Prematüre Bebeklerin Sorunları

nk83

Admin + Sitenin Hikaye Yazarı
Admin
Katılım
24 Ağustos 2010
Mesajlar
63.280
Tepki
83.515
Puan
113
Konum
İstanbul
334545-3-4-9747a.jpg


Prematüre Bebeklerin Sorunları

Eğer bebeğinizin zamanından önce doğma riski mevcutsa her şeyden önce kadın doğum hekiminiz, doğumunuzu koşulları uygun bir hastanede gerçekleştirmelidir.Ancak acil bir olay oldu ise en kısa zamanda uygun taşıma koşullarının bulunduğu bir taşıma sistemi ile bebeğinizin yenidoğan yoğun bakım ünitesi olan bir merkeze taşınmasını planlanmalıdır. Eğer yoğun bakım ünitesi olan bir hastanede doğum gerçekleştirilmişse zaten bir sorun olmayacak ve ihtiyaç halinde bebğiniz hemen bu bölüme alınabilecektir. Tabi bu yoğun bakım ihtiyacı her erken doğum olan vaka için gerekli değildir. Genellikle 34 hafatnın altına indikçe yoğun bakım ihtiyacı olasılığı giderek artacaktır. Ancak bunun tersinin de mümkün olabileceği aklınızın bir köşesinde bulunmalıdır. Bunu biraz açarsak zamanında ve uygun kiloda doğan bir bebek de herhangi bir nedenle daha seyrek olsa da yoğun bakım veya en azından özel bakım ünitelerine ihtiyaç gösterebilir.

çocuk doktoru
Bebeğiniz erken doğduğunda, doktorunuz size karşılaşacağınız bir sonraki aşama için hazırlanmakta yardımcı olacaktır. Her erken doğan bebek bir bireydir ve ne kadar sağlıklı olduğu belirlenirken, anne karnında geçirdiği zamanın ve bebeğin ölçülerinin yanında başka birçok faktör de göz önüne alınmalıdır.

Özellikle organlarının ne kadar geliştiği veya başka bir sağlık problemi olup olmadığı ( mikrobik hastalıklar, doğum sakatlıkları..vb.) araştırılır. Erken doğan bebeklerin en küçüğü için bile akılda tutulması gereken şey, yaşamına devam edebilen bebeklerin bir kısmının hafif ya da makul derecede sağlık problemleriyle karşı karşıya olduklarıdır.

Bebeğiniz doğum anında ne kadar az gelişmiş durumdaysa, doğum sonrası problem yaşama olasılığı da o kadar yüksektir. Bundan dolayı 26-29. haftalarda doğan bebeklerin hayatta kalma veya hafif ya da makul derecede sağlık problemleri ile büyüme şansı daha zor olacaktır. 30-33. haftalarda doğan bebeklerin durumu genellikle daha iyi olacak ve yaşam oranı daha yüksek olacaktır. 34 haftadan sonra bebekler genellikle hafif derecede az gelişmiş ve genellikle de iyi durumdadırlar.

30-32 haftanın altındaki bebeklerin çoğu normal şekilde solunum yapmalarına yardımcı olacak bir solunum cihazına ihtiyaç duymaktadır. Buna ek olarak, yeni doğmuş bebeğinizin, az gelişmiş akciğerlerinden dolayı hayatının ilk birkaç gününde karşılaşabileceği problemlerden birisi de Solunum Güçlüğü Sendromudur. (RDS) dir. RDS ye yakalanmış bebekler genellikle solunum cihazına bağlıdır ve akciğerlerine yardımcı olması için sıvı yüzey basıncını düşüren surfaktan türü ilaç tedavisine ihtiyaç duyabilirler. Ayrıca erken doğum tehdidi önceden biliniyorsa kadın doğum hekiminiz doğum öncesinde belirli periyotlarda size iğne şeklinde başka bir tedavi de uygulayabilir. Böylece daha anne karnında iken bebeğinizin akciğer gelişiminin hızlanması kısmen de olsa mümkün olacaktır. Genellikle bu amaçlarla kullanılan kortizon türü ilaçlar, bebeğinize bir yan etki yapmadığı gibi, çok pahalı ve riskli olan yoğun bakım tedavilerinden de korunmasını sağlayabilirler.

