Çocuk ve Eğitici Oyuncak
Bir bebek dünyaya geldiğinde birçok şeyle birlikte, oyuncaklarla da tanışmaktadır. Yaşamı boyunca da farklı yoğunluklarla da olsa iç içe yaşamaktadır. Okul öncesi çocukları günün büyük bölümünü oyuncaklarla oynayarak geçirirler. Oyuncaklar yaşamın erken yıllarında öğrenmenin ve gelişimin en temel araçlarıdır. Çocuklar dünyayı ilk önce oyuncaklarla oynayarak keşfederler. Oyun ve oyuncaklar, çocukların besin kadar değerli olan ve yaşamlarının doğal bir parçası niteliği taşıyan uğraşılardır.
Çocukların oyun oynarken kullandıkları tüm malzemelere oyuncak adı verilmektedir. Bazı oyuncaklar ve oyun materyalleri oyun yönlendirirken (bebekler, evcilik malzemeleri gibi) bazıları oyunun kendisini oluşturmaktadır (blok, lego, noper, tombala vb.).
Çocuklar doğumlarından itibaren oyuncaklarla oynayarak birçok gelişimsel kazanç elde ederler. Çıngıraklar, ses kutuları, mobiller, dokunma yastıkları, topları, battaniyeleri ile duyuları gelişmekte; gelişen duyuları ile dünyayı daha iyi tanıyabilmektedirler. Bebekler ve dolgu oyuncaklar gibi yumuşak oyuncaklarla duygusal ve kişilik gelişimleri desteklenmektedir. Evcilik oyuncakları, arabalar, çeşitli karakterlerden oluşan oyuncaklar, hayal güçlerini ifade becerilerini geliştirmekte, gelecekteki sosyal rollerine hazırlamaktadır. Çocuklar yap bozlar, tombalalar, domino, eşleştirme kartları ve bellek kartları gibi eğitici oyuncaklarla oynayarak renk, sayı, şekil, büyük-küçük, uzun-kısa, gibi birçok kavramı kazanmakta, akıl yürütme, problem çözme, bellekte tutma gibi becerileri gelişmektedir.
Konulu oyuncaklarla kendileri ve çevreleriyle ilgili pek çok konuda bilgileri artmaktadır. Örneğin, hayvanlarla ilgili eğitici bir oyuncakla oynayarak hayvanları tanımaktadır. Ayrıca oyuncaklar, çocukların konuşma ve konuşulanları anlama ile dil becerilerini desteklemektedir. Oyuncaklarla bir grup içinde oynayan çocuğun paylaşma, yardımlaşma, işbirliği yapma gibi sosyal becerileri gelişmekte, mutluluk, üzüntü, kızgınlık, şaşkınlık gibi duygularını uygun şekilde ifade edebilmeleri kolaylaşmaktadır. Tüm bunların yanı sıra, oyuncaklar, çocukların bağımsızlık ve öz güven geliştirmelerine, başkalarına saygılı davranmayı ve dinlemeyi öğrenmelerine yardımcı olmaktadır. Kısacası, yaşamın ilk altı yılını kapsayan erken çocukluk yılları boyunca çocukların kazanması gereken becerilerin tümü oyuncaklar aracılığıyla eğlenceli ve etkili bir şekilde kazandırılabilmektedir. Peki, yalnızca okul öncesi çocukları mı oyuncakla oynar? Anne babaların sıkça şikayet ettikleri konulardan birisi de, çocuklarının ilköğretim çağında olmasına rağmen hala oyuncakla oynuyor olmasıdır. Oysaki her yaşta oyuncaklarla oynamak, çok zevkli ve eğlenceli bir uğraşıdır. Genellikle yılbaşı akşamları oynanan tombala da bir oyuncaktır veya yetişkinlerin çoğunun çok keyif alarak yaptığı yap bozlar da oyuncak sınıflamasında değerlendirilmektedir. Yetişkinler olarak biz hala oyuncakla oynuyorsak, elbette ilköğretimin ilk veya ikinci kademesindeki çocuk da oyuncaklarla oynayacaktır. Ancak burada oynana oyuncağın niteliği ve oyuncakla nasıl bir oyun kurulduğu çok önemlidir. Bu dönemdeki çocuğun kartlarla oynanan tombala, bellek kartı, domino, yapboz, kızma birader, sözcük bulma, borsa gibi oyuncaklarla veya ip, top gibi oyuncaklarla oynaması çok doğal ve yararlıdır. Yine bu tip oyuncaklarla yarışma ve rekabete dayalı, en az iki kişiden oluşan grup oyunları oynaması da gelişim özelliklerinin gereğidir.
Pediko.
alıntı
