Karın Ağrısı
Bebeklerde karın ağrısı genellikle kabızlık ya da basit bir sindirim bozukluğu gibi önemsiz bir sorundan kaynaklandığından hemen paniğe kapılmaya gerek yoktur.
Karın ağrısı çocukluk döneminde çok sık rastlanan bir belirtidir; zaman zaman anne babanın paniğe kapılmasına neden olur. Bazen karın ağrısının altında oldukça ciddi bir neden yatar; bu durumda zaman geçirmeden bu nedenin belirlenmesi gerekir. Bu yüzden kesinlikle göz ardı edilmemeli ve çocuk hekime götürülmelidir; hekimin de bu yakınmaları ciddiye alıp gerekli incelemeleri yapması gereklidir.
NEDENLERİ
Çocukluk çağında karın ağrısına yol açan etkenler başlıca iki gruba aynlır:
1- Organik kökenliler
2- İşlevsel kökenliler.
Organik kökenli karın ağrısı enfeksiyon hastalıkları, bağırsak düğümlenmesi gibi kann boşluğu içindeki bir yapısal bozukluktan kaynaklanır. İşlevsel kökenli karın ağrısı ise daha ileri yaşlarda (okulöncesi ya da okul çağı) ortaya çıkar; temelinde belirgin bir organik neden yoktur. Yineleyicidir, gelir gider, çocuğu fazla rahatsız etmez. Daha çok sinirli, huysuz çocuklarda görülür ve sıklıkla okulun bu belirtiyi ortaya çıkaran etken olduğu düşünülür.
BELİRTİLERİ
Karın ağrısı daha önce hiç buna benzer bir yakınması olmayan çocuklarda aniden ortaya çıkabilir (akut ağn) ya da yineleyici olabilir ve çocuk belki de yüzlerce kez karın ağrısından yakınır (kronik ağrı).Ağrı enfeksiyona bağlıysa, hemenher zaman kusma ve/ya da ishalle birlikte ortaya çıkar. İdrar ve dışkının görünümünü incelemek ve bunu hekime tanımlamak gerekir. İdrarın rengi çok koyuysa, dışkı kanlı, sümüklü ya da sümükle kanşık kanlıysa alınan bir örneğin hekime gösterilmesinde yarar vardır. Çocuk yakınmasını düzgün ifade edecek kadar büyükse genellikle ağrının göbek çevresinde olduğunu söyler. Karnının başka bölgelerinin de ağrıdığını söylerse bunu hekime bildirmek gerekir. Dışkılamayla kaybolan gelip geçici bir ağrı sıklıkla kabızlığa bağlıdır; kronik kabızlığı olan çocukların karnı dışardan elle muayene edildiğinde büyük dışkı kütleleri hissedilebilir. Kabızlıkta ağrı, bağırsak duvarının gerilmesine ve çocuğun uzun süre bekleyerek katılaşan dışkıyı dışarı çıkarabilmek için verdiği uğraş sonucu oluşan tahrişe bağlıdır. Bu tip çocuklarda beslenme düzenini değiştirmek, onlara bol bol sebze ve meyve yedirmek gerekir; bu basit önlemlerle kabızlık düzeltilebilir. Kabızlığın düzelmesiyle, ağrılar da ortadan kalkar. Karın ağrısı her türde bağırsak iltihabında da hemen her zaman kusma ve ishal ile birlikte görülür. Kabızlıkta olduğu gibi dışkılamadan sonra ağrı azalır. Bu durumda kusma ve ishalin neden olduğu sıvı ve tuz kaybımn karşılanması için belli oranda tuz ve şeker katılmış bol su vermek ve mümkün olduğunca kısa süre içinde hekime başvurmak gerekir. Bağırsak iltihabı düzelince ağrı da kendiliğinden geçer, çocuğa özel bir ilaç verilmesi gerekmez. Bağırsak iltihabı genellikle virüs kökenlidir ve besin alımının durdurulması ve sulu besinlerin verilmesiyle kendiliğinden düzelir; ender olarak Salmonella ya da Campylobacter gibi bakteriler de ishale neden olur. Bunun ayrımı ancak hekimin gerekli incelemeleri yapmasıyla mümkün olur. Hekim bakteri kökenli bağnsak iltihabından kuşkulanırsa dışkı kültürü yapılmalı ve dışkıda iltihaba yol açan özel mikropların üreyip üremediğine bakılmalıdır. Bazı durumlarda kültür için dışkı örneği alındıktan hemen sonra sonucu beklemeden antibiyotik tedavisine başlanabilir.