Solunum cihazına bağlı şekilde oksijen desteği alan prematüre bebeğinizin antibiyotik tedavisi alması da genellikle gerekmektedir. Çünkü mikrobik hastalıklar erken doğumların en sık rastlanan sebeplerindendir.

Yoğun bakım doktorunuzun yapacağı bazı testler ve size soracağı bazı sorularla antibiotik ihitiyacı olup olamdığını en geç 24 saat içinde belirlemelidir. Aynı zamanda da bebeğiniz solunum problemleri geçene kadar bir süre beslenemeyeceği için damardan alacağı bazı sıvılara ihtiyaç duyacaktır. Yoğun bakımda kullanılacak diğer aletlere gelince, bebeğinizin vücut ısı ve nemini dengeleyecek küvöz, çok ufak bebekler için ısı yatakları, kanın oksijen düzeyini-kalp ve solunum hızlarını gösteren monitörler, sarlığın tedavisi için fototerapi cihazlarını(mor ışık veren ultraviole lambaları) sayabiliriz.

Prematüre bebeklerde, anne karnında geçirdiği süre 30-33 haftadan az olan bebekler için sık ve 34 haftayı aşmış bebekler için ise daha az rastlanan problemler aşağıda belirtilmiştir:

• Prematürite retinopatisi(ROP) bir göz hastalıkları uzmanı tarafından takip edilmesi gereken ve prematüre bebeklerin gözlerindeki anormal kan dokuları anlamına gelir. Sebebi genellikle akciğerlerin tedavisi sırasında mecburen verilen oksijendir. Ancak uzun süre yüksek oranda oksijen alanlarda görülmesi daha olasıdır. Yapılması gerken 34 hafatyı bitirdikten sonra özellikle retina konusunda tecrübeli bir göz hekimi tarfından kontrol edilmesidir. Bu tür bölümler genellikle üniversitelerin göz kliniklerinde bulunmaktadır. Hastalığın derecesine göre lazer veya kriyoterapi gibi tedavi yöntemleri mevcuttur. Ancak bu tanı gecikir ve uygun tedavi edilmezse sonuç malesef telafisi mümkün olmayan geri dönüşsüz bir körlüktür. Erken tanı ve tedavi bu körlüğün gelişmesini önler. Böyle bir son yaşamamak için bebeğiniz 34 haftayı doldurunca (doğrduğuı eksik haftadan hesaplayarak) bebeğinizi mutlaka ROP konusunda tecrübeli bir göz doktoruna görünün, bebeğiniz halen hastanede yatıyor ve gidemeyecekse göz doktoru bebeğinize gelmelidir.

• Devam eden duktus arteriozus (PDA) doğum sonrası genellikle kapanan ancak özellikle de prematüre bebeklerde açık kalabilen bir kan damarıdır. Sıklıkla PDA kendiliğinden kapanır. Kapanmıyor ve bebeğin hayatını tehdit eden sorunlara yol açıyorsa uygun ilaçlar ile veya bu yeterli olmazsa operasyonla kapatılması gerekebilir.

• İntraventriküler hemoraji (IVH) beyinde meydana gelen bir kanamadır. Beyin içindeki boşlukları kaplayan damar yapılarının, henüz tam gelişmemiş olmasına bağlı olarak, kendiliğinden, herhangi bir travmaya maruz kalmaksızın oluşur. Rutin kafa ultrasonları sırasında tespit edilebilir. Çoğu kanama, doğumdan sonraki ilk birkaç günde meydana gelir ve 3 ya da 4 günlük olanların dışında pek fazla uzun dönemli probleme yol açmaz.

• Mikrobik hastalıklar yine erken doğan bebeklerin en büyük sorunlarındandır. Annedeki bir enfeksiyon genellikle hem erken doğum sürecine yol açar, hem bebeğe de enfeksiyon etkeninin bulaşmasıyla sonuçlanır. Aynı zamanda erken doğan bebeğin bağışıklık sistemlerinin de gelişmemiş olması bu duruma katkıda bulunur.

