Adet Sancısı Hakkında Soru:
Merhaba Figen Hanım,
Ben 15 yaşımda adet görmeye başladım. Her adet dönemimde ilk 2 gün çok sancılı geçiyor. Hayatla bağlantımı kesiyorum neredeyse… Daha çok sol tarafımda sancı oluyor.
Şuan 25 yaşımdayım ve bu sorunla ilgili birçok doktora gittim. Verdikleri ilaçlarda işe yaramadı aksine sancılarımı artırdı.Son 2 aydır günde 2 bardak maydanoz suyu içiyorum ve sancım devam ediyor. En son gittiğim doktorum çikolata kistinden bahsetmişti. Sancılarım bu yüzden olabilir mi?
Ayrıca adet günlerim de çok düzensiz. Bazen 10 bazen 30 gün geciktiği bile oluyor. Sebebini öğrenebilir miyim?
Çok teşekkür ederim.
Sinem
Adet Sancısı Hakkında Dr. Figen Bıyık’ın Yanıtı:
Sinem Merhaba,
Adet kanaması esnasında ya da hemen öncesinde kasıklarda ortaya çıkan rahatsızlık ve kramp tarzı ağrılara dismenore adı verilir. Ayrıntılı olarak bu konuda bazı bilgiler vermek istiyorum.
Dismenore primer ya da sekonder olabilir. Primer dismenore ilkadet kanamasından 1-2 yıl sonra ortaya çıkan, 25 yaş civarında ya da çocuk doğurduktan sonra azalan ya da kaybolan ve altta yatan patolojik bir nedenin bulunmadığı dismenoredir. Bu tanım senin şikayetine çok uyuyor. Ancak iyi bşr muayene ve tetkikler ile bu karar verilebilir.
Sekonder dismenorede ise ağrılı adetlere neden olan spesifik bir hastalık söz konusudur.
Adet kanaması esnasında rahim, kendi içinde biriken kanı atmak için kasılır. Bu dönemde prostaglandin adı verilen bazı maddeler salgılanır ve bu maddeler kısmen rahim kasılmalarından sorumludurlar. Primer dismenoresi olan kadınlarda bu prostoglandin adı verilen maddelerin üretiminin fazla olduğu ya da uterusun bu maddelere aşırı cevap verdiği düşünülmektedir. Sekonder dismenoreye yol açan etkenler ise:
* Endometriozis
* Pelvik iltihabi hastalık
* Rahim ağzında darlık
* Rahim içi tümörler
* Uterus pozisyonunun anormallikleri
sayılabilir. Zaman zaman spirale bağlı olarak da sekonder dismenore görülebilir.
Dismenore karnın alt bölgelerinde kramp benzeri ağrılar ve rahatsızlıklardır. Bu eşlik eden diğer belirtiler
* Sırt ağrısı
* Başağrısı
* Bulantı
* Bacakların iç yüzünde hassasiyet
olabilir. Dismenore ile birlikte adet öncesi gerginlik sendromu da (PMS: Premenstruel sendrom)görülebilir, ancak bu şart değildir. PMS genelde adet başlangıcından birkaç gün önce görülür.
Dismenoreli kadınların yaklaşık %10-15'inde şikayetler normal günlük aktivitelerini kısıtlayacak kadar şiddetlidir. Eğer ağrılar
* Normal zamanında gelen bir adet kanamasına eşlik etmiyorsa
* Her zaman olduğundan çok daha şiddetli ise
* 2-3 günden daha uzun sürüyor ise
* Her zaman olandan daha farklı ise
mutlaka bir hekim kontrolünden geçilmesi gerekir.
Teşhiste öncelikle hastanın öyküsü önem kazanır. Cevaplanması gereken bir takım sorular vardır. Bunlar:
* Ağrının ne zaman olduğu
* Ağrıyı geçirmek için ne yapıldığı
* Eşlik eden başka bir şikayetin olup olmadığı
* Doğum kontrol haplarının ağrıyı azaltıp azaltmadığı
* Gün geçtikçe ağrının şiddetlenip şiddetlenmediği ve
* Ağrılar nedeni ile aktivitenin bozulup bozulmadığıdır.
Ağrıların primer ya da altta yatan başka bir patolojiye bağlı olup olmadığını anlamak amacıyla detaylı bir muayene yapılmalıdır. Herhangi bir enfeksiyon ya da kist gibi bir patolojiyi ayırdetmek için kan ve idrar tetkikleri ile ultrason incelemesi çoğu zaman gerekli olmaktadır.
