Muhasebe bilgileri...

[__asli__]

Gerek muhasebe mesleği mensupları arasında olsun , gerekse tacirler ve çalışanlar arasında olsun , Muhasebecilik mesleği iki kısımda ele alınmıştır.Nedir bunlar? , “Ön Muhasebe” ve “Genel Muhasebe”. Tabi bu kavramlar başlıbaşına yasal kavramlar değildir.Sadece iyi niyet kuralları çerçevesinde, ticari ve meslek hayatımıza yerleşmiştir.Maksat yapılacak işi ve işi yapacak kişiyi tayin etmektir.Biz de ,

burada meslek yaşantımıza yerleştiği üzere “Muhasebe Mesleğini” iki kısımda ele alacağız.Önce

“Ön muhasebe” ve “Genel Muhasebe” terimlerinin ne olduğuna değinecek ve ardından da, bu iki konumda yapılan veya yapılması gerekenlerin neler olduğunundan bahsedeceğiz.

ÖN MUHASEBE : Ön Muhasebe; birinci planda, günlük ticari hareketlerden ve firmanın ticari gidişatından haberdar olmak isteyen, Firma ortakları ile

Firma yöneticilerine karşı yapılan muhasebedir.İkinci planda ise firmaya ait işlem ve değerlerin Genel muhasebeden önceki sınıflama ve kaydetme safhasıdır.Resmi evrakların Genel muhasebeye düzgün olarak akışını sağlar. Ön muhasebede bir firmanın ;

-Stok takibi, (Stok: Henüz satılmamış ve depoda veya ambarda bekleyen mala stok(envanter) denir.

-Cari hesap takibi(Cari hesap; Borç/Alacak ilişkisi içinde olduğumuz firmalardır.kime ne kadar borcumuz var veya kimden ne kadar alacağımız var , olduğunu bu program modülünde takip ederiz.)

-Banka takibi,(Bankaya yatırılan veya bankadan çekilen paralar,ödenen çekler,yapılan veya gelen havaleler bu moülde izlenir.)

-Çek/Senet Takibi,(Müşterilerden almış olduğumuz Çek ve Senetler ile Satıcılara vermiş olduğumuz Çek ve Senetlerin takibi burada yapılır.)

-Faturaların Takibi,(Fatura, mal veya hizmetin teslim edildiğini veya teslim alındığını gösteren resmi belgedir.Fatura ile yapılan Mal ve Hizmet alım/satımları bu modülde takibe alınır.)

-İrsaliyelerin Takibi,(İrsaliye mal sevkinde ve tesliminde kullanılan resmi belgedir.Henüz fatura edilmemiş ancak tesllimi yapılmış mallar bu program modülünde izlenecektir.)

-Bordrolar,(Bordro modülünde de; bir firmanın çalıştırmış olduğu personellerin ücret hesaplaması yapılır.İlgili personelin o ay içersinde kaç gün çalıştığı ne kadar ücreti hak ettiği ve bu ücretten yapılan yasal kesintiler, bu kesintilerin nereye,nasıl ve ne şekilde ödeneceğinin takibi yapılır.

Ayrıca remi evrakların düzenlenmesi, tasnifi ve düzgün bir şekilde klase edilerek ilgili yerlere işlenmesi de ön muhasebenin konusudur.


GENEL MUHASEBE : Herhangi bir firmaya ait işlem ve değer hareketlerinin , yetkili meslek mensupları tarafından(Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavir)Tek düzen hesap planı ve ilgili mevzuat hükümleri uyarınca , kaydedilip , sınıflandırılıp ilgili kişilere ve resmi mercilere sunulmasıdır.

Tek Düzen Hesap Planı

Hesap =Aynı tür ve özellikteki işlemlerin ve bu işlemlere ilişkin artış ve azalışların kaydedildiği kodlama sistemidir. Her hesabın mutlaka bir adı ile artışlarının ve azalışlarının yazılabileceği iki taraf bulunur. Hesabın sol tarafı borçlu tutarların, sağ tarafı ise alacaklı tutarların yazıldığı taraftır. Örnek ; kasa hesabı

Alt Hesap :Ana hesabın altında açılan hesaplara denir.Örneğin;

Borç 100-KASA HESB. Alacak

120-ALICILAR ( ana hesp) 320-SATICILAR(Ana Hesp)

120 01 A Alıcıcı (alt hesap) 320 01 X Satıcısı(Alt Hesap)

120 02 B Alıcısı (alt hesap) 320 02 Y Satıcısı(Alt Hesap)

120 03 C Alıcısı (alt hesap) 320 03 Z Satıcısı(Alt Hesap)

. . . .

. . . .



Ülkemizde 01.01.1994 tarihinden itibaren Tek düzen hesap planı kabul edilmiştir. Bu plana göre işletmeler, muhasebe sistemlerini tekdüzen hesap planı doğrultu- sunda kurmak zorundadırlar.Kabul edilen bu hesap planına göre ; bütün ticari işlem değerlerinin kaydedildiği bir hesap adı ve bu hesaba ait birde kodu vardır.bu hesaplar iki grupta toplanır.

Bunlar;

100 KASA.......................... .782 Finansman Giderleri Fark Hesb.(7/A Hesap Planı)

100 KASA.......................... .799 Üretim Maliyet Hesabı (7/B Hesap Planı) şeklindedir.hesapların işleyiş mantığı; “Alan Hesaplar borçlu ,Veren hesaplar Alacaklıdır”şeklindedir.

Genel Muhasebedeki işlemler ;

-Tahsil Fişleri,

-Tediye Fişleri,

-Mahsup Fişleri, yardımıyla ; Yevmiye Defteri ve Defter-i Kebire aktarılır.

TAHSİL FİŞİ : Kasaya para girişleri olduğunda ,tahsil fişi kullanılır.

TEDİYE FİŞİ : Kasadan para çıkışları olduğunda tediye fişi kullanılır.

MAHSUP FİŞİ: Kasayı ilgilendirmeyen , değer hareketleri de mahsup fişine kaydedilir.

BİLANÇO VE GELİR TABLOSU


BİLANÇO : Bir işletmenin belirli bir süre sonunda sahip oldukları varlıklar ile bu varlıkların kaynaklarını gösteren mali tablodur.

Bilançonun sol tarafına aktif , Sağ tarafına pasif denir.Diğer bir deyişle de Aktif tarafı Varlıkları,

Pasif tarafı da bu varlıkların kaynaklarını gösterir.Bilançonun aktif ve pasif tarafı birbirine eşittir.

Varlıklar : İşletmenin sahip olduğu para ,mal ,makine ,araç-gereç , alacaklar gibi iktisadi değerleri ifade eder.

Sermaye : İşletme sahibi veya sahiplerinin işletme varlıkları üzerindeki haklarını ifade eder.

Borçlar : İşletme sahipleri dışındaki üçüncü kişilerin varlıklar üzerindeki haklarını ifade eder.

Görüldüğü üzere tek düzen hesap planındaki ;

100 ile 299 arasındaki hesaplar Bilançonun aktifinde ,

300 ile 599 arasındaki hesaplar Bilançonun pasifinde yer alır.

600 ve sonrası hesaplar kar ve zararı belli edecek hesaplar olduğu için , bilançoda gözükmezler.

Bilançonun Aktifinde yer alan bilgiler

----------------------------------------------------

A-Mevcutlar : İşletmenin elinde bulundurduğu faaliyeti için gerekli olan kıymetler ve varlıklardır.Borç Bakiyesi verir. Örneğin ; Kasa, Mal, Demirbaş vb.

B-Alacaklar :İşletmenin Faaliyeti sırasında ilişkide bulunduğu , işletme dışı kişi ve kuruluşlardan olan alacaklarıdır.Borç bakiyesi verir. Senetli veya Senetsiz alacak olabilir.

C-Zarar : İşletmenin,dönem sonunda geliri ile gideri arasındaki olumsuz farktır.