• Nekrotizan enterokolit (NEC) kalın bağırsak dokularının tepkisidir. Genellikle beslenme başlayana kadar ortaya çıkmaz ve şiddetine bağlı olarak antibiyotikler, serumlar ve bazen de cerrahi müdahale gerektirebilir.


• Apne ve bradikardi (Apnea of Prematurity) gelişmemiş solunum ve sinir sistemlerinin bebeklerin nabızlarında düşüşe ve kısa periyotlarla nefeslerinin durmasına yol açmasıdır. Apne sürelerinin sıklık ve uzunluğuna bağlı olarak uygulanacak hassas bir bakım, apnelerin önlenmesi için teofilin türü ilaçlardan faydalanılabilir. Çok ısrarlı olan solunum durmalarında oksijen ve CPAP(burundan basınçlı hava ile yarı destek), hatta bazen solunum cihazı yardımıyla tedavi edilebilir. Yine ısralı ve uzun süren apneler varlığında beyin içine kanama, enfeksiyon, şeker ve kalsiyum düşüklüğü gibi birçok sebep araştırılmalı, varsa düzeltilmelidir.

• Anemi veya düşük kan sayımı bazen kan naklini gerektirebilir. Yine ani kan düzeyi düşüklükleri halinde iç organ, özellikle de beyin kanamaları araştırılmalıdır.

• Bronkopulmoner Displazi (BPD) veya kronik akciğer hastalığı Bebek doğumdan sonraki 4. haftayı geçmiş ve/veya 36 haftayı tamamlamış olmasına rağmen halen solunum problemleri ve oksijen ihtiyacı devam ediyorsa bu tanı konur. Diüretikler, bronş açıcılar ve/veya kortizon türü ilaçlardan oluşan uzun süreli bir tedavi ve oksijen desteğine ihtiyaç duyabilirler ve muhtemelen bu rahatsızlığı taşımayanlara kıyasla daha fazla kalori almaları gerekecektir. Bu tür bebekler yaşmalrının ileri safhalrında çok sık hastalanan çok sık bronşit olan çocuklar olarak karşımıza çıkabilirler.

• Fıtıklar Prematüre bebeklerde karın kasları ve bağ dokularının zayıflığı nedeniyle kasık fıtığı ve su fıtığı(hidrosel) gibi problemler de daha sık görülmektedir. Su fıtığı genellikle aşırı büyük değilse beklenebilir, ancak hidroselin aksine gereçek fıtıklar genellikle amelyat edilmelidir. Bunun ayrımını mutlaka çocuk hekminiz ve/veya bir çocuk cerrahı yapmalıdır.

ERKEN DOĞAN BEBEĞİNİZİN BAKIMI

Gününden önce dünyaya gelen bebekler ilk 2 yıl boyunca özel bakıma ihtiyaç duyarlar, özellikle de doğum anında çok küçüklerse çocuk hekiminizle görüşerek bakım koşullarınız konusunda danışmanlık alınız.
Aşağıda bebeğiniz hastaneden eve döndüğünde nasıl bakılması gerektiğine dair bazı tavsiyeler yer almaktadır.

Bebeğinizin gelişimi

• Bebeğiniz hastaneden ayrıldıktan yakın bir zaman sonra onu doktorunuza götürmeniz önemlidir. Doktorunuz bebeğin ağırlık değişimini kontrol edecek, anne sütünün yetip yetmediği açısından ilk kontroldeki kilo artışı önemli olup ek besine geçip geçmemekte hekiminiz size danışmanlık verecektir.