Tedavi konusuna gelince: Orta derecedeki dismenore şikayetlerinin pek çoğu hafif ağrı kesicilerden fayda görür. Adetleri düzenli olan kişiler ağrıların başlamasını beklemeden, adet kanamasından bir gün önce ağrı kesici almaya başlarlar ise ağrıların şiddeti oldukça azalacaktır. Bu ilaçların tok karnına alınması mideye yönelik yan etkileri azaltır.
Ağrıların daha şiddetli olduğu durumlarda yatak istirahati ve karın bölgesine sıcak uygulaması fayda sağlayabilir. Bu amaçla içine sıcak su doldurulmuş bir termofor kullanılabilir.
Başka bir tedavi yaklaşımı da doğum kontrol hapı kullanılmasıdır. Bunlar prostaglandin adı verilen ve ağrıdan sorumlu olan maddelerin yapımını azaltarak krampları engelleyebilir. Eğer OK'lardan fayda sağlanmış ise gebelik arzu edilene kadar kullanılabilir.
Ağrıların çok şiddetli olduğu durumlarda enjeksiyon şeklinde ağrı kesiciler kullanılabilir.
Eğer tedavi ile şikayetler uzun süre giderilemiyorsa endometriozis gibi bir patolojiyi aramak maksadıyla laparoskopi yapılabilir.
Dismenore alınacak bazı basit önlemler ile bir miktar engellenebilir. Örneğin adet kanaması öncesinde ve esnasında kahve, çay, kola, çukulata gibi kafein içeren gıdalardan uzak durulması, karın bölgesine masaj yapılması, uzun süre ayakta durmaktan ya da yürüyüş yapmaktan kaçınılması şikayetler üzerinde olumlu etki yaratır. Aşırı yorgun, sinirli kişilerde adet sancısı daha fazla görülür. Bu nedenle kanama esnasında dinlenmek son derece önemlidir. Yine kabızlığı olanlar bu sancıları daha şiddetli yaşarlar. Lifli gıdaların bol tüketilmesi kabızlığı önler. Bol miktarda su içilmesi, sigaradan uzak durulması, fazla miktarda alkol tüketilmemesi gibi basit ve kısa süreli önlemler ile sancılı adet kanamaları biraz daha rahat geçirilebilir.
Sağlıklı günler diliyorum.
Dr. Figen Bıyık
Merhaba Figen Hanım,
Ben 15 yaşımda adet görmeye başladım. Her adet dönemimde ilk 2 gün çok sancılı geçiyor. Hayatla bağlantımı kesiyorum neredeyse… Daha çok sol tarafımda sancı oluyor.
Şuan 25 yaşımdayım ve bu sorunla ilgili birçok doktora gittim. Verdikleri ilaçlarda işe yaramadı aksine sancılarımı artırdı.Son 2 aydır günde 2 bardak maydanoz suyu içiyorum ve sancım devam ediyor. En son gittiğim doktorum çikolata kistinden bahsetmişti. Sancılarım bu yüzden olabilir mi?
Ayrıca adet günlerim de çok düzensiz. Bazen 10 bazen 30 gün geciktiği bile oluyor. Sebebini öğrenebilir miyim?
Çok teşekkür ederim.
Sinem
Adet Sancısı Hakkında Dr. Figen Bıyık’ın Yanıtı:
Sinem Merhaba,
Adet kanaması esnasında ya da hemen öncesinde kasıklarda ortaya çıkan rahatsızlık ve kramp tarzı ağrılara dismenore adı verilir. Ayrıntılı olarak bu konuda bazı bilgiler vermek istiyorum.
Dismenore primer ya da sekonder olabilir. Primer dismenore ilkadet kanamasından 1-2 yıl sonra ortaya çıkan, 25 yaş civarında ya da çocuk doğurduktan sonra azalan ya da kaybolan ve altta yatan patolojik bir nedenin bulunmadığı dismenoredir. Bu tanım senin şikayetine çok uyuyor. Ancak iyi bşr muayene ve tetkikler ile bu karar verilebilir.
Sekonder dismenorede ise ağrılı adetlere neden olan spesifik bir hastalık söz konusudur.
Adet kanaması esnasında rahim, kendi içinde biriken kanı atmak için kasılır. Bu dönemde prostaglandin adı verilen bazı maddeler salgılanır ve bu maddeler kısmen rahim kasılmalarından sorumludurlar. Primer dismenoresi olan kadınlarda bu prostoglandin adı verilen maddelerin üretiminin fazla olduğu ya da uterusun bu maddelere aşırı cevap verdiği düşünülmektedir. Sekonder dismenoreye yol açan etkenler ise:
* Endometriozis
* Pelvik iltihabi hastalık
* Rahim ağzında darlık
* Rahim içi tümörler
* Uterus pozisyonunun anormallikleri
sayılabilir. Zaman zaman spirale bağlı olarak da sekonder dismenore görülebilir.