Bilançonun Pasif tarafındaki bilgiler

----------------------------------------------------

A-Sermaye :İşletme sahibi veya ortaklarının , işletmeye koyduğu para veya ayni varlıklardır.

B-Borçlar : İşletmenin faaliyetlerinden dolayı ilişkide bulunduğu şahıs veya kuruluşlara olan borçlarıdır.

C-Kar : İşletmenin , dönem sonunda Geliri ile Gideri arasındaki olumlu farktır.

En çok kullanılan Muhasebe kodları ve bunların işleyiş Şekli

100-Kasa = Bu hesap işletmenin elinde bulunan ulusal ve yabancı paraların

TL karşılığının izlenmesi için kullanılır.Tahsil olunan para tutarları Borç ;

Ödemeler ve bankalara yatırılan para tutarları Alacak kaydedilir.Hesap daima borç bakiyesi verir veya sıfır olur.Hiçbir şekilde alacak bakiyesi vermez.

101-Alınan Çekler=Bu hesap gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletmeye verilmiş olup, henüz tahsil için bankaya verilmemiş veya ciro edilmemiş olan çeklerin izlenmesini sağlar.Alınan çeklerin yazılı değerleri ile borç; bankadan tahsil veya ciro edildiğinde alacak kaydedilir.Aktif karakterli bir hesaptır , borç bakiyesi verir.

 

[__asli__]

102-Bankalar =Bu hesap,işletmece yurtiçi veya yurt dışı banka ve benzeri finans kurumlarına yatırılan ve çekilen paraların izlenmesini sağlar.Bankalara para olarak yatırılan değerler Borç ; çekilen tutarlar ile üçüncü kişilerce tahsil edildiği anlaşılan çek ve ödeme emirleri alacak kaydedilir.Aktif karakterli bir hesaptır ve borç bakiyesi verir.

103-Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri=İşletmenin üçüncü kişilere bankalardan çekle veya ödeme emri ile yapacağı ödemeler bu hesapta izlenir.Kişilere Çek ve Ödeme emri verildiğinde hesaba alacak; Çek ve ödeme emirlerinin bankadan ödenmesinin anlaşıldığı durumlarda bu hesaba borç, bankalar hesabına alacak kaydedilir.

120-Alıcılar=İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal veya hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz alacakların izlenmesi için kullanılır.Senetsiz alacağın doğması ile bu hesaba borç; tahsil edilmesi halinde alacak kaydedilir.

Aktif karakterli bir hesaptır ve borç bakiyesi verir.

121-Alacak Senetleri= İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal veya hizmet satışlarından kaynaklanan senede bağlanmış alacaklarını kapsar.Alınan senet bu hesaba borç,tahsilinde ise alacak kaydedilir. Aktif karakterli bir hesaptır ve borç bakiyesi verir.

153-Ticari Mallar=Herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile işletmeye alınan ticari mallar(Emtia)ve benzeri kalemler bu hesapta yer alır.Satın alınan ticari mallar bu hesaba borç, satılması veya herhangi bir nedenle ambardan çekilmesinde ise alacak kaydedilir.

191-İndirilecek Katma değer Vergisi =Her türlü mal ve hizmetin satın alınması sırasında satıcılara ödenen KDV’nin kaydedildiği ve izlendiği hesaptır.Mal ve hizmetin satın alımlarından doğanindirilecek KDV bu hesaba borç kaydedilir.

252-Binalar = İşletmenin her türlü binaları ve bunların ayrılmaz parçalarının izlendiği hesaptır. Aktif karakterli bir hesaptır ve borç bakiyesi verir.

254-Taşıtlar =İşletme faaliyetlerinde kullanılan tüm taşıtların izlendiği hesaptır.Ulaştırma sektöründe hizmet üretimi amacıyla kullanımda olan tüm taşıt araçları bu hesaba kaydedilir. Aktif karakterli bir hesaptır ve borç bakiyesi verir.

255-Demirbaşlar= İşletme faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan her türlü büro makine ve cihazları ile döşeme ,masa,koltuk,dolap,mobilya, gibi varlıkların izlendiği hesaptır. Aktif karakterli bir hesaptır ve borç bakiyesi verir.

300-Banka Kredileri =Banka ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan kısa vadeli kredilere ilişkin tutarları içeren hesap kalemidir.Alınan kısa vadeli krediler bu hesaba alacak,ödemeler halinde ise borç kaydedilir.

320-Satıcılar=İşletmenin faaliyet konusu ile ilgili her türlü mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senetsiz borçların izlendiği hesaptır.Senetsiz borcun doğması halinde bu hesaba alacak,ödenmesi halinde borç kaydedilir.

321-Borç Senetleri=İşletmenin her türlü mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senede bağlanmış ticari borçlarının izlendiği hesaptır.Borç senetleri tutarı bu hesaba alacak,ödenmesi halinde borç kaydedilir.

331-Ortaklara Borçlar=İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla ortaklara borçlu bulunduğu tutarların izlendiği hesaptır.Borcun doğması halinde bu hesaba alacak,ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.

360-Ödenecek Vergi ve Fonlar=İşletmenin ekonomik faaliyetlerinde bulunmasının sonucu ilgili mali mevzuat uyarınca mükellef veya sorumlu sıfatıyla işletmenin kendisine,personeline ve üçüncü şahıslara ilişkin,ödenmesi gereken vergi,resim,harç ve fonların izlendiği hesaptır.Vergi resim veya harçların tahakkuk ettirilmesini gerektiren işlemler ortaya çıkınca anılan hesaplar alacaklanır,ödemeler yapıldıkça boçlanır.

361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri=İşletmenin personeline ait emeklilik keseneği ve sigorta primleri ile bunlara ilişkin işveren katılma payları ve işverence sosyal güvenlik kuruluşlarıns-ca ödenecek diğer yükmlülüklerin izlendiği hesaptır.

Kesintiler yapıldıkça bu hesap alacaklandırılır ve ödemeler yapıldıkça borçlandırılır.

391-Hesaplanan Katma Değer Vergisi=Teslim edilen mal veya hizmetler üzerinden hesaplanan katma değer vergisi ile işlemi gerçekleşmeyen yada işleminden vazgeçilen mal veya hizmetlere ilişkin KDV’nin izlendiği hesaptır.Hesaplanan KDV bu hesaba alacak kaydedilir.

500-Sermaye=İşletmeye tahsis edilen veya işletmenin ana sözleşmelerinde yer alan ve ticaret siciline tesçil edilmiş bulunan tutarı bu hesapta yer alır.

600-Yurtiçi Satışlar=Yurtiçindeki gerçek ve tüzel kişilere mal ve hizmetlet-r karşılığında alınan yada tahakkuk ettirilen toplam değerlerin izlendiği hesaptır.Satış gerçekleştiğinde hasılat tutarı bu hesaba alacak kaydedilir.

791-İşçi Ücret ve Giderleri =İşletme faaliyetlerini yürütmek ,üretim ve hizmetleri gerçekleştirmek amacıyla çalıştırılan işçiler için tahakkuk ettirilen aylık ücretler ,fazla mesai, primler,sigorta işveren primi vb. gibi işçilere ait her türlü tutarlar bu hesabın borcuna yazılır.

793-Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler = İşletmenin üretim pazarlama ve diğer hizmetleri gerçekleştirmek amacıyla,dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetleri kapsar.(Elektrik,Su,Telefon,Ga z,Bakım ve onarım,nakliye vb. gibi)

794-Çeşitli Giderler =Sigorta giderleri,kira giderleri,yolluk giderleri,dava,icra , noter, iştirak payı giderleri,çeşitli giderler bu hesabın borcuna atılır.

796-Amortisman ve Tükenme payları = Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile özel tükenmeye tabi varlıklar için ayrılan amortisman giderleri ile tükenme payları bu hesabın borcuna atılır.