• Doktorunuzla bebeğinizi besleme konusunda konuşun. Doktorunuz vitaminler, demir ve eğer bebeğiniz henüz biberonla besleniyorsa özel bir formül tavsiye edebilir. Vitaminler genellikle prematüre bebeklere büyüme ve sağlıklı kalmalarına yardımcı olması için verilir. Bebeğinizin aynı zamanda ekstra demire ihtiyacı olabilir. Genellikle 1 aydan sonra koruyucu dozda demir takviyesine başlamak gerekli olacaktır. İlk iki yıl süresince bebeğiniz, zamanında doğmuş bir bebekle aynı büyüme hızına sahip olmayabilir. Prematüre bebekler bu zaman süresince daha küçüktürler. Bazen kısa zamanda aniden gelişiverirler. Bebeğinizin büyüme kayıtlarını tutmak için doktorunuz prematüre bebekler için hazırlanmış özel büyüme tabloları kullanabilir. Doktorunuz aynı zamanda başka şeyler de bilmek isteyecektir mesela bebeğinizin ne kadar aktif olduğu, ilk ne zaman oturduğu ve ilk ne zaman emeklediği gibi. Bunlar doktorların bebekler hakkında her zaman bilmek istedikleri noktalardır. Daha önce belirttiğimiz gibi bebeğinizin günlük gelişmelerini yazdığınız bir günlük olmalı. Çünkü erken doğan bebeklerin fiziksel gelişmeleri gibi, nöroljik gelişimleri de(başını dik tutma-oturma- yürüme v.s) gecikebilir. Bu yüzden 33-34 haftanın altında doğan bebeklerin mutlaka bir gelişim nörolojisi uzmanı tarafından görülmesi uygun olacaktır. Hele de önceden bahsettiğimiz beyin kanaması ve/veya yenidoğan döneminde ağır enfeksiyon, havale geçirme gibi öyküler varsa bu daha da önemli bir takip haline gelecektir.

Bebeğinizin beslenme programı

Öncelikle, 34 haftayı doldurmadan bebeklerin emme ve yutma refleksleri tam olarak gelişemeyeceğinden, bu süreden önce taburcu olan bebeklerin hastanede iken rahataça emebildiklerinden, düzenlki kilo alabildiklerinden iyice emin olamk lazımdır. Bunu aksi durumlarda yoğun bakım olmasa bile bir süre daha özel bakım ünitesinde kalarak sonda ile beslenmeleri gerekebilir. Ufak doğan bebeklerde, anne sütünün yetersiz olduğu durumlarda prematürelerin ihtiyacına göre özel hazırlanmış mamalar bulunmaktadır. Ayrıca sağılmış anne sütüne katılarak anne sütünün içeriğini zenginleştiren bazı özel mamalar da bulunmaktadır. Bunlar için doktorunuza danışabilirsiniz.

Başlangıçta çoğu prematüre bebek günde 8 yada 10 kez beslenmeye ihtiyaç duyar. Beslenme saatleri arasında 4 saatten fazla beklememekte fayda vardır, çünkü eğer böyle yaparsanız bebeğiniz sıvı kaybedebilir veya kan şekeri düşebilir. Günlük 5-7 ıslak bebek bezi bebeğinizin yeterli anne sütü ya da mamayı aldığını gösterir. Prematüre bebekler beslenmeden sonra sık sık kusabilirler. Eğer bebeğiniz çok fazla dışarı çıkarırsa yeterince kilo alamayabilir. Bu durum aşırı ve gelişmesini engelliyorsa doktorunuza danışmalısınız.

Bebeğinize katı gıda vermeye ne zaman başalayalım?

Çoğu doktor prematüre bebeklere normal doğum tarihlerinden 6 ay sonra katı gıdalar verilmeye başlanmasını önerir. Ancak çok ufak prematürelerde bu süreye anne karnında eksik kalan sürelerini de eklemek gerekebilir. Prematüre bebekler normalden önce katı gıda alırlarsa gıdayı yutamayabilirler ve parça boğazlarına takılabilir. Yutma kabiliyetlerini geliştirmeleri gerekir.

Bebeğiniz nasıl uyumalı?

Prematüre bebekler normal doğan bebeklere göre daha fazla saatlerini uykuda geçirseler de daha kısa sürelerle uyurlar. Daha sık uyanırlar (ve sizi daha fazla uyandırırlar!). Prematüre bebekler de dahil olmak üzere tüm bebekler sırtüstü yatırılmalıdırlar, karın üstü değil. Sert bir yatak kullanın ve yastık koymayın. Bebeğinizin karın üstü yatması ve yumuşak bir yatakta olması, ani bebek ölüm sendromu riskini arttırabilir.