Dismenore karnın alt bölgelerinde kramp benzeri ağrılar ve rahatsızlıklardır. Bu eşlik eden diğer belirtiler
* Sırt ağrısı
* Başağrısı
* Bulantı
* Bacakların iç yüzünde hassasiyet
olabilir. Dismenore ile birlikte adet öncesi gerginlik sendromu da (PMS: Premenstruel sendrom)görülebilir, ancak bu şart değildir. PMS genelde adet başlangıcından birkaç gün önce görülür.
Dismenoreli kadınların yaklaşık %10-15'inde şikayetler normal günlük aktivitelerini kısıtlayacak kadar şiddetlidir. Eğer ağrılar
* Normal zamanında gelen bir adet kanamasına eşlik etmiyorsa
* Her zaman olduğundan çok daha şiddetli ise
* 2-3 günden daha uzun sürüyor ise
* Her zaman olandan daha farklı ise
mutlaka bir hekim kontrolünden geçilmesi gerekir.
Teşhiste öncelikle hastanın öyküsü önem kazanır. Cevaplanması gereken bir takım sorular vardır. Bunlar:
* Ağrının ne zaman olduğu
* Ağrıyı geçirmek için ne yapıldığı
* Eşlik eden başka bir şikayetin olup olmadığı
* Doğum kontrol haplarının ağrıyı azaltıp azaltmadığı
* Gün geçtikçe ağrının şiddetlenip şiddetlenmediği ve
* Ağrılar nedeni ile aktivitenin bozulup bozulmadığıdır.
Ağrıların primer ya da altta yatan başka bir patolojiye bağlı olup olmadığını anlamak amacıyla detaylı bir muayene yapılmalıdır. Herhangi bir enfeksiyon ya da kist gibi bir patolojiyi ayırdetmek için kan ve idrar tetkikleri ile ultrason incelemesi çoğu zaman gerekli olmaktadır.
Tedavi konusuna gelince: Orta derecedeki dismenore şikayetlerinin pek çoğu hafif ağrı kesicilerden fayda görür. Adetleri düzenli olan kişiler ağrıların başlamasını beklemeden, adet kanamasından bir gün önce ağrı kesici almaya başlarlar ise ağrıların şiddeti oldukça azalacaktır. Bu ilaçların tok karnına alınması mideye yönelik yan etkileri azaltır.
Ağrıların daha şiddetli olduğu durumlarda yatak istirahati ve karın bölgesine sıcak uygulaması fayda sağlayabilir. Bu amaçla içine sıcak su doldurulmuş bir termofor kullanılabilir.
Başka bir tedavi yaklaşımı da doğum kontrol hapı kullanılmasıdır. Bunlar prostaglandin adı verilen ve ağrıdan sorumlu olan maddelerin yapımını azaltarak krampları engelleyebilir. Eğer OK'lardan fayda sağlanmış ise gebelik arzu edilene kadar kullanılabilir.
Ağrıların çok şiddetli olduğu durumlarda enjeksiyon şeklinde ağrı kesiciler kullanılabilir.
Eğer tedavi ile şikayetler uzun süre giderilemiyorsa endometriozis gibi bir patolojiyi aramak maksadıyla laparoskopi yapılabilir.
Dismenore alınacak bazı basit önlemler ile bir miktar engellenebilir. Örneğin adet kanaması öncesinde ve esnasında kahve, çay, kola, çukulata gibi kafein içeren gıdalardan uzak durulması, karın bölgesine masaj yapılması, uzun süre ayakta durmaktan ya da yürüyüş yapmaktan kaçınılması şikayetler üzerinde olumlu etki yaratır. Aşırı yorgun, sinirli kişilerde adet sancısı daha fazla görülür. Bu nedenle kanama esnasında dinlenmek son derece önemlidir. Yine kabızlığı olanlar bu sancıları daha şiddetli yaşarlar. Lifli gıdaların bol tüketilmesi kabızlığı önler. Bol miktarda su içilmesi, sigaradan uzak durulması, fazla miktarda alkol tüketilmemesi gibi basit ve kısa süreli önlemler ile sancılı adet kanamaları biraz daha rahat geçirilebilir.
Sağlıklı günler diliyorum.
Dr. Figen Bıyık
