Çocuklarınızı tacizden nasıl koruyabilirsiniz?
Okulda çocuğunun akran istismarına ve rahatsız edilmeyle karşılaştığını ya da bunu diğer arkadaşlarına yaptığını öğrenen ebeveynler büyük panik yaşamaktadır. Bu durumu fark eden yetişkinlerde kızgınlık, şaşkınlık, pişmanlık duyguları ortaya çıkmaktadır. Akran istismarı; o anda daha güçlü olan kişi ya da grupların daha güçsüz olan kişiye birden fazla olmak üzere rahatsız edici davranışlarda bulunması ve incitmesidir. İstismar, vurma gibi şiddet içerebileceği gibi, sözel (lâkap takma, dalga geçme vb) de olabilir. Bazen eşit güçte öğrenciler arasında bir konuyla ilgili bir kez tartışma yaşanabilir, bu durum istismar değildir.
Öğrencinin akran istismarı ve
rahatsız edilmeye maruz kaldığı nasıl anlaşılır?
Çocuk, okula gitmek istemez ve pek çok bahane üretir. Zaman zaman okuldan kaçar. Derste yeterince etkin değildir, başarısızdır. Kendine olan güveni zayıftır. Sürekli tetiktedir, geceleri uyuyamaz, kâbuslar görür ve içine kapanır. Sıkıntılarını çevresine anlatmak istemez. Sinirini kendinden küçük çocuklardan ya da kardeşlerinden çıkarmaya çalışır. Asabidir. Vücudunda sebebini söylemediği çizikler, morluklar vardır. İstenmedik davranışlarda (rahatsız eden arkadaşlarına vermek üzere para çalması ya da yalan söylemesi vb) bulunur.
Ebeveynler çocuğa nasıl yaklaşmalıdır?
Öncelikle yetişkinler, çocuğu dikkatle dinlemeli ve yanında olduklarını çocuğa hissettirmelidirler. Ona verilecek öneriler mantıklı olmalıdır. ‘Sen de ona vur, senin elin armut mu topluyor?’ gibi öneriler, çocuğun daha fazla istismara uğramasından başka bir işe yaramaz. Öğrencinin bulunduğu ortamdan ve o arkadaşlarından uzaklaşması, yeni arkadaşlar edinmesi tavsiye edilebilir.
Aynı davranışların devam edip etmediğini çocuğa sormak gerekir. Olaylar ne zaman, nerede yaşandı? Kaç kişilerdi, gören oldu mu ve bu konuda bir şey yapıldı mı? Okul yönetimiyle konuşmak ve işbirliği içinde olmak çok önemlidir. Öğretmenle görüşmeli ve neler yapılabileceği hakkında görüş birliğine varılmalıdır. Okulun rehberlik servisi de bu sürece dâhil edilmelidir. Toplantılarda soğukkanlı olmak ve neler yapılabileceğini önceden düşünmek faydalı olacaktır. Gerekirse bunlar not alınmalıdır. Öğretmen de aileler gibi istismarı fark edememiş olabilir. Durumun soruşturulması zaman alır. İlk aşamada neler yapılması gerektiği ve adımlar belirlenmelidir. Çocuğunuza istismar ve rahatsız etme davranışında bulunan çocuklara direkt yaklaşmaktan veya ailesiyle kendi aranızda durumu çözmeye çalışmaktan kaçının. Bu davranışlar genellikle olayların daha karışık ve içinden çıkılmaz bir hal almasına sebep olmaktadır. Çocuğun karşılaştığı sorunları güvendiği öğretmenleriyle paylaşması teşvik edilmeli ve okulla işbirliği koparılmamalıdır.
Benim çocuğum başkalarına karşı rahatsız
edici davranışlarda bulunuyorsa?
İstismara uğrayan çocuğa ya da ailesine doğrudan yaklaşmayın. Akran istismarına uğrayan ya da başkalarına yapan öğrencileri okul idaresine bildirin. Çocuğunuzun bu davranışını savunmaya çalışmayın ve diğer velilerden bu konuda destek almaya çabalamayın. Çocuğunuza arkadaşlığın güzelliğini ve empatiyi anlatın. İstismarın ne kadar kötü bir şey olduğunu izah edin. Ailenizde de benzeri davranışların yaşanmamasına özen gösterin.