Bebeğinizin görme ve duyma kabiliyeti

• Şaşılık prematüre bebeklerde normal doğan bebeklere göre daha sık görülür. Tıp bilimindeki adı strabismus’dur. Genellikle bu durum bebeğin büyümesiyle kendiliğinden ortadan kalkar. Eğer aşırı değilse ilk 4-6 ay için normal kabul edilebilir. Eğer bebeğinizin böyle bir sorunu varsa çocuk doktorunuz bebeğinizi bir göz doktoruna göstermenizi isteyebilir.

• Bazı prematüre bebekler kısaca ROP denilen (Retinopathy of Prematurity) göz hastalığına sahip olabilir. ROP genellikle çok erken doğan bebeklerde ortaya çıkar. (Özellikle hamilelik sürecinin 32. haftası ya da daha erken dönemde doğan bebeklerde) Eğer bebeğinizin ROP’a yakalanmış olma ihtimali varsa doktorunuz bebeğin bir göz doktoru tarafından düzenli olarak kontrol edilmesini isteyebilir. ROP sonucu görme kaybını engellemek için tedavi edilmelidir.

• Normal doğan bebeklere göre prematüre bebeklerin işitme problemi olma olasılığı daha yüksektir. Özellikle de yüksek ve uzun süren sarılık problemleri olan bebeklerde işitme sorunu daha ciddi olabilir. Eğer bebeğinizin sizi duyamadığını düşünüyorsanız doktorunuza söyleyin, böylece bebeğiniz işitme problemleri için muayene edilebilir. Bebeğin işitme problemi olup olmadığını yan tarafından ya da arkasından gürültüler çıkararak anlayabilirsiniz. Eğer bebeğiniz başını çevirmiyorsa veya yüksek bir seste irkilmiyorsa bunu doktorunuza bildirmelisiniz.

Bebeğinizin Aşıları

• Aşıları 2 kilodan az değilse normal zamanında doğan bir bebekle aynı yaşlarda yapılır. Ancak genellikle 2 kilonun altında iken aşı yapılmaz çünkü bu dönemde yapılan aşılar çocuğunuza bir zarar vermez, ancak beklenilen etkiyi yani koruyuculuğu gösteremeyebilir. Ancak eğer anne hepatit B taşıyıcısı ise kiloya bakılmaksızın doğar doğmaz aşı yapılmalıdır. Prematüre bebekler normal doğan bebeklere kıyasla gribe daha kolay yakalanabilir ve gribi daha ağır geçirebilirler. 6 aylık olduğunda bebeğinize yapılacak grip aşısı ona yardımcı olabilir. Aile üyelerinin grip aşısı olması için de doktorunuzla konuşun. Bu bebeğinizin herhangi bir aile üyesinden grip kapmasını engelleyecektir.


Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Anıl Yeşildal


Milliyet
 
OP
nk83

nk83

Admin + Sitenin Hikaye Yazarı
Admin
Katılım
24 Ağustos 2010
Mesajlar
63.280
Tepki
83.515
Puan
113
Konum
İstanbul
premature-bebegin-yasayacagi-olasi-sorunlar-1418224.Jpeg


Prematüre bebeğin yaşayacağı olası sorunlar

Bağışıklık sistemi, antikor geçişi ve organ gelişimi tam olarak tamamlanmayan prematüre bebekleri, pek çok sağlık sorunu bekliyor


Bilgi Grup Yayıncılık’tan çıkan, Prof. Dr. İpek Akman’ın yazdığı ‘Sevgiyle Büyü Prematüre Bebek’ kitabı, prematüre bebeği ve yaşayacağı olası sorunları tanımanın yollarını anlatıyor. Ayrıca ailelere bakımla ilgili bilgiler ve tavsiyeler veriyor. Prematüre bebek; solunum, merkezi sinir ve dolaşım sistemi, kalp, göz, işitme, enfeksiyon sorunları yaşayabiliyor. Yani eve dönüş yolunda bebeği bekleyen pek çok sağlık sorunu var.