797-Finansman giderleri =İşletmenin gerek yatırım gerekse işletme sermayesi ihtiyacını karşılamak üzere yaptığı kısa veya uzun vadeli borçlanmaların faiz,komisyon ve kur farklarını kapsar.

Genel muhasebede Her ay mutad olarak yapılan muhasebe işlemleri nelerdir?

-Öncelikle mükellefin alış ve satış faturaları , masraf faturaları ,makbuzları ve benzeri olan bütün evrakları Resmi defterlerine kaydedilir.

-Aylık Muhtasar beyanname verenlerin beyannamesi hazırlanıp,izleyen ayın 20'sine kadar vergi dairesine tahakkuk ettirilip ödenir. Süre ayın 20.günü akşamı mesai bitiminde sona erer

-Katma Değer vergisi beyannamesi de ,izleyen ayın 25'inci günü akşamı mesai bitimine kadar vergi dairesine tahakkuk ettirilip ödenir. Süre ayın 25.günü akşamı mesai bitiminde sona erer

-Aylık SSK primi bildirgeleri ve tasarruf teşvik bildirgeleri izleyen ayın sonuna kadar düzenlenip ödenirler. SSK Primi , sosyal sigortalar kurumuna, Tasarrufu teşvik primleri de ilgili Ziraat Bankasına ödenir. Ayrıca bağ-kur primleri ödemesi de ayın sonuna kadar yapılır.

NOT: Yukarıda bahsi geçen son günler, yani ayın 20,25 ,30 ve 31'i resmi tatile denk gelirse ; resmi tatili takip eden ilk mesai gününde, tahakkuk işlemi gerçekleştirilip ödeme yapılabilir. Ayrıca Beyanname ve bildirgeler taahhütlü olarak postaya da verilebilir.


MALİ TABLOLAR : Bir işletmenin dönem içinde faaliyetleri sonucunda varlık,borç ve sermeye üzerinde değişme yaratan mali nitelikteki bilgiler kaydedilir, sınıflandırılır ve özetlenir. Daha sonra bu bilgiler anlaşılabilir ve kullanılabilir olarak değişik tablolar şeklinde özetlenir. Bu tablolara MALİ TABLOLAR veya MALİ RAPORLAR denir.

GELİR TABLOSU

A-BRÜT SATIŞLAR ..................

-Yurtiçi Satışlar

-Yurtdışı Satışlar

-Diğer Gelirler

B-SATIŞ İNDİRİMLERİ(-) ...................
-Satıştan İadeler(-)
-Satış İskontoları (-)
-Diğer İndirimler(-)
NET SATIŞLAR ...................

C-SATIŞLARIN MALİYETİ(-) ...................

-Satılan Mamüller maliyeti(-)

-Satılan Ticari Mallar Maliyeti(-)

-Satılan Hizmet maliyeti(-)

-Diğer satışların maliyeti(-)

BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI ..................

D-FAALİYET GİDERLERİ ..................

E-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN
GELİR VE KARLAR .................

F-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN

GİDER VE ZARARLAR (-) ................

G-FİNANSMAN GİDERLERİ(-) ................

H-OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR .................

I-OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR...............

DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI ....................

İ-DÖNEM KARI,VERGİ VE DİĞER YASAL

YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI(-) .....................


DÖNEM NET KARI VE ZARARI .....................

Gelir tablosunda ; yapmış olduğumuz bir dönemlik yurt içi ve yurt dışı satışlar toplanır. Bu satışların bize olan maliyeti tespit edilir. Yapmış olduğumuz giderler de tespit edilir. Eğer fak olumlu ise kar, olumsuz ise zarar ortaya çıkartılır.

HESAP SINIFLARI

Tek düzen hesap planındaki hesap kodunun ilk rakamı hesap sınıfını verir.

1-DÖNEN VARLIKLAR

2-DURAN VARLIKLAR

3-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

4-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

5-ÖZKAYNAKLAR

6-GELİR TABLOSU HESAPLARI

7-MALİYET HESAPLARI

8-(Serbest)

9-NAZIM HESAPLAR

0-(Serbest)

 

[__asli__]

BİLANÇO ve GELİR TABLOSU

MALİ TABLOLAR
Bir dönemde mali nitelikli bir sürü işlem meydana gelir. Bunların hepsi kaydedilir ve sınıflandırılır. Daha sonra bu çok sayıdaki bilgiler anlaşılabilir, kullanılabilir bilgiler olarak çeşitli amaçlara cevap vermek için değişik tablolar şeklinde özetlenir.Bu tablolara mali tablolar veya mali raporlar denir. Muhasebede en önemli tablolar Bilanço ve Gelir tablolarıdır.

Mali Tabloların Genel Olarak Amaçları

1. Yöneticiler, kredi verenler, yatırımcılar ve diğer ilgililer için karar almada bilgiler sağlamak
2. Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile faaliyet sonuçları hakkında bilgiler sağlamak
3. Gelecekteki nakit akışlarını değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak

BİLANÇO
Bir işletmenin belli bir tarihteki sahip olduğu varlıkları ve bu varlıkların kaynağı olan sermaye ve borçları gösteren bir mali tablodur.

* Varlıklar = Sermaye Borçlar
* Özsermaye = Varlıklar - Borçlar
* Sonuç (Kar / Zarar) = Dönem sonu öz sermaye - Dönem başı öz sermaye

Bu eşitliğe Bilanço eşitliği denir.
MALİ NİTELİKLİ İŞLEMLER
İşletmeler mal ve hizmet üretmek için faaliyetlerde bulunurlarken bazı varlıklarda, yani borç ve sermayelerde değişiklikler ortaya çıkar. İşte değişiklik yaratan Mali işlemlere MNİ denir. İşletmenin varlıklarını, sermaye ve borçlarını değiştiren işlemdir.
Bilanço eşitliğinde değişme yaratan mali nitelikteki işlemlerin etkinlikleri şu şekilde ortaya çıkmaktadır.

1. Aktif ve pasif tarafların toplamları değişmeden aktiflerden birinin artması, dğerinin azalması
2. Aktif ve pasif tarafların toplamları değişmeden pasiflerden birinin artması, dğerinin azalması
3. Hem aktif, hem pasif artışı (Bilançoda her iki tarafın aynı büyüklükte artması)
4. Hem aktif, hem pasif azalması (Bilançoda her iki tarafın aynı büyüklükte azalması)

1) Peşin mal satışı:
Varlıkların bir unsuru olan para ile satmak amacıyla mal alındığını düşünelim. Bu durumda varlıklardan parada azalma, malda da aynı büyüklükte bir artma olacaktır.Böylece varlıklar toplamında bir şey değişmeyecektir. Dolayısı ile de eşitlik bozulmamış olacaktır.
2) Maliyetine peşin satış:
Bir varlık unsuru olan malın, maliyet değeri üzerinden satıldığını düşünelim. Malda meydana gelen azalma ile para da olan aynı ölçüde artma ile varlıklar dengeye gelecektir. Bu durumda varlıkların birinde artma, diğerinde aynı büyüklükte bir azalma olacağından varlıklar toplamında bir değişme olmayacaktır.
3) Karlı peşin satış:
Bir varlık unsuru olan malın bu sefer karlı peşin satıldığını düşünelim. Bu durumda parada artış, maldaki azalmadan kar kadar fazla büyüklükte olacaktır. Kar işletme sahibinin hakkı olduğu için sermaye büyüyecektir. Dolayısı ile varlıklar toplamında kar kadar bir artış olurken, aynı zamanda aynı artış sermayede de meydana geldiğinden bilanço eşitliği bozulmayacaktır.
4) Zararına peşin satış:
Satışın zararlı yapılması durumunda ise; işletmeye çıkan maldan daha az para gireceğinden, varlıklar toplamında zarar kadar bir azalma olacaktır. Aynı zamanda işletme sahibinin varlılar üzerindeki haklarında da zarar kadar bir azalma olacağından sermayede de zarar kadar bir azalma meydana gelecektir. Sonuçta eşitlik yine bozulmamış olacaktır
5) Kredili mal alışı:
Kredili mal alışı malda bir çoğalma yaratırken borçlarda da aynı büyüklükte bir çoğalmaya neden olacaktır. Boylece varlıklardaki artış borçlardaki eşit büyüklükteki artışla dengeye gelecektir.
GELİR TABLOSU
İşletmenin belli bir döneminde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği net karın veya dönem zararının brüt satışlardan başlayarak nasıl oluştuğunu gösteren bir tablodur. Bir işletmenin bir dönemine ait faaliyetlerinin net sonucu ve bu sonuca nasıl ulaşıldığını gösteren mali bir tablodur.