Saldırgan çocuklarda dayakla
cezalandırma işe yaramaz
Saldırgan çocuklar, duygusal olarak diğer arkadaşlarıyla, öğretmenleriyle iletişim kuramazlar. Saldırganlık, okulda itişip kakışmak ya da küçük atışmalardan daha ciddî ve sürekli bir durumdur. Bu çocuklar saldırganlık yönlerini, diğer öğrenciler üzerinde üstünlük sağlamak amacıyla kullanırlar. Saldırgan özellikler sergilediğinde çocuğun istedikleri yerine getirilmemelidir.
Dayakla cezalandırıldığında çocuk daha da sinirli olur ve başkalarına zarar verebilir. ABD’nin Kuzey Carolina eyaletinde bulunan Duke Üniversitesi Çocuk ve Aile Politikaları Merkezi araştırmacıları tarafından farklı kültürel değerlere sahip altı ülkede gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre, hangi kültürel ortamda olursa olsun dayak yiyen çocuklarda şiddet eğilimi daha fazla olurken, endişe oranlarının da arttığı tesbit edildi. Araştırmacılar, çocuklara uygulanan dayak ile çocuklarda şiddet ve endişe bağıntısının, dayağın kültürel olarak genel kabul gördüğü Kenya’da en düşük olduğunu belirlerken, bu bağıntıyı en yüksek oranda şiddet karşıtı Budist öğretinin yaygın olduğu Tayland’da tesbit ettiler. Bu çocukların grup çalışmalarına katılması teşvik edilmeli, isteklerini şiddet yerine konuşarak ifade etmesi öğretilmelidir. Okulda, çocukların eğitime sağlıklı biçimde devam edebilmesi için okul ve aile işbirliği çok önemlidir. Bilinçli olmak, öğrencileri doğru gözlemlemek faydalı olacaktır.
Okulda çocuğunun akran istismarına ve rahatsız edilmeyle karşılaştığını ya da bunu diğer arkadaşlarına yaptığını öğrenen ebeveynler büyük panik yaşamaktadır. Bu durumu fark eden yetişkinlerde kızgınlık, şaşkınlık, pişmanlık duyguları ortaya çıkmaktadır. Akran istismarı; o anda daha güçlü olan kişi ya da grupların daha güçsüz olan kişiye birden fazla olmak üzere rahatsız edici davranışlarda bulunması ve incitmesidir. İstismar, vurma gibi şiddet içerebileceği gibi, sözel (lâkap takma, dalga geçme vb) de olabilir. Bazen eşit güçte öğrenciler arasında bir konuyla ilgili bir kez tartışma yaşanabilir, bu durum istismar değildir.
Öğrencinin akran istismarı ve
rahatsız edilmeye maruz kaldığı nasıl anlaşılır?
Çocuk, okula gitmek istemez ve pek çok bahane üretir. Zaman zaman okuldan kaçar. Derste yeterince etkin değildir, başarısızdır. Kendine olan güveni zayıftır. Sürekli tetiktedir, geceleri uyuyamaz, kâbuslar görür ve içine kapanır. Sıkıntılarını çevresine anlatmak istemez. Sinirini kendinden küçük çocuklardan ya da kardeşlerinden çıkarmaya çalışır. Asabidir. Vücudunda sebebini söylemediği çizikler, morluklar vardır. İstenmedik davranışlarda (rahatsız eden arkadaşlarına vermek üzere para çalması ya da yalan söylemesi vb) bulunur.
Ebeveynler çocuğa nasıl yaklaşmalıdır?
Öncelikle yetişkinler, çocuğu dikkatle dinlemeli ve yanında olduklarını çocuğa hissettirmelidirler. Ona verilecek öneriler mantıklı olmalıdır. ‘Sen de ona vur, senin elin armut mu topluyor?’ gibi öneriler, çocuğun daha fazla istismara uğramasından başka bir işe yaramaz. Öğrencinin bulunduğu ortamdan ve o arkadaşlarından uzaklaşması, yeni arkadaşlar edinmesi tavsiye edilebilir.
