Yanlış Bilinenler
Kilo aldırır
Doğum kontrol haplarının içinde bulunan progesteron türevi maddeler vücutta su tutulmasına neden olabilirler. Bu etki kişiden kişiye değişmekle beraber, biriken madde "su" olduğundan, kalıcı bir kilo değişikliği yapması beklenen bir yan etki değildir. Yine haplar beyinde açlık merkezine etki ederek iştah artışına neden olabilirler. Bu etki de kişiden kişiye değişmekle beraber günümüzde kullanılan düşük dozlu (yani 35 mikrogram ve daha düşük miktarlarda ös****** içeren) hapların anlamlı bir iştah artışına ve buna bağlı olarak gıda alımının artması sonucu kilo artışına neden olmaları beklenmez.
Haplardan kaçınmanızın tek nedeni kilo almaktan korkmanız ise doktorunuza bu durumu bildirin. Belki de bu durumda en iyi çözüm hapları 4 ay boyunca kullanmak ve 4. ay sonunda sonucu değerlendirmektir. Bu süre sonunda hapların sizde kilo aldırıcı etkisi olup olmadığı ortaya çıkacaktır. Sonuca göre haplara devam edebilir veya diğer yöntemlere geçiş yapabilirsiniz.
Tüylenme yapar
Günümüzde kullanılan doğum kontrol haplarının içeriğinde yer alan progesteron türevli ilaçların testosteron ("erkeklik hormonu") benzeri etki yapması muhtemel olmakla beraber, hapların yapımında en az testosteron etkisi bulunan progesteron türevi ilaçlar kullanılır. Bu yüzden günümüzde kullanılan hapların tüylenmeyi artırması beklenmez. Aksine tüylenme tedavisinde doğum kontrol hapları birinci basamak tedavi olarak uzun zamandan beri kullanılmaktadırlar.
Kısırlığa neden olur
Haplar bırakıldıktan sonra hapların sağladığı kan hormon seviyeleri kısa zamanda azalır ve günler içinde hap almadan önceki seviyelerine geri döner.
Hapların kalıcı hormon bozukluğu yaptıklarına dair hiçbir bilimsel veri yoktur ve teorik olarak da mümkün görünmemektedir.
Kişisel farklılıklara bağlı olarak yumurtlamanın (yani gebe kalabilirliğin) geri dönüşü bir-iki ay gecikebilir, bu süreden daha fazla bir gecikme oldukça ender görülen bir durumdur.
Özetle söylemek gerekirse bir kadın doğum kontrol hapı kullanımına başlarken gebe kalabilme açısından neredeyse, yani gebe kalabilirliği ne düzeydeyse, hapı bıraktıktan sonra bu özelliğine geri dönecektir. Dikkat edilmesi gereken nokta kadının doğum kontrol hapını kullanma süresidir. Örnek olarak 30 yaşında hap kullanmaya başlamış bir kadın kullanıma 5 yıl sonra son verdiğinde gebe kalabilirliği azalmış olacaktır. Bu azalmanın nedeni 5 yıl boyunca hap kullanması değil, gebe kalabilirlikte yaşa bağlı olarak doğal olarak görülen azalma eğilimidir.
Kanser yapar
Elimizdeki veriler doğum kontrol hapı kullanımının rahim ve yumurtalık kanseri ortaya çıkma riskini azalttığını göstermektedir. Meme kanseri konusunda veriler çelişmekle beraber, haplar muhtemelen bu kanser türünün ortaya çıkma riski üzerinde etkisizdirler.
Rahim ağzı kanseri üzerinde hapların bir etkisi olmasının beklenmemesiyle beraber, hap kullanan kadınlarda rahim ağzı kanserlerinin öncüleri daha sık yakalanmaktadır. Bunun nedeni muhtemelen hap kullanan kadınların yıllık jinekolojik muayenelerini aksatmamaları ve rahim ağzı kanseri öncüsü lezyonların papsmear kanser tarama testiyle henüz belirti vermeyen bir aşamada saptanabilir olmasıdır.