* Kar : Gelir > Gider
* Zarar : Gelir < Gider

Gelir:
Mal ve hizmet satışlarından, faizlerden, kiradan vb. elde edilen tutardır. Aktifteki artıştır.
Gider:
Gelir elde etmek için yapılan harcamalardır. Aktifteki azalıştır.
Brüt Satış Karı / Zararı:
Satış gelirleriyle satılan malların arasındaki fark
Faaliyet Karı / Zararı:
Brüt satış karından işletme faaliyetlerinin gerçekleşmesi için yapılması gerekli olan faalliyet giderlerinin farkıdır. Pazarlama giderleri, araştırma-geliştirme giderleri, satış, dağıtım, genel yönetim(elektrik, telefon, su) vb.
Dönem Net Karı / Zararı:
Faaliyet karına işletmenin faaliyet sonucuna etkisi olan ama faliyet konusuyla ilgisi olmayan olağan dışı gelirlerin eklenmesi ve giderlerin çıkartılması sonucunda bulunur.
Brüt satışlar
(-) Satış indirimleri
= Net satışlar
(-) Satılan malın maaliyeti (hammadde maaliyeti)
=Brüt satış karı / zararı
(-) Faaliyet giderleri
= Faaliyet karı / zararı
Diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar
(-) Diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar
(-) Finasman giderleri
= Olağan kar / zarar
Olağandışı gelir ve karlar
(-) Olağandışı gider ve zararlar
= Dönem karı/ zararı
(-) Dönem karı vergi ve diğer yasal yükümlülük karşılıkları
= Dönem net karı / zararı

 

[__asli__]

HESAPLAR

HESAP
Bilançonun her bir unsurunda işlemler nedeni ile meydana gelen değişiklikleri kaydettiğimiz çizelgeye hesap denir. Yani varlıklar, borçlar ve sermaye unsurlarının her biri varsa başlangıç durumunu, işlemlerin meydana getirdiği artışı, azalışı ayrı ayrı gösteren çizelgedir.
Borç ve alacakta değişime neden olan işlemlere mali nitelikli işlemler denir.
HESABI BORÇLANDIRMAK ve ALACAKLANDIRMAK
İlgili hesapların borç tarafına (soluna) kayıt o hesabı borçlandırır. Alacak tarafına (sağına) kayıt ise o hesabı alacaklandırır.
HESAP AÇMAK
İlgili hesabın borcuna yada alacağına ilk kez kayıt yapmaktır.
HESAP KALANI
İlgili hesabın borç toplamı ve alacak toplamı arasındaki farktır. (Borç kalanı, Alacak kalanı)
HESABIN KAPALI OLMASI
İlgili hesapların borç ve alacaklarının toplamlarının eşitlenmesidir. Hesap kalanı yoksa o hesap kapalı demektir.
AKTİF HESAPLAR
Varlıkların izlediği ve borç kalanı veren yani bilançonun aktif kısmındaki unsurlara ait hesaplar (kasa hsb, bankalar hsb, alacak senetleri hsb vb.)
PASİF HESAPLAR
Sermaye ve borçların izlendiği ve alacak kalanı veren yani bilançonun pasif tarafındaki unsurlara ait hesaplar (sermaye hsb, borçlar hsb, satıcılar hsb,
borç senetleri hsb vb)
GELİR HESAPLARI
İşletmenin varlıklarını arttıran işlemlerin (gelirlerin) kaydedildiği hesaplardır. Gelirler hesap kavramında daima alacakta yer alır.
GİDER HESAPLARI
İşletmenin varlıklarını azaltan işlerin (giderlerin) kaydedildiği hesaplardır. Giderler hesap kavramında daima borçta yer alır.
Artışların ya da azalışların hesabın hangi tarafında yazılacağına o hesabın niteliği belirler.

SERMAYEDEKİ DEĞİŞMELERİN GELİR ve GİDER HESAPLARINDA İZLENMESİ
Sermaye hesabının alacağına işletmenin sermayesini çoğaltan değiştiren gelirler, borcuna da işletmenin sermayesini azaltan giderler kayıt edilir.
İşletmenin öz sermayesini etkileyen işlemlerde gelir ve gider hesapları diye adlandırılan sonuç, dolayısı ile özsermaye, sermaye ile bağlantılı olduğu için
işlemler sonuç hesaplarında incelenir.
Faaliyetlerine bağlı olarak bir gelir doğduğunda sermayeyi arttıracağından ilgili gelir hesabının alacağına yazılır. Örneğin: faiz gelirleri hsb, komisyon gelirleri
hsb, satışlar hsb, vb. gelir hesapları her zaman alacak kalanı verir. Kalanlarda dönem karı veya zararı hsb 'na borçlandırarak devredilir.

Bir gider ortaya çıktığında sermayede azalış olacağından ilgili gider hesabında incelenir. İşletmenin gelir elde etmesi için bir aktifin (varlığın) kullanılması veya
tüketilmesi sonucu oluşur. Gider oluştuğunda ilgili gider hesaplarının borcuna kaydedilir. Hesap dönemi sonunda kalanlarda dönem karı veya zararı hsb 'na
alacaklandırılarak kaydedilir.

HESAPLARIN SINIFLANDIRILMASI
Hesaplar bilanço ve gelir tablosunun oluşturulmasında iki gruba ayrılır.
l- Bilanço Hesapları:

1. Varlık Hesaplan (Aktif Hesaplar)
2. Borç Hesaplan (Pasif Hesaplar)
3. Özsermaye Hesapları (Pasif Hesaplar)

2- Gelir Tablosu (Sonuç) Hesapları

1. Gelir (Hasılat) Hesapları
2. Gider Hesapları

Kayıtların Temel Olup olmamasına göre:
1- Asli Hesaplar :
Varlıklar, borçlar ve sermayeyi oluşturan unsurlarla gelir giderleri etkileyen ve ifade eden hesaplar
2- Düzenleyici Hesaplar :
Asli hesaplan etkileyen aktif ve pasif değerlerin gerçek değerleriyle gösterilmesini sağlamak için kullanılır, (verilen çekler ve ödeme emirleri hs. gibi)
3- Geçici Hesaplar:
Tamamlanmayan işlemler ve belirli bir süre veya bir konu için kullanılan hesaplardır.
4- Nazım Hesap :
Aktif veya pasiflerde değişme yaratmayan, işletme yönetimi tarafından bilinmesi gereken işlemlere ait hesaplardır.Bilançonun hem aktif hem de pasifinde aynı
adla karşılıklı olarak yer alır.
Kapsanılana göre:
Ana Hesaplar : Bankalar Hs.
Yardımcı Hesaplar : İş Bankası Hs. , Dışbank Hs. gibi
HESAP PLANI
Bir işletmede kullanılacak hesapların muhasebenin temci kavramları ve ilkeleri doğrultusunda sistemli bir şekilde gruplandırılmış olarak yer aldığı listeye denir.
TEKDÜZEN HESAP PLANI ( ÇERÇEVESİ):
1.1.1994 tarihinden itibaren tek düzen hesap planına uyulma zorunluluğu getirilmiştir. THP 'ndaki hesaplar desimal (ondalık) kodlama sistemine göre
l 'den 9 'a kadar düzenlenmiştir. Tekdüzen Hesap Planından amaç, bütün işletmeler arasında ve muhasebe sistemi ile mali tablolar arasında uyumluluk
sağlamaktır.
Hesap Sınıflan:
1. Dönen varlıklar :
Para veya l yıl içinde paraya çevrileceği yada kullanılacağı tahmin edilen varlıkları kapsar.
2. Duran varlıklar :
Normal koşullar altında l yıl içinde elden çıkarılması düşünülmeyen veya yararları l yıl sona ermeyecek olan varlıkları kapsar
3. Kısa vadeli yabancı kaynaklar :
En çok l yıl yada bir faaliyet dönemi sonunda ödenmesi gereken borçlan kapsar.
4. Uzun vadeli yabancı kaynaklar :
l yıl yada bir faaliyet döneminden daha uzun sürede ödenecek olun borçlan kapsar.
5. Özkaynaklar :
İşletme sahip ve ortaklarının işletmeye tahsis ettiği sermaye. Faaliyetlerden elde edilmiş fakat ortaklara verilmeyip işletmede bırakılan karları,
Değer yükselmelerinin neden olduğu artışlar ve dönemin net karına ait hesaplan kapsar.
6. Gelir tablosu hesapları:
Varlık veya hizmet satışlarından faiz, kira gibi gelir işlemleri ile gelir elde etmek amacıyla tüketilen ve sermayeyi azaltıcı etkisi olan işlemlere ait hesapları
kapsar.
7. Maliyet hesapları :
Mal ve hizmetlerin planlandığı şekilde üretilmesi ve yapılması için katlanılan giderlerin toplandığı ve maliyet unsurlanna dönüştürülerek izlendiği hesaplan kapsar.
8.Nazım hesapları :
Varlıklarda, borçlarda ve sennayede artış yada azalış yaratmayan, ancak işletme yönetimi ve diğer ilgililer tarafından bilinmesi ve izlenmesi gereken işlemlere
ait hesaplan kapsar.

 

[__asli__]

1 İŞLETME ve MUHASEBE

İŞLETME
İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak için bir takım faaliyetlerde bulunarak mal ve hizmet üreten birimdir.
İşletmenin amaçları:

1. Kar etmek
2. Mal ve hizmet üretmek
3. Kendi varlığını sürdürmek

İşletmenin İşlevleri (Faaliyetleri):

1. Üretim
2. Pazarlama
3. Finansman
4. Personel işlevi ve bu işlevlerin en iyi şekilde yerine getirilmesi için

Yönetim işlevleri:

1. Planlama
2. Örgütleme Yöneltme
3. Koordinasyon
4. Denetim

İşletme Türleri:
A) Faaliyet konularına göre:

* Üretim işletmesi
* Ticaret
* Turizm
* Hizmet
* Tarım

B) Mülkiyet Bakımından:

* Özel işletmeler
* Kamu
* Karma

C) Büyüklüklerine Göre:

* Büyük işletmeler
* Orta
* Küçük
* Cüce

İşletmede faaliyetin oluşabilmesi için araç-gereç, para, hammadde yani Varlıklar gereklidir. Kısaca işletmenin sahip olduğu ekonomik değerler. Bir de bu varlıkları sağlayan kaynaklar gereklidir. Bu kaynaklar:
İşletme sahipleri:
İşletme sahiplerinin varlıklar üzerindeki haklarının değer olarak ifadesine SERMAYE denir.
Üçüncü kişiler dediğimiz işletmeye borç verenler:
Üçüncü kişilerin varlıklar üzerindeki haklarına değer olarak ifadesine BORÇLAR denir
İşletmede faaliyetler sonucunda varlıklar artarsa, işletme sahiplerinin hakları da artar. Bu artıştan doğan farka da KAR denir. Borçlanma yolu ile elde edilen varlıklarda artış olursa borçlar artmış olur, doğan farka da ZARAR denir.
MUHASEBE
İşletmenin varlıkları ve kaynakları üzerinde değişiklik yaratan mali nitelikteki işletmelere ait bilgileri Kaydetmek - Sınıflandırmak - Özetlemek - Analiz etmek - Yorumlamak sureti ile ilgili kişi ve kurumlara raporlar halinde bilgi veren bir sistemdir.
Muhasebenin İşlevleri:
Kaydetmek
Mali nitelikteki işlemlere ait bilgileri belgelendirerek toplayıp belli şekillerde ve kurallarda yazılması
Sınıflandırmak
Eldeki bilgilerin belli sınıf ve gruplara göre düzenlenmesi
Özetlemek
Bilgilerin anlamlı şekilde kısaltılması, çeşitli mali tabloların ve raporların hazırlanması
Analiz ve Yorum
Raporlar ve tablolar halinde gelmiş bilginin ne anlama geldiğini ve olaylar ile sonuçları arasındaki ilişkilerin araştırılmasıdır. Yani muhasebe sadece kayıt yapmaz, kaydedilen bilgilerin yorum ve analizini de yapar.
Muhasebenin Türleri
Genel Muhasebe
Görevi, işletmenin varlıklarını, sermayesini, borçlarını belirlemek. İşletme faaliyetlerinden dolayı meydana gelecek değişmeleri izlemek ve işletme faaliyetlerinin sonucunu ortaya koymaktır.
Maliyet Muhasebesi
Sadece üretim yapan işletmeler için geçerlidir. Üretilen mal ve hizmetlerin üretim maliyetlerini, bunların satış fiyatlarını saptar, kontrolünü sağlar ve elde edilen bilgilerle de planlamaya ve karar almaya yardımcı olur. Daha basit bir tanımla maliyet muhasebesi üretim maliyetlerinin belirlenmesi ve üretim kontrolünün yapılması amacıyla uygulanan bir muhasebe türüdür.
Muhasebeyle İlgileneler

* Yöneticiiler
* İş sahipleri ve ortaklar
* Borç verenler
* İşletmede çalışanlar
* Devlet
* Kamu

Muhasebe Mesleği
Üç guruba ayrılmıştır.
Serbest Muhasebeci
En az lise mezunu olmak ve eğitim-öğretim durumuna göre 2 ile 6 yıl arasında staj yapma zorunluluğu vardır.Serbest muhasebecilik mesleğinin konusu Gerçek ve tüzel kişilere ait muhasebe defterlerini tutmak, mali tabloları ve vergi beyannamelerini düzenlemek biçiminde belirtilmiştir.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
4 yıllık lisans eğitimine sahip olmak ve 2 yıllık mesleki staj ile birlikte meslek sınavında başarılı olmak zorunluluğu vardır.Serbest muhasebeci mali müşavirler şu konularda faaliyetlerde bulunurlar. Serbest muhasebecilere ait tümfaaliyetleri yapabilmenin dışında, işletmelerin muhasebe sistemlerini kurmak ve geliştirmek, işletmecilik,muhasebe, finans ve mali mevzuat ile ilgili uygulamaları düzenlemek ve konularda danışmanlık yapmak. Ayrıca yukarıda belirtilen konularda belgelere dayalı inceleme, analiz ve denetim yapmak, mali tablolar ve beyannamelerle ilgili olarak yazılı görüş vermek, rapor düzenlemek, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak.
Yeminli Mali Müşavir
10 yıl boyunca SMMM olarak çalışmış ve meslek sınavında başarılı olmuş olma zorunluluğu vardır.Yeminli mali müşavirler ise; SMMM` lerin yaptığı danışmanlık ve denetim faaliyetleri yanında tasdik işlemleri de yapma yetkisine sahiptirler. Tasdik faaliyetleri özellikle vergi beyannameleri ile bunların ekleri ve mali tablolarla ilgili olarak yapılmaktadır. Ancak yeminli mali müşavirler tasdik işlerinin sonuçlarından müşteri ile birlikte ortak ve mütesilsilen sorumludurlar. Yeminli mali müşavirler muhasebe defteri tutmazlar.
__________________

