde ortalıkta görülebilir. Yuvası akar suların yakınlarında
kuru toprak ile derin suyun arasındaki sınırın üzerindedir. Bir tek vizon'un bölgesi buralarda 8 kilometre çapında bir saha kaplayabilir. Hayvanın ini bir ağaç kovuğu
kayaların arasındaki bir oyuk
ya da nehir kıyısında kazılmış bir delik olabilir.
Bu etobur hayvan avını çok kere inine taşır ve orada yer. Vizon'un ini
kurbanlarının kemikleri ve pul-larıyla daima tıklım tıklım doludur. Kara ve su avı verimli olunca
vizon inine bütün bir hafta yetecek kadar ölü balık ve hayvan depo edebilir. Meselâ
bir vizon'un ininde on üç misk faresi ile üç bataklık kuşu bulunmuştu.
Koşu ve oyun meraklısı: Vizon karada gelincik kadar hızlı hareket edemez. Bazen sırtını kamburlaştırarak dörtnala koşar veya sinirli adımlarla hızlı hızlı yürür. Şen zamanlarında oyun olsun diye bayırlardan aşağı kaydığı görülmüştür. Bir keresinde bir vizon'un bir tek
karlı toayırdan arka ankaya sekiz kere kaydığı görülmüştü.
Vizon'un düşmanları:
Fakat vizon' un hayatı yalnız av ve oyun değildir. İri baykuşlar bazen havadan üzerine inmekte
bazen de vaşağa veya tilkiye yem olmaktadır. Vizon' un misk bezlerinin salgıladığı kokulu madde gelinciğinkinden kuvvetli olmakla ve insanları rahatsız etmekle beraber
hayvanın düşmanlarını kaçıracak kadar tesirli değildir. Fakat vizon düşmanına yem olmadan önce iyice dövüşmeyi ihmal etmez.
Vizonlarda aile hayatı:
Vizon şubatta veya martta çiftleşir. Dörtten sekize kadar kör ve hemen hemen çıplak yavru
çiftleşmeden bir buçuk ay kadar sonra dünyaya gelir. Beş haftalıkken gözleri açılır ve bundan sonra katı yiyecekler de yemeye başlar. Yavrulara bu yiyecekleri bulmak için
baba
anne ile iş birliği eder.
Yavrular bu çağda pek oynaktırlar. Fakat oyunları bile yırtıcıdır. Birbirlerinin üzerine atlarlar
hiddetlenip acı acı bağırırlar
tıslarlar veya hırlarlar. Biraz daha büyüyünce gerçekten kavga atmeye ve dövüşmeye koyulurlar. Artık avlanabilecek kadar büyüdükleri için
anneleri ve babalarıyla ava çıkarlar.
Aile yaz süresince bir arada kalır. Sonbaharda ise yavrular
kendilerine yerleşecekleri bir bölge aramak üzere ayrı ayrı yola çıkarlar. Yılın bu mevsiminde bir nehir bölgesinden ötekine geçerken sudan hayli uzaklaşırlar.
Vizon kürkü ve vizon çiftlikleri:
Vizon kürkü kürk ticaretinin en önemli ****larından biridir. Tabiî halinde güzel bir koyu kahverengi olan
son derece yumuşak
parlak ve dayanıklı bir kürktür. Piyasanın en ziyade aranılan kürkü belki odur. Daima pahalıya satılır.
Bütün dünyada her yıl bir milyona yakın vizon yakalanır. Talep o kadar fazladır ki
vizon
yüz yıl kadar önce başlayan yeni bir endüstrinin
vizon çiftliğinin temeli olmuştur. Birleşik Amerika'da her yıl iki yüz binden fazla çiftlik vizonu kürk ticaretini desteklemektedir.
Erkek ve dişi vizon:
Yetişkin erkek vizon aşağı yukarı 1 kilo ağırlığında ve hemen hemen 60 santim uzunluğundadır. Oldukça tüylü kuyruğu vücut uzunluğunun üçte biri kadardır. Yumuşak ve sık kürkünün tüylerinin arasında daha uzun ve pırıl pırıl kara kıllar yer alır.Bunlar
yüzdüğü zaman hayvanın kürkünü muhafaza Ederler. Vizon'un çenesinde ve boynunda beyaz lekeler bulunabilir. Dişisi daha ufak olmakla beraber
erkekle aynı renktedir.
Nerelerde bulunur:
Vizon Meksika Körfezi'yle Kuzey Kutbu arasında hemen bütün Kuzey Amerika'da
Eski Dünyada ise Kuzey Doğu Asya ile Finlandiya ve Güney Batı Fransa ile Doğu Romanya arasındaki bölgelerde bulunur. Başlıca iki türü vardır: «Amerika vizonu» (Mustela vison) ile «Avrupa vizonu» (Mustela lutreola). Avrupa vizonu'na
«bataklık samuru» da denilmektedir.
Eskiden Birleşik Amerika'nın kuzeybatı kıyısı ile Kanada kıyılarında daha iri cins olan «deniz vizonu» (Mustela maerodön) yaşamakta idi. Fakat bu türün yüz yıl kadar önce soyu tükenmiştir.