Respiratuvar Distres Sendromu: Prematürelerde en sık görülen akciğer hastalığı. Sürfaktan yetersizliğe bağlı olarak gelişiyor. Sürfaktan, akciğerlerdeki hava keselerine yayılan ve bu keselerin açık kalmasına yarayan bir madde. Hava keselerinin açık kalması, akciğerlerden kan dolaşımına oksijen iletilmesi ve vücuttan karbondioksit uzaklaştırılması için gerekli. Bebeğin solunumuna yardımcı olabilmesi için ventilatöre (solunumu destekleyen cihaz) bağlanması gerekebilir. Eksik sürfaktan ilaç olarak verilir. Çoğu bebek, 5-7 günün sonunda oda havasında nefes almaya başlar.

Periventriküler lökomalazi: Bebeklerde anne karnında, doğumda veya doğumdan sonraki erken günlerde kan akımının ve oksijen miktarının azalmasına bağlı olarak beyin hasarı olabilir. Periventriküler lökomalazi, beyin sıvısının dolaştığı boşlukları çevreleyen beyin dokusunun yumuşaması ki bunun da nedeni, buradaki dokunun ölmesi. Erken dönemde hiçbir bulgu göstermez, gelişmesi 3-4 haftayı bulabilir. Hastalık, bebeğin beyin dokusunun resminin alınmasını sağlayan USG ve MR ile araştırılır. Özel bir tedavisi yok. Kalıcı hasar bırakıp bırakmadığı bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişiminin takip edilmesiyle anlaşılır.

Patent Duktus Arteriosus: Bu damar, fetüste aortla akciğer atardamarları arasındaki bağlantıyı sağlar. Bebek doğup oksijenli ortama geçince bu damar büzülür ve kapanır. Prematüre bebeklerin bir kısmında bu damar kapanmaz ve kalbin iş yükü artar. Bebek solunum zorluğu çeker, dolaşımı bozulur ve kalbi büyür. Bu damarın kapanması için bazı ilaçlar verilir. Olguların yüzde 85’i ilaçla kapanır, kapanmayanlarsa ameliyat edilir.

Nekrotizan Enterokolit: Prematüre bebeklerin en önemli bağırsak hastalığı. Tam gelişemeyen bağırsaklar, kan dolaşımındaki değişikliklere ve enfeksiyonlara duyarlı hale gelir. Bağırsak dokusu zarar görebilir ve delinme oluşabilir. Bu durumda beslenme kesilir, bebek damardan beslenir. Mideye yerleştirilen tüp, mide ve bağırsaktaki fazla havayı, sıvıyı boşaltır. Antibiyotiğe başlanır. Sorun, bağırsağın üç yüzündeyse vücut zamanla bunu onarır. Bağırsak duvarındaki delinmeler, ameliyat gerektirebilir.

Prematüre Retinoplastisi: Erken doğan bebeklerde retina tabakasındaki damarlar yeterince gelişemez ve bu süreç tamamlanmaya devam eder. Bebeğe yaşaması için verilen oksijen de gözdeki damarların anormal gelişmesine yol açar. Beş farklı evresi olan hastalıkta, birinci ve ikinci evreler tedavi gerektirmez. Üçüncü evrede lazer tedavisi yapılır. Dört ve beşinci evrelerdeyse cerrahi işlem uygulanır.

İşitme kaybı: Doğum ağırlığı bin 500 gr.’dan az olan, solunum cihazına bağlanmış, kan değişimi ve menenjit geçiren bebekler işitme kaybı için yüksek risk grubunu oluşturuyor.

Enfeksiyonlar: Prematüre bebekler, bağışıklık sistemleri gelişmediğinden ve antikor ge çişleri tamamlanmadığından doğum kanalından geçerken veya yoğun bakımda enfeksiyon kapabilir. Bebeklerin hemen antibiyotikle tedavi edilmeleri gerekir yoksa enfeksiyon hızla ilerleyerek ölüme yol açabilir.

Kansızlık: Bebek, doğumla oksijenli ortama hızlı geçiş yapar. Bu durum, kan üretimini azaltır. Prematüre bebeklerde bu tablo, daha ağır seyreder. Sorun, bebeğe kan verilmesiyle çözülmeye çalışılır. Ayrıca ilaçlarla korunma sağlanır .
Milliyet
 

Şu anda bu konu'yu okuyan kullanıcılar

    Üst