 

[__asli__]

Temel Kavramlar

1- MUHASEBE : Mali nitelikteki ve olayları para ile ifade edilmiş şekilde kaydeden sınıflandıran özetleyerek rapor eden ve sonuçları yorumlayan bilim. 2- MUHASEBENİN FONKSİYONLARI (İŞLEVLERİ):
a- Borç ve Alacak ilişkilerini düzenler.
b- İşletme yönetimine yardımcı olur.
c- İşletme lehine delil olur.
d- İşletmenin istatisliğini çıkarmasına yardımcı olur.
3- MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI :
a- Sosyal sorumluluk kavramı
b- Kişilik kavramı
c- İşletmenin sürekliliği kavramı
d- Dönemsellik Kavramı
e- Para ile ölçme kavramı
f- Maliyet esası kavramı
g- Tarafsızlık ve belgelendirme kavramı
h- Tutarlılık kavramı
i- Tam Açıklama kavramı
j- İhtiyatlılık kavramı
k- Önemlilik Kavramı
l- Özün önceliği kavramı
3-a Sosyal Sorumluluk Kavramı : Bu kavram muhasebenin işlevinin yerine getirme hususundaki sorumluluğunu belirtmekte ve muhasebenin kapsamını anlamını yerini ve amacını göstermektedir. Sosyal sorumluluk kavramı muhasebenin organizasyonunda muhasebe uygulamalarının yürütülmesinde ve mali tabloların düzenlenmesi ve sunulmasında belli kişi veya grupların değil tüm toplumun çıkarların gözetilmesi ve dolayısıyla bilgi üretimde gerçeğe uygun tarafsız ve dürüst davranılmasını ifade eder.
3-b Kişilik Kavramı : Bu kavram işletmenin sahip veya sahiplerinden yöneticilerinden personelinden ve diğer ilğililirden ayrı bir kişiliğe sahip olduğu ve o işletmenin muhasebe işlemlerinin yürütülmesi gerektiğini öngörürür .
3-c İşletmenin Sürekliliği kavramı : Bu kavram işletmenin Faaliyetlerini bir süreye bağlı olmaksızın süreceğini ifade eder. Bu nedenle işletme sahiplerinin veya hissedarlarının yaşam süreleriyle bağlı değildir.. Maliyet esesının temelini oluşturur. Bu kavram işletmeler açısından geçerliliğinin bulunmadığı veya ortadan kaltığı durumlarda ise bu husus mali tabloların dipnotlarında açıklanır.
3-d Dönemsellik Kavramı : İşletmenin sürekliği kavramı uyarınca sınırsız kabul edilen ömrünün belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçları diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır. Gelir ve Giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi hasılat ve gelir ve karların aynı döneme ait maliyet gider ve zararla karşılaştırılması bu kavramın gereğidir. Bu kavramın işletmeler açısından geçerliliğinin bulunmadığı veya ortadan kalktığı durumlarda ise bu husus mali tabloların dipnotlarında açıklanır.
3-e Parayla ölçme kavramı : Parayla ölçülebilen iktisadi olay ve işlemlerin muhasebeye ortak bir ölçü olarak para birimiyle yansıtılmasını ifade eder. Muhasebe işlemleri ulusal para birimlerine göre yapılır.
3-f Maliyet esası kavramı: Para mevcudu alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün veya uygun olmayan diğer kavramlar hariç işletme tarafından edinilen varlık ve hizmetlerin muhasebeleştirilmesinde bunların elde edilme maliyetlerinin esas alınması gereğini ifade eder.
3-g Tarafsızlık ve belgelendirme kavramı : Muhasebe kayıtlarının gerçek durumunu yansıtan ve usule uygun olarak düzenlenmiş objektif belgelere dayandırılması ve muhasebe kayıtlarına esas alınacak yöntemlerin seçilmesinde tarafsız ve ön yargısız davranılması gereğini ifade eder.
3-h Tutarlılık kavramı : Muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebe politikalarının birbirini izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanması gereğini ifade eder. İşletmelerin mali durumunun faaliyet sonuçlarının ve bunlara ilişkin yorumların karşılaştırılabilir olması bu kavramın amacını oluşturur. Tutarlılık kavramı benzer olay ve işletmelerde kayıt düzenleri ile değerleme ölçülerinin değişmezliğini ve mali tablolarda biçim ve içerik yönünden tekdüzeni öngörür. Geçerli nedenlerin bulunmadığı durumlarda işletmeler uyguladıkları muhasebe politikalarını değiştirebilirler. Ancak bu değişikliklerin ve bunların parasal etkilerinin mali tabloların dipnotlarda açıklanması zorunludur.
3-i Tam açıklama kavramı : Mali tabloların bu tablolardan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli açık ve anlaşılır olmasını ifade eder. Mali tablolarda finansal bilgilerin tam olarak açıklanması yanında mali tablo kalemleri kapsamında yer almayan ancak alınacak kararları etkileyebilecek gerçekleşmesi muhtemel olaylara da yer verilmesi bu kavramın gereğidir.
3-j İhtiyatlılık kavramı : Muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği risklerin göz önüne alınması gereğini ifade eder. Bu kavramın sonucu olarak işletmeler muhtemel gideri ve zararı için ayırırlar muhtemel gelir ve karları için ise gerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar Ancak bu kavram gizli yedekler veya gereğinden fazla karşılımlar ayrılmasına gerekçe olmaz.
3-k Önemlilik kavramı : Bir hesap kalemi veya mali bir olayın nispî ağırlık ve değerinin mali tablolara dayanılarak değerlemeleri veya alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olmasını ifade eder. Önemli hesap kalemleri finansal olaylar ve diğer hususların mali tablolarda yer alması zorunludur.
3-l Özün önceliği kavramı : İşlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınması gereğini ifade eder. Genel olarak işlemlerin biçimleri ile özleri paralel olmakla birlikte bazı durumlarda farklılıklar ortaya çıkabilir. Bu taktirde özgün bicime önceliği esastır.

 

[__asli__]

Ücret ve Ücret Teorileri

Bir ekonomideki ücret düzeyi neden önemlidir?

• Ücret, emeği karşılığında çalışan insanların gelirini ve yaşam standardını belirleyen bir unsur; beslenme, giyinme ve barınma gibi temel gereksinimlerini karşılayabileceği yegane kaynaktır. Bunun yanında, işveren açısından, üretim sürecinin önemli bir maliyet unsurudur. Hükümetler bakımından ise,istihdam, fiyatlar ve enflasyon, ulusal verimlilik, yatırım ve tasarruflar gibi ekonominin gelişme hızını doğrudan etkileyen temel bir öğedir.

Ücretle ilgili bilinmesi gereken başlıca temel kavramlar nelerdir?

• Ücretle ilgili bilinmesi gereken bazı temel kavramları ve bunların anlamlarını şu şekilde özetleyebiliriz: Ücret haddi, belirli bir üretim ya da zaman birimi başına emeğe ödenen ücreti ifade ederken ücret geliri ise, genellikle iş süresi ile ücret haddinin çarpımına eşittir. Ancak ücret gelirine, prim, ikramiye,fazla çalışma ücreti gibi ücret ekleri de dahildir.

• işveren tarafından işçiye ödenen ücret brüt ücrettir. işletme tarafından belirli bir dönem için ödenen ücret gelirlerinden, vergi ve sosyal sigorta primleri gibi kesintiler yapıldıktan sonra işçinin eline geçen ücret ise, net ücrettir. Yani, brüt ücret işletmenin kasasından çıkan, net ücret ise işçinin cebine giren para miktarıdır.

