Ülkemizde ve dünya genelinde Rota virüs enfeksiyonu, 5 yaş altı çocuklarda görülen en önemli ishal nedenlerinden biri olmaya devam ediyor.
Bulaşıcılığı çok yüksek olması sonucu her çocuk genellikle 5 yaş öncesinde Rota virüse bağlı ishal oluyor. Hastalık bulguları ateş olmaksızın ishal ve kusma ile seyredebildiği gibi ciddi sıvı kayıplarına ve bunun sonucu organ yetmezliğine (özellikle kronik hastalık ve immün sistem bozukluklannda) neden olabiliyor.
1- Rota virüs nedir?
Rota virüs sindirim sistemini etkileyen ve tüm dünyada en sık ve en ağır ishallerden sorumlu olan bir grup virüstür. Özellikle grup A Rota virüs çocuklarda ve yenidoğanlarda enfeksi¬yona yol açar. Elektron mikroskobundaki görüntüsü tekerlek şeklinde olduğundan Rota virüs adını alan bu virüslerin en az 6 farklı serotipi insanda enfeksiyon yapıyor. En sık görüleni serotip 1'dir.
2- Rota virüs nasıl bulaşır?
Rota virüs son derece bulaşıcıdır. Tüm dünyada yaygın olmasının nedeni esas olarak dışkı yoluyla ve oral yolla bulaştığı halde solunum yoluyla da bulaşabilmesidir. Rota virüs bağırsak hücrelerini etkiler.
3- Çocuklara daha kolay mı bulaşıyor?
Mikrop bulaşmış su veya gıdayla, mikrobu taşıyan eller yoluyla vücuda alınır. Yuva gibi kalabalık ortamlarda, özellikle çocuklar tuvaletten sonra ve yemekten önce ellerini yıkamayı unuttuklarında kolayca yayılır. O kadar bulaşıcıdır ki, genel hijyen koşulları ne kadar iyi de olsa, hemen her çocuk 5 yaşı doldurmadan Rota virüs ishali geçiriyor. Ülkemiz gibi ılıman iklim kuşağındaki ülkelerde, kış aylarında görülür. Özellikle 2 yaş altı küçük çocuklar etkilenir. Erişkinde ise, daha hafif seyreder. Enfekte kişilerin elleri bulaşmada en önemli ara basamaktır. Ayrıca hastanın kullandığı eşyalar ile de yayılır. Virüs ağızdan vücuda girer. Çocuk hastalar virüsü kendilerinde hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce ve belirtiler süresince yayabilirler. Rota virüs, oyuncaklarda ve evdeki diğer yüzeylerde uzun süre canlı kalabilir.
4- Rota virüs enfeksiyonları¬nın belirtileri nelerdir?
Rota virüs enfeksiyonları genellikle ateş ve kusma ile başlar ve ishal ile devam eder. İshal bazı hastalarda hafif seyrederken, bazı hastalarda ciddi sıvı kayıpları nedeniyle hastaneye yatış gerekebilir. Hastaneye yatış gerektiren ishal vakalarında da en sık etken rota virüstür. Çoğu hastada ishal 3-9 gün sürer.
5- Belirtiler ne zaman ortaya çıkar?
Rota virüs ile enfekte olan hastalarda genellikle 3-5 günlük bir kuluçka süresi sonrasında belirtiler görülür. Yaklaşık 2 gün süren kuluçka döneminin ardından kusma, ateş, karın ağrısı ve sulu ishal ile kendini gösterir. Ateş ve kusma 2-3 günde geçer, ishal ise 1 hafta-10 gün kadar sürebilir.
6- Tanı nasıl konur?
Hastanın klinik özellikleri ve enfeksiyonun zamanı (ülkemizde kış ayları) hekim için uyarıcıdır. Hastaya yapılan dışkı testi ile de Rota virüs varlığı gösterilebilir.
7- Rota virüs kimlerde enfeksiyona yol açar?
Tüm çocuklar 5 yaşına kadar en az bir kez Rota virüs ile enfekte olurlar. Ağır ishal ve sıvı kaybı özellikle 3-35 ay arasındaki yaş gruplarında görülür. Rota virüsün alt grup virüsleri olduğu için bir çocuk birkaç kez Rota virüs enfeksiyonu geçirebilir. Daha büyük çocuklar ve yetişkinlerde küçük çocuk ve bebeklerden virüsü alarak enfekte olabilirler.
8- Rota virüs enfeksiyonları nasıl tedavi edilir?