Her gün aynı saatte alınmalıdır, unutulursa gebe kalınır
Hapları almak için hatırlamanız gereken yalnızca şudur: Günde bir kez ve günün aynı zaman diliminde (tercihinize göre sabah, öğlen veya akşam). Bir günden diğerine üç dört saatlik bir farklılığın hiçbir olumsuz etkisi yoktur.
Bir gün hap almayı unutursanız, ertesi gün iki tane birden aldığınızda hapların koruyuculuğunda bir azalma olmaz. Bunu alışkanlık haline getirmediğiniz sürece her adet döngüsünde ilacı bir veya iki kez unutmanızın hapların koruyuculuğu üzerinde olumsuz bir etkisi olmaz.
Doğum kontrol haplarının pek etkili olmadığını duydum
Hapları doğru şekilde ve zamanında alan kadınlarda gebelik şansı yüzde birden daha azdır. Pek çok kadın Doğum kontrol haplarının fazla etkili olmadığını düşünmektedir. Burada gözden kaçan nokta hapların etkisinin az olmasındaki en önemli etkenin kullanım hataları olduğudur. Bazı istatistikler konuyu anlamaya yardımcı olabilir.
*
Kadınların sadece % 28'i hapları doğru şekilde kullanmaktadır.
*
sadece % 42 her gün unutmadan hap almaktadır.
*
En az %16 kadının ilaç kutusunda ayın sonuna gelindiğinde hap bulunmaktadır..
*
Yaklaşık % 25 vakada 1 yıl dolmadan hap kullanımı bırakılmakta ve başka bir korunma yöntemi kullanılmamaktadır.
*
3 aylık dönemde % 33 kadın hap alımını unutmaktadır.
*
% 17 kadın hapları doğru sırada almamaktadır.
Bunlar "hap kullanırken" kadınların hamile kalmasına neden olan en önemli etkenlerdir.
Doğum kontrol hapı kullanan her kadın 9 ayda bir ara verip vücudunu dinlendirmelidir.
"Dinlendirmek" maksadıyla hapı bıraktırmayı gerektirecek hiçbir tıbbi gereklilik yoktur.
Dinlendirmek maksadıyla hapları bırakmak gereksizdir, çünkü
*
Hiçbir tıbbi faydası yoktur.
*
Bu amaçla hapı bırakmanın tek etkisi istenmeyen bir gebeliktir.
*
Hap kullanımını bırakmak ve sonra yeniden başlamak kullanımın ilk birkaç ayında görülen yan etkilerin yeniden yaşanmasına neden olur.
*
Hap kullanmayı bırakan kadınlar bu ilaçların doğum kontrolü dışındaki faydalarından da yararlanamazlar.
Hap kalp krizi, inme ve kanda pıhtılaşmaya neden olur.
Doğum kontrol hapı kullanan ve sigara içmeyen kadınlarda kalp krizi ve inme riskinde artış yoktur. Bacak ve kol damarlarında pıhtılaşma riskinde bir miktar artış söz konusudur. Risk 100.000'de 5-20 den, 100.000'de 15-20'ye çıkar.
Doğum kontrol hapı sakat çocuk doğmasına neden olur.
Doğum kontrol hapı doğum arazlarına ya da gelecekte doğacak olan çocukların sağlıklarında olumsuz bir etkiye neden olmaz. Hatta hap kullanılırken gebe kalınsa bile bunun bebeğin sağlığı üzerinde olumsuz bir etkisi yoktur.
Bu yanlış bilgiler nereden geliyor?
Bazı yanlış bilgiler ilaca bağlı yan etkilerin ve bu etkileri sadece çok az kadının yaşadıpı gerçeğinin gözardı edilmesinden kaynaklanmaktadır.
Bazıları ise aile planlamasına karşı olan bazı kişi ve kurumların yaydığı hurafelerdir.
Diğer yanlış bilgiler de çok yüksek doz ös****** ve progesteron içeren "eski kuşak" doğum kontrol haplarını kullanan kadınların yaşadığı deneyimlerden kaynaklanmaktadır.
