Güneşli bir mayıs sabahıydı. Uzun kışın soldurduğu tepeler yeşile, çiçekli bir beyaza durmuştu. Ufuklar alabildiğine berrak, kuşlar alabildiğine ötüşkendi.
Toprak damlı avluda hırıltılı hırıltılı öksürdü adam. Elindeki sigaranın dumanı, yeni doğan güneşin ışığında, dağları yırtan bir nehir yatağı gibi kıvrım kıvrım uzuyordu. Necis bir varlığa bakar gibi baktı adam elindeki sigaraya. Sonra, sanki sigaraya öyle bakan kendisi değilmiş gibi dudaklarına götürdü iştahla birkaç kez somurdu sigarayı.
Avurtları inip inip kalktı. Dumanı ciğerlerinden hızla boşaltırken yeniden öksürdü. Hanımı içmesen olmaz sanki, çocukların rızkını şu zıkkıma veriyon ya Allah affetsin seni, diye her zamanki gibi söylendi. Başparmağıyla orta parmağının ucunda sıkıştırdığı sigarayı hızla savurdu damdan aşağı. Aşağıdaki tavuklar, sigaranın başına üşüşmeleriyle uzaklaşmaları bir oldu. Kadın, bak tavuklar bile uzak duruyor sigaradan, diye öfkesini sürdürdü. Adam başını salladı iki yana, sustu.
Elinde sepetle geçen komşusunun selamını aldı. Nereye gittiğini sordu söz yerini bulsun diye. Üstadın duasını almaya, dedi komşusu. Hadi müsaitsen seni de götüreyim.
Ben yakışmam oralara, diye içlendi. Hangimiz yakışıyoruz ki dedi komşusu. Duasını alırsın, soracakların varsa sorarsın belki.
Bir an durdu. Şu sigaranın hükmünü öğrense iyi olacaktı.
Birden kendini yolda buldu adam. Mübarek zat çok çay içermiş düşüncesiyle hediye kabilinden çıkınına çay koydu.
Tepeye tırmanırken gerideki göl küçüldü. Uzaktaki Çam Dağı’nda hafif bir sis dalgalanıyordu. Yüksekteki köye vardıklarında iki katlı ahşap evin kapısında durdular. Evin önündeki ağacın başında tahta bir kulübe vardı. Kapıya sen vur dedi diğeri. Olmaz, dedi adam, ben buraların adamı değilim. Buranın adamı olmaz dedi, diğeri, burada adam olunur.
İçeri girip selam verdiler.
Heybetliydi zat, hem de ne heybet! Yüzünde zulme uğrayan insanların kızgınlığı vardı ama öfkeli değildi. Ayakta karşıladı onları. Yer gösterdi. Safa geldiniz gardaşlarım, dedi. İçerde diz kırmış üç kişi vardı.
Mehabetli bir dağ gibi yerine çöktü zat, sohbete devam etti. Can bedende emanettir, emanete hıyanet etmemek, hürmet etmek lazım, diye sürdürdü sohbetini.
Genç biri edeple çay sundu misafirlere. Kaşığı bardağa vurmadan şekeri eritmeye durdu. İçerde uhrevi bir hava vardı. Mütevazi bir sadelik…
Sohbet ve dua faslından sonra, diğeri sepeti uzattı usulca. Adam da hemen ardından çıkınındaki çayı uzattı. Üstadım, duanıza talibim, dedi, diğeri. Kardaşlarım hediye kabul etmek adetim değildir, ancak ücreti mukabil kabulümdür, dedi. Yanındaki el yazması kitaplardan birer tane uzattı. Adam, üzerinde Ramazana aittir, yazılı kitabı alıp göğsüne bastı. (ki bu kitap bir zaman sonra kitap okunduğu için baskın yapılan bir evde bulunur, üzerindeki Ramazana aittir, yazısından dolayı Ramazan isminde bir zanlı aranır, bulunamayınca da yakın bir köydeki Ramazan isminde garip bir köylü tutuklanarak cezaevine konur.)
Adam aklındaki soruyu yeniden toparladı. Sigaranın hükmü nedir, diyecekti. Ancak sorunun sonunda hangi hitabı kullanacağını bilemiyordu. Hocam, üstadım, efendim! Herkes ona üstadım, diyordu ama kendisinin üstadı değildi. Hocam demek en iyisi galiba, diye geçirdi içinden.
Arılar yabanidir bu karakovan balını nasıl alabildiniz, dedi zat.
Üstadım dedi diğeri, arılara duman veriyoruz kaçıyorlar, biz de balı alıyoruz.
Ha, dedi hoca, can gibi desene!
Adamın aklındaki soru, darbe yemiş cam gibi döküldü zihninde. Ne demek istemişti ki bu zat. Yani bir vücuda duman girince can gider mi demek istemişti. Aynen öyle demek istedi diye, kendisini tasdik etti.
Senin bir maruzatın var mı kardaşım, dedi zat.
Bir an ürperdi adam. Sorusunun cevabını almıştı. İçinden geçenleri nasıl da bilmişti!
Diğerlerinin bu zata üstadım demesi boşuna değilmiş, diye düşündü.
Dua beklerim üstadım, dedi.
Huzurdan ayrıldığında içinde tarifsiz bir huzur vardı. Cebindeki tabakayı savurup attı.