Hastalığı düzeltmek için etkin bir ilaç tedavisi yoktur. Diğer viral enfeksiyonlar gibi antibiyotik tedavisi ile düzelmez. En etkili tedavi hasta çocukların ve bebeklerin sıvı alımını sağlamaktır. Doktor tuz-şeker karışımından önerebilir. Ağızdan yeterli sıvı alımı sağlanamazsa, özellikle küçük çocukta, hastaneye yatırılıp serum verilmesi gerekebilir. Anne sütü alan bebeğin emzirilmeye devam etmesi çok önemlidir. Antibiyotikler işe yaramaz. Kusma ve is¬hali durdurucu ilaçlar önerilmez.
9- Rota virüs enfeksiyonları nasıl önlenir?
Rota virüsler dış çevre koşullarına dayanıklıdır. Demokratik virüs olarak da tanımlanan rota virüslerin neden olduğu mide-bağırsak iltihabı, temizlik koşullarından bağımsız olarak, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde benzer sıklıkta görülür. Bu nedenle Rota virüs ishalinin önlenmesinde tek yöntem Rota virüs aşılamasıdır. Aşı dışında etkili bir korunma yolu yoktur. Sabunla el yıkama virüsü öldürmez ancak enfeksiyonun yayılmasını azaltır. Tuvaletten çıktıktan ve bebeklerin bezlerini değiştirdikten sonra el yıkamaya dikkat edilmelidir. Hasta çocuğun ishal geçene dek yuvaya gönderilmeyip evde tutulması da diğerlerine bulaşmaması için önemlidir.
10- Rota virüs aşıları nasıl uygulanır?
Rota virüs aşısı, ağız yoluyla uygulanan, kullanıma hazır ve tamamen sıvı halinde bir aşıdır. 2 ve 4. ayda olmak üzere iki dozda veya 2, 4 ve 6. ayda olmak üzere üç dozda uygulanır. İlk doz bebek 6-12 haftalık iken uygulanmalı ve aşılamaya 12-14 haftadan sonra başlanılmamalıdır ve aşılama 24. haftadan veya 32. haftadan önce tamamlanmalıdır. Aşı, ağır ishale karşı % 93 koruyucudur. Bu aşı 2004 yılında 35'ten fazla ülkede ve Avrupa Birliği'nde lisans almıştır.
Alıntıdır!
Bulaşıcılığı çok yüksek olması sonucu her çocuk genellikle 5 yaş öncesinde Rota virüse bağlı ishal oluyor. Hastalık bulguları ateş olmaksızın ishal ve kusma ile seyredebildiği gibi ciddi sıvı kayıplarına ve bunun sonucu organ yetmezliğine (özellikle kronik hastalık ve immün sistem bozukluklannda) neden olabiliyor.
1- Rota virüs nedir?
Rota virüs sindirim sistemini etkileyen ve tüm dünyada en sık ve en ağır ishallerden sorumlu olan bir grup virüstür. Özellikle grup A Rota virüs çocuklarda ve yenidoğanlarda enfeksi¬yona yol açar. Elektron mikroskobundaki görüntüsü tekerlek şeklinde olduğundan Rota virüs adını alan bu virüslerin en az 6 farklı serotipi insanda enfeksiyon yapıyor. En sık görüleni serotip 1'dir.
2- Rota virüs nasıl bulaşır?
Rota virüs son derece bulaşıcıdır. Tüm dünyada yaygın olmasının nedeni esas olarak dışkı yoluyla ve oral yolla bulaştığı halde solunum yoluyla da bulaşabilmesidir. Rota virüs bağırsak hücrelerini etkiler.
3- Çocuklara daha kolay mı bulaşıyor?
Mikrop bulaşmış su veya gıdayla, mikrobu taşıyan eller yoluyla vücuda alınır. Yuva gibi kalabalık ortamlarda, özellikle çocuklar tuvaletten sonra ve yemekten önce ellerini yıkamayı unuttuklarında kolayca yayılır. O kadar bulaşıcıdır ki, genel hijyen koşulları ne kadar iyi de olsa, hemen her çocuk 5 yaşı doldurmadan Rota virüs ishali geçiriyor. Ülkemiz gibi ılıman iklim kuşağındaki ülkelerde, kış aylarında görülür. Özellikle 2 yaş altı küçük çocuklar etkilenir. Erişkinde ise, daha hafif seyreder. Enfekte kişilerin elleri bulaşmada en önemli ara basamaktır. Ayrıca hastanın kullandığı eşyalar ile de yayılır. Virüs ağızdan vücuda girer. Çocuk hastalar virüsü kendilerinde hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce ve belirtiler süresince yayabilirler. Rota virüs, oyuncaklarda ve evdeki diğer yüzeylerde uzun süre canlı kalabilir.