Kilo aldırır
Doğum kontrol haplarının içinde bulunan progesteron türevi maddeler vücutta su tutulmasına neden olabilirler. Bu etki kişiden kişiye değişmekle beraber, biriken madde "su" olduğundan, kalıcı bir kilo değişikliği yapması beklenen bir yan etki değildir. Yine haplar beyinde açlık merkezine etki ederek iştah artışına neden olabilirler. Bu etki de kişiden kişiye değişmekle beraber günümüzde kullanılan düşük dozlu (yani 35 mikrogram ve daha düşük miktarlarda ös****** içeren) hapların anlamlı bir iştah artışına ve buna bağlı olarak gıda alımının artması sonucu kilo artışına neden olmaları beklenmez.
Haplardan kaçınmanızın tek nedeni kilo almaktan korkmanız ise doktorunuza bu durumu bildirin. Belki de bu durumda en iyi çözüm hapları 4 ay boyunca kullanmak ve 4. ay sonunda sonucu değerlendirmektir. Bu süre sonunda hapların sizde kilo aldırıcı etkisi olup olmadığı ortaya çıkacaktır. Sonuca göre haplara devam edebilir veya diğer yöntemlere geçiş yapabilirsiniz.
Tüylenme yapar
Günümüzde kullanılan doğum kontrol haplarının içeriğinde yer alan progesteron türevli ilaçların testosteron ("erkeklik hormonu") benzeri etki yapması muhtemel olmakla beraber, hapların yapımında en az testosteron etkisi bulunan progesteron türevi ilaçlar kullanılır. Bu yüzden günümüzde kullanılan hapların tüylenmeyi artırması beklenmez. Aksine tüylenme tedavisinde doğum kontrol hapları birinci basamak tedavi olarak uzun zamandan beri kullanılmaktadırlar.
Kısırlığa neden olur
Haplar bırakıldıktan sonra hapların sağladığı kan hormon seviyeleri kısa zamanda azalır ve günler içinde hap almadan önceki seviyelerine geri döner.
Hapların kalıcı hormon bozukluğu yaptıklarına dair hiçbir bilimsel veri yoktur ve teorik olarak da mümkün görünmemektedir.
Kişisel farklılıklara bağlı olarak yumurtlamanın (yani gebe kalabilirliğin) geri dönüşü bir-iki ay gecikebilir, bu süreden daha fazla bir gecikme oldukça ender görülen bir durumdur.
Özetle söylemek gerekirse bir kadın doğum kontrol hapı kullanımına başlarken gebe kalabilme açısından neredeyse, yani gebe kalabilirliği ne düzeydeyse, hapı bıraktıktan sonra bu özelliğine geri dönecektir. Dikkat edilmesi gereken nokta kadının doğum kontrol hapını kullanma süresidir. Örnek olarak 30 yaşında hap kullanmaya başlamış bir kadın kullanıma 5 yıl sonra son verdiğinde gebe kalabilirliği azalmış olacaktır. Bu azalmanın nedeni 5 yıl boyunca hap kullanması değil, gebe kalabilirlikte yaşa bağlı olarak doğal olarak görülen azalma eğilimidir.
Kanser yapar
Elimizdeki veriler doğum kontrol hapı kullanımının rahim ve yumurtalık kanseri ortaya çıkma riskini azalttığını göstermektedir. Meme kanseri konusunda veriler çelişmekle beraber, haplar muhtemelen bu kanser türünün ortaya çıkma riski üzerinde etkisizdirler.
Rahim ağzı kanseri üzerinde hapların bir etkisi olmasının beklenmemesiyle beraber, hap kullanan kadınlarda rahim ağzı kanserlerinin öncüleri daha sık yakalanmaktadır. Bunun nedeni muhtemelen hap kullanan kadınların yıllık jinekolojik muayenelerini aksatmamaları ve rahim ağzı kanseri öncüsü lezyonların papsmear kanser tarama testiyle henüz belirti vermeyen bir aşamada saptanabilir olmasıdır.