• Ücretleri ödenen ücretin değeri bakımından parasal (nominal) ve gerçek (reel) ücret olarak ikiye ayırabiliriz. Bir işletme için önemli olan bir işçi için kasasından çıkan paradır, yani parasal ücrettir. Ancak, enşasyonist bir ekonomiye sahip ülkelerde paranın satın alma gücünde yaşanan düşüşler işçi için ücretin satın alma gücünün, yani reel ücretin öne çıkmasına neden olmaktadır.

• Asgari ücret, bir yandan işçiye sosyal bakımdan uygun asgari bir yaşam düzeyi sağlamaya elverişli olan, öte yandan da işverenleri daha düşük ücret ödemekten alıkoyan zorunlu niteliği olan bir ücrettir.

Ücret teorileri hangi ihtiyaçtan doğmuş ve bu konuda neden çeşitli dönemlerde bir çok teori ortaya atılmıştır?

• Ücretin nasıl oluştuğu ve düzeyi konusunda ortaya çıkan ihtiyaç, her dönemde iktisatçılar tarafından çeşitli teoriler ileri sürülmesine neden olmuştur. Ancak, ücretleri etkileyen farklı bir çok unsurun olması ve bu unsurların bütün ekonomik, endüstriyel ve
sosyal yapıyla doğrudan ilişkili olması her dönemde ve herkes tarafından kabul edilebilir bir teorinin varolmasını olanaksız kılmıştır. Ayrıca, ilkel denebilecek tarımsal ve el sanatları üretimine dayalı statik ekonomiler için geçerli olabilecek teorilerin çoğu dinamik ve sanayileşmiş ülkelerde çoğu zaman geçerli olmayabilir. Bununla birlikte, her ülkenin ve her dönemin ekonomik ve sosyal koşulları dikkate alındığında, her bir ücret teorisi ücret sorunları nın birçok farklı yönüne ışık tutarak önemli faydalar sağlayabilir.

Ücret teorileri nasıl sınırlandırılabilir?

• Çeşitli dönemlerde ortaya atılan ücret teorileri farklı biçimlerde sınırlandırılabilir. Bu konuda kullanılan en yaygın sınırlandırma Klasik ve Modern ücret teorileri biçimindedir. Daha çok 19. yüzyıl ücret teorilerini ifade eden Klasik ücret teorilerinden bazıları: Doğal ücret teorisi, ücret fonu teorisi ve artık değer teorileridir. 20. yüzyıl ücret teorilerini ifade
eden modern ücret teorileri arasında ise, Marjinal verimlilik teorisi, pazarlık teorisi, satın alma gücü teorisi ve Etkin ücret teorileri sayılabilir.

 

[__asli__]

İktisadi Kalkınma ve Sermaye Birikimi
Sermaye birikimi, kalkınmanın can damarı olarak görülür. Sermaye birikimi, yalnızca tasarruf ve benzeri yollarla beslenen sermaye arzı ile açıklanamaz. Arz yanında sermaye talebinin, özellikle azgelişmiş ülkelerde büyük bir önemi vardır.Bu arada, belirli bir kalkınma düzeyine varabilmek için ne kadar sermaye gerekeceği, daha teknik deyimle her yıl milli geliri belirli bir oranda artırmak için, bu gelirden ne kadarının tasarruf edilip yatırımlara dönüştürüleceği de önemlidir. Bu sorunun yanıtını basit fakat çok kullanışlı bir
araç olan sermaye-hasıla katsayısı yardımıyla verebiliriz.Azgelişmiş ülkelerde öne sürülebilecek kısır döngülerden biri de, bilindiği gibi sermaye talebiyle ilgiliydi. İşte bu döngüyü oluşturan faktörlerden en önemlisi, girişimcilerin yatırım yapma istek ve eğilimini zayıflatan pazarın küçüklüğü’dür. Teknik, yönetsel, kurumsal, sosyal ve psikolojik etkenler yanında, pazarın darlığı sermaye talebinin de çok düşük olmasına yol açmaktadır. Öte yandan, pazar darlığının nedenleri olarak para politikasını, nüfusu, ülkenin yüzölçümünü ve gümrükleri sayabilirsek de, birincil unsur üretim sürecinde görülen düşük verimliliktir. Bunun nedeni ise, üretimde yoğun sermaye kullanılmıyor olmasıdır. Başka bir deyişle,özel girişimcilerin yeterli ölçüde sermaye yatırımlarına gitmemeleridir.Bu nedenle kısır döngü, ancak bilinçli, tutarlı ve kapsamlı bir yatırım hamlesini içeren kalkınma politikalarıyla kırılabilecektir

 

[__asli__]

ÇEK’ler hakkında Faydalı Bilgiler


· Bir senedin çek olabilmesi için herşeyden önce ’çek’ kelimesini ihtiva etmesi gerekir.
· Çekte ‘kabul’ söz konusu değildir.
· Çek bir havaledir.
· Çekte ‘muhatabın cirosu’ batıldır.TTK 701 ve Çekin muhatap lehine cirosu da makbuz hükmündedir.
· Çekler görüldüğünde ödenir. Bu emredici bir hükümdür. TTK 707
· Çekte ödenmeme halinde müracaat hakkının kullanılabilmesi için, mutlaka protesto düzenlettirmek mecburiyeti yoktur. Doğrudan doğruya çek üzerinde tespit ve tevsik olunabilir.

· Ödememe halinde hamilin çek borçlularına karşı müracaat hakkı doğar. TTK 720. Çekte Müracaat Hakkının kullanılabilmesi imkanının ZAMANAŞIMI SÜRESİ 6 (ALTI) AYDIR. Çekte ZAMANAŞIMI SÜRELERİ İBRAZ SÜRESİNİN BİTİMİNDEN İTİBAREN İŞLEMEYE BAŞLAR. TTK 726. Bu husus protestonun 721/2 ye göre ibraz süresinin bitimini takip eden ilk iş günü içinde çekilmiş olmasından dolayı değişmez.


· İBRAZ SÜRELERİ :
1. Çek ihdas yerinde ödenecekse 10 GÜN,
2. Başka bir yerde ödenecekse 1 AY,
3. Ayrı kıtalarda bulunan ihdas ve ödeme emrinde ise 3 AY’ dır.

· Çek damga vergisine tabi değildir.

· MUHATABIN KONTROL MÜKELLEFİYETİ :
1. Çekin SAHTE veya TAHRİF edilip edilmediğini kontrol etmekle banka mükelleftir.
2. Bankanın sahte veya tahrif edilmiş bir çeki ödemesinde , keşidecinin ise , kanuna aykırı bu fiilin işlenmesinde herhangi bir kusurlu davranışları yoksa, sorumluluk bankada kalacaktır. Bankanın özen yükümünü yerine getirmesinde durum evleviyetle böyledir. TTK 724
3. TTK 724 emredici hüküm değildir. Bu sebeple Çek Anlaşmasıyla , sahte veya tahrif edilmiş bir çekin ödenmesinde kendisine izafe edilebilecek herhangi bir kusur bulunmadığı takdirde , bankanın bu ödemeyi keşidecinin hesabına borç kaydedebileceği yolunda bir şart konulabilir.( Çek Taahhütnamesi ) ANCAK muhatap bankanın anlaşmaya organların hafif kusuru halinde sorumluluğun yine keşidecide olacağı yolunda koyacağı şartlar Yargıtay İçtihatlarına göre geçerli değildir. BK 99/2
4. Hamil kötü niyetliyse ve bankada ödeme yapmışsa, banka paranın geri verilmesi için dava açar. BK 61 vd.
5. Banka çeki ibraz edenin hüviyeti, vekaleti ve hak sahipliği konusunda araştırma yapmakla mükelleftir. TTK 567
· Yargıtay teyitli çeki geçerli saymaktadır. (Muhatap banka tarafından yazılan kayıtlar ...)(HGK 29.09.1973 1971/T-587 K.719 )
· İbraz süresinin geçmesinden sonra çekin teyitli çek vasfı ortadan kalkar ve bloke halde tutulan para , ilgili hesaba alacak olarak kaydedilir veya keşideciye iade olunur.
· Çekte REHİN CİROSU YAPILAMAZ.
· Karşılığı olmayan çekin bankaca ödenmesi durumunda banka genel hükümlere göre keşideciye başvurabilir.