4- Rota virüs enfeksiyonları¬nın belirtileri nelerdir?
Rota virüs enfeksiyonları genellikle ateş ve kusma ile başlar ve ishal ile devam eder. İshal bazı hastalarda hafif seyrederken, bazı hastalarda ciddi sıvı kayıpları nedeniyle hastaneye yatış gerekebilir. Hastaneye yatış gerektiren ishal vakalarında da en sık etken rota virüstür. Çoğu hastada ishal 3-9 gün sürer.
5- Belirtiler ne zaman ortaya çıkar?
Rota virüs ile enfekte olan hastalarda genellikle 3-5 günlük bir kuluçka süresi sonrasında belirtiler görülür. Yaklaşık 2 gün süren kuluçka döneminin ardından kusma, ateş, karın ağrısı ve sulu ishal ile kendini gösterir. Ateş ve kusma 2-3 günde geçer, ishal ise 1 hafta-10 gün kadar sürebilir.
6- Tanı nasıl konur?
Hastanın klinik özellikleri ve enfeksiyonun zamanı (ülkemizde kış ayları) hekim için uyarıcıdır. Hastaya yapılan dışkı testi ile de Rota virüs varlığı gösterilebilir.
7- Rota virüs kimlerde enfeksiyona yol açar?
Tüm çocuklar 5 yaşına kadar en az bir kez Rota virüs ile enfekte olurlar. Ağır ishal ve sıvı kaybı özellikle 3-35 ay arasındaki yaş gruplarında görülür. Rota virüsün alt grup virüsleri olduğu için bir çocuk birkaç kez Rota virüs enfeksiyonu geçirebilir. Daha büyük çocuklar ve yetişkinlerde küçük çocuk ve bebeklerden virüsü alarak enfekte olabilirler.
8- Rota virüs enfeksiyonları nasıl tedavi edilir?
Hastalığı düzeltmek için etkin bir ilaç tedavisi yoktur. Diğer viral enfeksiyonlar gibi antibiyotik tedavisi ile düzelmez. En etkili tedavi hasta çocukların ve bebeklerin sıvı alımını sağlamaktır. Doktor tuz-şeker karışımından önerebilir. Ağızdan yeterli sıvı alımı sağlanamazsa, özellikle küçük çocukta, hastaneye yatırılıp serum verilmesi gerekebilir. Anne sütü alan bebeğin emzirilmeye devam etmesi çok önemlidir. Antibiyotikler işe yaramaz. Kusma ve is¬hali durdurucu ilaçlar önerilmez.
9- Rota virüs enfeksiyonları nasıl önlenir?
Rota virüsler dış çevre koşullarına dayanıklıdır. Demokratik virüs olarak da tanımlanan rota virüslerin neden olduğu mide-bağırsak iltihabı, temizlik koşullarından bağımsız olarak, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde benzer sıklıkta görülür. Bu nedenle Rota virüs ishalinin önlenmesinde tek yöntem Rota virüs aşılamasıdır. Aşı dışında etkili bir korunma yolu yoktur. Sabunla el yıkama virüsü öldürmez ancak enfeksiyonun yayılmasını azaltır. Tuvaletten çıktıktan ve bebeklerin bezlerini değiştirdikten sonra el yıkamaya dikkat edilmelidir. Hasta çocuğun ishal geçene dek yuvaya gönderilmeyip evde tutulması da diğerlerine bulaşmaması için önemlidir.
10- Rota virüs aşıları nasıl uygulanır?
Rota virüs aşısı, ağız yoluyla uygulanan, kullanıma hazır ve tamamen sıvı halinde bir aşıdır. 2 ve 4. ayda olmak üzere iki dozda veya 2, 4 ve 6. ayda olmak üzere üç dozda uygulanır. İlk doz bebek 6-12 haftalık iken uygulanmalı ve aşılamaya 12-14 haftadan sonra başlanılmamalıdır ve aşılama 24. haftadan veya 32. haftadan önce tamamlanmalıdır. Aşı, ağır ishale karşı % 93 koruyucudur. Bu aşı 2004 yılında 35'ten fazla ülkede ve Avrupa Birliği'nde lisans almıştır.
Alıntıdır!