BAĞIRSAK SOLUCANLARI
Çocukta karın ağrısının bir nedeni de oksiyür (kılkurdu), tenya (şerit) gibi bağırsak solucanlarıdır. Ağrının yanı sıra makatta kaşıntı, geceleri huzursuzluk ve uykusuzluk, kız çocuklannda dış cinsel organ iltihabı ve beyaz akıntı da, daha çok bulunabilir. Bağırsak solucanları ağız yoluyla bulaştığından, daha çok taşları, toprağı ve kirli ellerini ağızlarına sokan üç yaşından küçük çocuklarda görülür. Oksiyürün saptanması oldukça kolaydır; çocuğun dışkısı mikroskopta incelenir ve kurdun yumurtalarının görülmesiyle tanı konur.Tedavi için uygun ilacın bir defada verilmesi gerekir; genellikle ilaç 2-4 hafta sonra bir kez daha verilir. Çocuğun kesin olarak iyileşmesini sağlamak için ilaçla yetinmemek, bazı sağlık kurallarına kesin olarak uymak gerekir:
• Ailenin tüm bireyleri bir doz ilaç kullanmalıdır.
• Her dışkılamadan sonra eller ve tırnaklar yıkanmalıdır.
• Tırnaklar sık sık kesilmeli ve kemirilmemelidir.
• Solucanı taşıyan kişinin çamaşırları, iç çamaşırları, çarşaf ve havluları sık sık değiştirilmeli ve yıkanmalıdır.
• Temizlik gereçleri, dezenfektanlarla derinlemesine temizlenmelidir.
BAĞIRSAK DÜĞÜMLENMESİ
Oldukça ender rastlanır; bağırsakta bir fıtıklaşma oluşarak bağırsağın bir bölümü daha sonraki bağırsak bölümünün içine girer ve genişler. Bu durum çoçocukta aniden ortaya çıkan şiddetli bir ağrıya neden olur ve bağırsağın içindeki maddenin ilerlemesine engel olur. Çocuk dışkılayamaz, zorlukla çıkan dışlanın görünümü kendine özgüdür; kan ve müküsle karışık, jölemsi, kırmızımsıdır. Bağırsak düğümlenmesinde sancı aniden başlar ve kısa sürer; bir süre sonra yeniden kusma ile ortaya çıkar. Çocuğun acil olarak hekime götürülmesi gerekir. Cerrahi tedavi uygulanmalıda.
MECKEL DİVERTİKÜLÜ
Meckel divertikülü de karın ağrısına yol açar. Yinelenen karın ağrıları sıklıkla göbek çevresinde duyulur. Ağrının yanı sıra, kesintili olarak gelen kusma nöbetleri vardır. Bazen belirtiler aniden karın ağrılanyla başlar. Meckel divertikülü, dölütsel yaşamda var olan bir oluşumun, doğumdan sonra da anormal olarak varlığını sürdürmesinden kaynaklanır. Bu yapı bağırsak duvarının dışa doğru bir cep gibi bükülmesi sonucu oluşur ve ağrılar bu cebin içindeki bağırsak dokusundan kaynaklanır. Tam koymak zordur; bazı olgularda ağrı oldukça hafiftir ve kansızlık, kronik ishal ve büyüme bozukluğu ile birlikte ortaya çıkar.
DUZBAGIRSAK SARKMASI
Özellikle kronik ishali olan çocuklarda ve bazen de inatçı kabızlıklarda bağırsağın son bölümündeki mukoza anüsten çıkarak dışarı sarkar ve ağrıya neden olur.
ağlama, öksürme gibi karnın içindeki basıncı artıran hareketler bağırsak sarkmasını kolaylaştırır. Bu durum sık sık yineleniyorsa ya da önemli boyutlara erişmişse, çocuğun hekime gösterilmesi gerekir. Düzbağırsağın sarkan bölümü kolayca yerine sokulabilir; hekim makattan çıkan mukoza parçasını hafifçe iterek yerine yerleştirebilir.