Öze can gerek duman değil, dedi.
-Alıntı-
Toprak damlı avluda hırıltılı hırıltılı öksürdü adam. Elindeki sigaranın dumanı, yeni doğan güneşin ışığında, dağları yırtan bir nehir yatağı gibi kıvrım kıvrım uzuyordu. Necis bir varlığa bakar gibi baktı adam elindeki sigaraya. Sonra, sanki sigaraya öyle bakan kendisi değilmiş gibi dudaklarına götürdü iştahla birkaç kez somurdu sigarayı.
Avurtları inip inip kalktı. Dumanı ciğerlerinden hızla boşaltırken yeniden öksürdü. Hanımı içmesen olmaz sanki, çocukların rızkını şu zıkkıma veriyon ya Allah affetsin seni, diye her zamanki gibi söylendi. Başparmağıyla orta parmağının ucunda sıkıştırdığı sigarayı hızla savurdu damdan aşağı. Aşağıdaki tavuklar, sigaranın başına üşüşmeleriyle uzaklaşmaları bir oldu. Kadın, bak tavuklar bile uzak duruyor sigaradan, diye öfkesini sürdürdü. Adam başını salladı iki yana, sustu.
Elinde sepetle geçen komşusunun selamını aldı. Nereye gittiğini sordu söz yerini bulsun diye. Üstadın duasını almaya, dedi komşusu. Hadi müsaitsen seni de götüreyim.
Ben yakışmam oralara, diye içlendi. Hangimiz yakışıyoruz ki dedi komşusu. Duasını alırsın, soracakların varsa sorarsın belki.
Bir an durdu. Şu sigaranın hükmünü öğrense iyi olacaktı.
Birden kendini yolda buldu adam. Mübarek zat çok çay içermiş düşüncesiyle hediye kabilinden çıkınına çay koydu.
Tepeye tırmanırken gerideki göl küçüldü. Uzaktaki Çam Dağı’nda hafif bir sis dalgalanıyordu. Yüksekteki köye vardıklarında iki katlı ahşap evin kapısında durdular. Evin önündeki ağacın başında tahta bir kulübe vardı. Kapıya sen vur dedi diğeri. Olmaz, dedi adam, ben buraların adamı değilim. Buranın adamı olmaz dedi, diğeri, burada adam olunur.
İçeri girip selam verdiler.
Heybetliydi zat, hem de ne heybet! Yüzünde zulme uğrayan insanların kızgınlığı vardı ama öfkeli değildi. Ayakta karşıladı onları. Yer gösterdi. Safa geldiniz gardaşlarım, dedi. İçerde diz kırmış üç kişi vardı.
Mehabetli bir dağ gibi yerine çöktü zat, sohbete devam etti. Can bedende emanettir, emanete hıyanet etmemek, hürmet etmek lazım, diye sürdürdü sohbetini.
Genç biri edeple çay sundu misafirlere. Kaşığı bardağa vurmadan şekeri eritmeye durdu. İçerde uhrevi bir hava vardı. Mütevazi bir sadelik…
Sohbet ve dua faslından sonra, diğeri sepeti uzattı usulca. Adam da hemen ardından çıkınındaki çayı uzattı. Üstadım, duanıza talibim, dedi, diğeri. Kardaşlarım hediye kabul etmek adetim değildir, ancak ücreti mukabil kabulümdür, dedi. Yanındaki el yazması kitaplardan birer tane uzattı. Adam, üzerinde Ramazana aittir, yazılı kitabı alıp göğsüne bastı. (ki bu kitap bir zaman sonra kitap okunduğu için baskın yapılan bir evde bulunur, üzerindeki Ramazana aittir, yazısından dolayı Ramazan isminde bir zanlı aranır, bulunamayınca da yakın bir köydeki Ramazan isminde garip bir köylü tutuklanarak cezaevine konur.)
Adam aklındaki soruyu yeniden toparladı. Sigaranın hükmü nedir, diyecekti. Ancak sorunun sonunda hangi hitabı kullanacağını bilemiyordu. Hocam, üstadım, efendim! Herkes ona üstadım, diyordu ama kendisinin üstadı değildi. Hocam demek en iyisi galiba, diye geçirdi içinden.
Arılar yabanidir bu karakovan balını nasıl alabildiniz, dedi zat.
Üstadım dedi diğeri, arılara duman veriyoruz kaçıyorlar, biz de balı alıyoruz.
Ha, dedi hoca, can gibi desene!
Adamın aklındaki soru, darbe yemiş cam gibi döküldü zihninde. Ne demek istemişti ki bu zat. Yani bir vücuda duman girince can gider mi demek istemişti. Aynen öyle demek istedi diye, kendisini tasdik etti.
Senin bir maruzatın var mı kardaşım, dedi zat.
Bir an ürperdi adam. Sorusunun cevabını almıştı. İçinden geçenleri nasıl da bilmişti!
Diğerlerinin bu zata üstadım demesi boşuna değilmiş, diye düşündü.
Dua beklerim üstadım, dedi.
Huzurdan ayrıldığında içinde tarifsiz bir huzur vardı. Cebindeki tabakayı savurup attı.
Öze can gerek duman değil, dedi.
-Alıntı-