Her gün aynı saatte alınmalıdır, unutulursa gebe kalınır
Hapları almak için hatırlamanız gereken yalnızca şudur: Günde bir kez ve günün aynı zaman diliminde (tercihinize göre sabah, öğlen veya akşam). Bir günden diğerine üç dört saatlik bir farklılığın hiçbir olumsuz etkisi yoktur.
Bir gün hap almayı unutursanız, ertesi gün iki tane birden aldığınızda hapların koruyuculuğunda bir azalma olmaz. Bunu alışkanlık haline getirmediğiniz sürece her adet döngüsünde ilacı bir veya iki kez unutmanızın hapların koruyuculuğu üzerinde olumsuz bir etkisi olmaz.
Doğum kontrol haplarının pek etkili olmadığını duydum
Hapları doğru şekilde ve zamanında alan kadınlarda gebelik şansı yüzde birden daha azdır. Pek çok kadın Doğum kontrol haplarının fazla etkili olmadığını düşünmektedir. Burada gözden kaçan nokta hapların etkisinin az olmasındaki en önemli etkenin kullanım hataları olduğudur. Bazı istatistikler konuyu anlamaya yardımcı olabilir.
*
Kadınların sadece % 28'i hapları doğru şekilde kullanmaktadır.
*
sadece % 42 her gün unutmadan hap almaktadır.
*
En az %16 kadının ilaç kutusunda ayın sonuna gelindiğinde hap bulunmaktadır..
*
Yaklaşık % 25 vakada 1 yıl dolmadan hap kullanımı bırakılmakta ve başka bir korunma yöntemi kullanılmamaktadır.
*
3 aylık dönemde % 33 kadın hap alımını unutmaktadır.
*
% 17 kadın hapları doğru sırada almamaktadır.
Bunlar "hap kullanırken" kadınların hamile kalmasına neden olan en önemli etkenlerdir.
Doğum kontrol hapı kullanan her kadın 9 ayda bir ara verip vücudunu dinlendirmelidir.
"Dinlendirmek" maksadıyla hapı bıraktırmayı gerektirecek hiçbir tıbbi gereklilik yoktur.
Dinlendirmek maksadıyla hapları bırakmak gereksizdir, çünkü
*
Hiçbir tıbbi faydası yoktur.
*
Bu amaçla hapı bırakmanın tek etkisi istenmeyen bir gebeliktir.
*
Hap kullanımını bırakmak ve sonra yeniden başlamak kullanımın ilk birkaç ayında görülen yan etkilerin yeniden yaşanmasına neden olur.
*
Hap kullanmayı bırakan kadınlar bu ilaçların doğum kontrolü dışındaki faydalarından da yararlanamazlar.
Hap kalp krizi, inme ve kanda pıhtılaşmaya neden olur.
Doğum kontrol hapı kullanan ve sigara içmeyen kadınlarda kalp krizi ve inme riskinde artış yoktur. Bacak ve kol damarlarında pıhtılaşma riskinde bir miktar artış söz konusudur. Risk 100.000'de 5-20 den, 100.000'de 15-20'ye çıkar.
Doğum kontrol hapı sakat çocuk doğmasına neden olur.
Doğum kontrol hapı doğum arazlarına ya da gelecekte doğacak olan çocukların sağlıklarında olumsuz bir etkiye neden olmaz. Hatta hap kullanılırken gebe kalınsa bile bunun bebeğin sağlığı üzerinde olumsuz bir etkisi yoktur.
Bu yanlış bilgiler nereden geliyor?
Bazı yanlış bilgiler ilaca bağlı yan etkilerin ve bu etkileri sadece çok az kadının yaşadıpı gerçeğinin gözardı edilmesinden kaynaklanmaktadır.
Bazıları ise aile planlamasına karşı olan bazı kişi ve kurumların yaydığı hurafelerdir.
Diğer yanlış bilgiler de çok yüksek doz ös****** ve progesteron içeren "eski kuşak" doğum kontrol haplarını kullanan kadınların yaşadığı deneyimlerden kaynaklanmaktadır.