Yazının Kaynağı: Medicana
Bebeklerde karın ağrısı genellikle kabızlık ya da basit bir sindirim bozukluğu gibi önemsiz bir sorundan kaynaklandığından hemen paniğe kapılmaya gerek yoktur.
Karın ağrısı çocukluk döneminde çok sık rastlanan bir belirtidir; zaman zaman anne babanın paniğe kapılmasına neden olur. Bazen karın ağrısının altında oldukça ciddi bir neden yatar; bu durumda zaman geçirmeden bu nedenin belirlenmesi gerekir. Bu yüzden kesinlikle göz ardı edilmemeli ve çocuk hekime götürülmelidir; hekimin de bu yakınmaları ciddiye alıp gerekli incelemeleri yapması gereklidir.
NEDENLERİ
Çocukluk çağında karın ağrısına yol açan etkenler başlıca iki gruba aynlır:
1- Organik kökenliler
2- İşlevsel kökenliler.
Organik kökenli karın ağrısı enfeksiyon hastalıkları, bağırsak düğümlenmesi gibi kann boşluğu içindeki bir yapısal bozukluktan kaynaklanır. İşlevsel kökenli karın ağrısı ise daha ileri yaşlarda (okulöncesi ya da okul çağı) ortaya çıkar; temelinde belirgin bir organik neden yoktur. Yineleyicidir, gelir gider, çocuğu fazla rahatsız etmez. Daha çok sinirli, huysuz çocuklarda görülür ve sıklıkla okulun bu belirtiyi ortaya çıkaran etken olduğu düşünülür.
BELİRTİLERİ
Karın ağrısı daha önce hiç buna benzer bir yakınması olmayan çocuklarda aniden ortaya çıkabilir (akut ağn) ya da yineleyici olabilir ve çocuk belki de yüzlerce kez karın ağrısından yakınır (kronik ağrı).Ağrı enfeksiyona bağlıysa, hemenher zaman kusma ve/ya da ishalle birlikte ortaya çıkar. İdrar ve dışkının görünümünü incelemek ve bunu hekime tanımlamak gerekir. İdrarın rengi çok koyuysa, dışkı kanlı, sümüklü ya da sümükle kanşık kanlıysa alınan bir örneğin hekime gösterilmesinde yarar vardır. Çocuk yakınmasını düzgün ifade edecek kadar büyükse genellikle ağrının göbek çevresinde olduğunu söyler. Karnının başka bölgelerinin de ağrıdığını söylerse bunu hekime bildirmek gerekir. Dışkılamayla kaybolan gelip geçici bir ağrı sıklıkla kabızlığa bağlıdır; kronik kabızlığı olan çocukların karnı dışardan elle muayene edildiğinde büyük dışkı kütleleri hissedilebilir. Kabızlıkta ağrı, bağırsak duvarının gerilmesine ve çocuğun uzun süre bekleyerek katılaşan dışkıyı dışarı çıkarabilmek için verdiği uğraş sonucu oluşan tahrişe bağlıdır. Bu tip çocuklarda beslenme düzenini değiştirmek, onlara bol bol sebze ve meyve yedirmek gerekir; bu basit önlemlerle kabızlık düzeltilebilir. Kabızlığın düzelmesiyle, ağrılar da ortadan kalkar. Karın ağrısı her türde bağırsak iltihabında da hemen her zaman kusma ve ishal ile birlikte görülür. Kabızlıkta olduğu gibi dışkılamadan sonra ağrı azalır. Bu durumda kusma ve ishalin neden olduğu sıvı ve tuz kaybımn karşılanması için belli oranda tuz ve şeker katılmış bol su vermek ve mümkün olduğunca kısa süre içinde hekime başvurmak gerekir. Bağırsak iltihabı düzelince ağrı da kendiliğinden geçer, çocuğa özel bir ilaç verilmesi gerekmez. Bağırsak iltihabı genellikle virüs kökenlidir ve besin alımının durdurulması ve sulu besinlerin verilmesiyle kendiliğinden düzelir; ender olarak Salmonella ya da Campylobacter gibi bakteriler de ishale neden olur. Bunun ayrımı ancak hekimin gerekli incelemeleri yapmasıyla mümkün olur. Hekim bakteri kökenli bağnsak iltihabından kuşkulanırsa dışkı kültürü yapılmalı ve dışkıda iltihaba yol açan özel mikropların üreyip üremediğine bakılmalıdır. Bazı durumlarda kültür için dışkı örneği alındıktan hemen sonra sonucu beklemeden antibiyotik tedavisine başlanabilir.