Aynı davranışların devam edip etmediğini çocuğa sormak gerekir. Olaylar ne zaman, nerede yaşandı? Kaç kişilerdi, gören oldu mu ve bu konuda bir şey yapıldı mı? Okul yönetimiyle konuşmak ve işbirliği içinde olmak çok önemlidir. Öğretmenle görüşmeli ve neler yapılabileceği hakkında görüş birliğine varılmalıdır. Okulun rehberlik servisi de bu sürece dâhil edilmelidir. Toplantılarda soğukkanlı olmak ve neler yapılabileceğini önceden düşünmek faydalı olacaktır. Gerekirse bunlar not alınmalıdır. Öğretmen de aileler gibi istismarı fark edememiş olabilir. Durumun soruşturulması zaman alır. İlk aşamada neler yapılması gerektiği ve adımlar belirlenmelidir. Çocuğunuza istismar ve rahatsız etme davranışında bulunan çocuklara direkt yaklaşmaktan veya ailesiyle kendi aranızda durumu çözmeye çalışmaktan kaçının. Bu davranışlar genellikle olayların daha karışık ve içinden çıkılmaz bir hal almasına sebep olmaktadır. Çocuğun karşılaştığı sorunları güvendiği öğretmenleriyle paylaşması teşvik edilmeli ve okulla işbirliği koparılmamalıdır.
Benim çocuğum başkalarına karşı rahatsız
edici davranışlarda bulunuyorsa?
İstismara uğrayan çocuğa ya da ailesine doğrudan yaklaşmayın. Akran istismarına uğrayan ya da başkalarına yapan öğrencileri okul idaresine bildirin. Çocuğunuzun bu davranışını savunmaya çalışmayın ve diğer velilerden bu konuda destek almaya çabalamayın. Çocuğunuza arkadaşlığın güzelliğini ve empatiyi anlatın. İstismarın ne kadar kötü bir şey olduğunu izah edin. Ailenizde de benzeri davranışların yaşanmamasına özen gösterin.
Saldırgan çocuklarda dayakla
cezalandırma işe yaramaz
Saldırgan çocuklar, duygusal olarak diğer arkadaşlarıyla, öğretmenleriyle iletişim kuramazlar. Saldırganlık, okulda itişip kakışmak ya da küçük atışmalardan daha ciddî ve sürekli bir durumdur. Bu çocuklar saldırganlık yönlerini, diğer öğrenciler üzerinde üstünlük sağlamak amacıyla kullanırlar. Saldırgan özellikler sergilediğinde çocuğun istedikleri yerine getirilmemelidir.
Dayakla cezalandırıldığında çocuk daha da sinirli olur ve başkalarına zarar verebilir. ABD’nin Kuzey Carolina eyaletinde bulunan Duke Üniversitesi Çocuk ve Aile Politikaları Merkezi araştırmacıları tarafından farklı kültürel değerlere sahip altı ülkede gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre, hangi kültürel ortamda olursa olsun dayak yiyen çocuklarda şiddet eğilimi daha fazla olurken, endişe oranlarının da arttığı tesbit edildi. Araştırmacılar, çocuklara uygulanan dayak ile çocuklarda şiddet ve endişe bağıntısının, dayağın kültürel olarak genel kabul gördüğü Kenya’da en düşük olduğunu belirlerken, bu bağıntıyı en yüksek oranda şiddet karşıtı Budist öğretinin yaygın olduğu Tayland’da tesbit ettiler. Bu çocukların grup çalışmalarına katılması teşvik edilmeli, isteklerini şiddet yerine konuşarak ifade etmesi öğretilmelidir. Okulda, çocukların eğitime sağlıklı biçimde devam edebilmesi için okul ve aile işbirliği çok önemlidir. Bilinçli olmak, öğrencileri doğru gözlemlemek faydalı olacaktır.