BAĞIRSAK SOLUCANLARI
Çocukta karın ağrısının bir nedeni de oksiyür (kılkurdu), tenya (şerit) gibi bağırsak solucanlarıdır. Ağrının yanı sıra makatta kaşıntı, geceleri huzursuzluk ve uykusuzluk, kız çocuklannda dış cinsel organ iltihabı ve beyaz akıntı da, daha çok bulunabilir. Bağırsak solucanları ağız yoluyla bulaştığından, daha çok taşları, toprağı ve kirli ellerini ağızlarına sokan üç yaşından küçük çocuklarda görülür. Oksiyürün saptanması oldukça kolaydır; çocuğun dışkısı mikroskopta incelenir ve kurdun yumurtalarının görülmesiyle tanı konur.Tedavi için uygun ilacın bir defada verilmesi gerekir; genellikle ilaç 2-4 hafta sonra bir kez daha verilir. Çocuğun kesin olarak iyileşmesini sağlamak için ilaçla yetinmemek, bazı sağlık kurallarına kesin olarak uymak gerekir:
• Ailenin tüm bireyleri bir doz ilaç kullanmalıdır.
• Her dışkılamadan sonra eller ve tırnaklar yıkanmalıdır.
• Tırnaklar sık sık kesilmeli ve kemirilmemelidir.
• Solucanı taşıyan kişinin çamaşırları, iç çamaşırları, çarşaf ve havluları sık sık değiştirilmeli ve yıkanmalıdır.
• Temizlik gereçleri, dezenfektanlarla derinlemesine temizlenmelidir.
BAĞIRSAK DÜĞÜMLENMESİ
Oldukça ender rastlanır; bağırsakta bir fıtıklaşma oluşarak bağırsağın bir bölümü daha sonraki bağırsak bölümünün içine girer ve genişler. Bu durum çoçocukta aniden ortaya çıkan şiddetli bir ağrıya neden olur ve bağırsağın içindeki maddenin ilerlemesine engel olur. Çocuk dışkılayamaz, zorlukla çıkan dışlanın görünümü kendine özgüdür; kan ve müküsle karışık, jölemsi, kırmızımsıdır. Bağırsak düğümlenmesinde sancı aniden başlar ve kısa sürer; bir süre sonra yeniden kusma ile ortaya çıkar. Çocuğun acil olarak hekime götürülmesi gerekir. Cerrahi tedavi uygulanmalıda.
MECKEL DİVERTİKÜLÜ
Meckel divertikülü de karın ağrısına yol açar. Yinelenen karın ağrıları sıklıkla göbek çevresinde duyulur. Ağrının yanı sıra, kesintili olarak gelen kusma nöbetleri vardır. Bazen belirtiler aniden karın ağrılanyla başlar. Meckel divertikülü, dölütsel yaşamda var olan bir oluşumun, doğumdan sonra da anormal olarak varlığını sürdürmesinden kaynaklanır. Bu yapı bağırsak duvarının dışa doğru bir cep gibi bükülmesi sonucu oluşur ve ağrılar bu cebin içindeki bağırsak dokusundan kaynaklanır. Tam koymak zordur; bazı olgularda ağrı oldukça hafiftir ve kansızlık, kronik ishal ve büyüme bozukluğu ile birlikte ortaya çıkar.
DUZBAGIRSAK SARKMASI
Özellikle kronik ishali olan çocuklarda ve bazen de inatçı kabızlıklarda bağırsağın son bölümündeki mukoza anüsten çıkarak dışarı sarkar ve ağrıya neden olur.
ağlama, öksürme gibi karnın içindeki basıncı artıran hareketler bağırsak sarkmasını kolaylaştırır. Bu durum sık sık yineleniyorsa ya da önemli boyutlara erişmişse, çocuğun hekime gösterilmesi gerekir. Düzbağırsağın sarkan bölümü kolayca yerine sokulabilir; hekim makattan çıkan mukoza parçasını hafifçe iterek yerine yerleştirebilir.
Yazının Kaynağı: Medicana