KARŞILIKSIZ ÇEK



Kısmen veya tamamen ödenmeyen çekin üzerine , ödenmeme sebebinin ve ibraz tarihinin banka tarafından yazılması mecburidir. Aksi takdirde bankanın cezai sorumluluğu mevcuttur. Ardından muhatap banka hesap sahibine tebligatta yani İHTARDA bulunur. ÇEK KANUNU 7, 8. İhtar İADELİ TAAHHÜTLÜ mektupla yapılır. Muhatap banka hamil adına bir hesap açar , bu bankanın mükellefiyetidir.
Çek kanunu m.13/2
HESAP SAHİBİNİN DÜZELTME HAKKI ÇEK KANUNU m.8
“Hesap sahibinin ihtar mektubunu aldığı veya 12. maddeye göre almış sayıldığı tarihten itibaren 7 işgünü içinde çek tutarını veya karşılıksız kalan bölümünü , %10 tazminatı ve gecikme faiziyle (kısa vadeli kredilere uygulanacak reeskont faizi ) birlikte hamil adına muhatap bankaya yatırdığı takdirde , çek keşide etme hakkını yeniden kazanır. Düzeltme hakkı karşılıksız çekin ibrazı tarihini takip eden 1 yıl içinde ancak iki defa kullanılabilir.”
En önemlisi hamilin şikayet hakkı ortadan kalkar; dolayısıyla , karşılıksız çeke ilişkin cezayı düzenleyen hüküm ( ÇEK KANUNU m.16) artık uygulanmaz.





ÇEK HAMİLİ ŞİKAYET HAKKINI KULLANIRSA; ( 6 ay içinde)
· Davaya müdahil olarak katılabilir.
· Keşideciden çek bedelinin karşılıksız kalan kısmını, bunun % 5 ‘i oranında tazminatını TTK 695/3 ve faizini ve masraflarını ve çek bedelinin %03’ünü aşmamak üzere komisyon ücretini de talep edebilir. TTK 722 . Çek hamilinin bunları İCRA YOLUYLA takip etmesi de mümkündür. ANCAK, TTK daki %5 tazminat ile ÇEK KANUNU’ndaki %10 oranındaki tazminatın birlikte istenmesi ise mümkün değildir.

KAMU DAVASININ ORTADAN KALDIRILMASI
· Ç.K. 16/2 c.3 – Söz konusu davanın ve cezanın , şikayetin geri alınması yoluyla ortadan kaldırılması (düşürülmesi) mümkündür. Duruma göre hakim de buna karar veriri. Yeter ki Çek bedelinin karşılıksız kalan kısmı, %10 tazminat ve gecikme faizi ödenip hamilin zararı giderilsin.

TTK m. 711- ÇEK KAYBOLURSA VS...


‘ Keşideci çekin kendisinin veya üçüncü bir kimsenin elinden rızası olmaksızın çıkmış olduğu iddiasında ise , muhatabı çeki ödemeden men edebilir. Muhatap bu talebe kesinlikle uymalıdır.
Böyle bir yasağa rağmen ödemede bulunan banka , ağır kusurlu bir davranışının sonuçlarına katlanmak zorundadır.
Keşideciden başka kimselerin ödemenin menini doğrudan doğruya muhatap bankadan isteyebilmeleri mümkün değildir.
Bunlar;
· Ya keşideciden böyle bir talepte bulunmasını isterler
· Ya da mahkemeden men kararı almak zorundadırlar.

 

[__asli__]

STOKLARIN DEĞERLEMESİ


V.U.K Md. 274 ‘ye göre stoklar maliyet yöntemi ile değerlenir.
Stokların değerlendirilmesinde kullanılan yöntemlerin başlıcaları şunlardır;

1-Maliyet Bedeli
2-Piyasa Değeri
3-Maliyet bedeli ve piyasa değerinden küçük olan ile değerleme
4-Brüt Kar Metodu
5-Perakende Fiyatla Değerleme
6-Normal Stok (Temel Stok) Değerleme Yöntemi

Stokların maliyet bedeli ile değerlendirilmesi halinde de aşağıdaki yöntemlerden biri kullanılabilir;
a-Maliyet bedelinin spesifik olarak tayini (Belirli iş partileri değerleme) Yöntemi
b-İlk Giren İlk Çıkar Yöntemi (FİFO Metodu )
c-Son Giren İlk Çıkar Metodu (LİFO Metodu )
d-Ortalama Maliyet yöntemi
-Hareketli Ağırlıklı Ortalama
-Ağırlıklı Ortalama
-Basit Aritmetik Ortalama

Şimdi bu maliyet yöntemlerini aşağıda inceleyelim:

FİFO METODU


Bu usulde temel varsayım stoğa ilk giren mal ve hammaddenin ilk defa stoktan çıktığı, diğer bir deyişle satıldığı veya imalatta kullanıldığıdır. Bu varsayımın sonucu, ambar çıkışları en eski satın almalara ait maliyet bedeli ile ve hesap dönemi sonunda kalan stoklar da en son alımların maliyet bedeli ile değerlendirilmiş olur.

LİFO METODU


Bu metod, ambardan çekilen hammadde ve malzemelerin veya satılan malların, en son alımlarından veya en son imalat partisinden olduğu hesap dönemi sonundaki stokların ise, satın alınan veya imal edilen en eski partilerden kaldığı varsayımına dayanır. Diğer bir deyişle bu yöntemde temel varsayım stoğa en son giren malın ilk çıktığıdır.




ORTALAMA MALİYET YÖNTEMİ


Bu değerlendirme yöntemi, aynı cinsten hammadde veya satın alınan malların ambarda birbirine karışmış oldukları ve bu karışımın imalata verildiği veya satıldığı varsayımına dayanır. Buna uygun olarak gerek ambar çıkışları, gerek hesap dönemi sonundaki stoklar, ortalama maliyet ile değerlendirilecektir. Bu yöntemin en çok kullanılan üç çeşidi vardır;

1-Hareketli Tartılı (Ağırlıklı ) Ortalama Metodu

Bu usulde, gerek imalata sevk gerek satış şeklinde olsun, ambardan çıkışlar, çıkış tarihinde işletmenin elinde bulunan stoğun ortalama maliyet bedeline göre değerlendirilir. Son parti mal alışında veya imalatta birim maliyeti, mevcut ortalama maliyetten farklı olduğu taktirde ambardan çıkışlar, son parti alış veya imalatın birim maliyeti de göz önünde tutularak yeni hesaplanacak ortalama maliyet üzerinden değerlendirilir.

2-Basit Ağırlıklı ( Tartılı ) Ortalama Metodu

Bu usulde dönem sonundaki mal mevcudu, genellikle bir yıl için hesaplanacak basit ağırlıklı ortalama birim maliyet üzerinden değerlendirilir.
Bir yıl içindeki mal kaleminde tüm alış miktarları ve alış tutarları toplanır. Alış tutarının alış miktarına bölünmesi ile bir birimin basit ağırlıklı ortalama maliyeti bulunur. Yıl sonunda kalan stok miktarı bu birim maliyeti ile çarpılarak dönem sonu stok değeri bulunur.


1-Basit Ortalama Maliyet
Ambara girişlerin birim maliyetleri toplamının, miktar dikkate alınmadan, alış adedine bölünmesi ile ortalama maliyet hesaplanır.Giderler ilave olunur.

2-Emtia Alım Satımı İle Uğraşmayanlarda: GVK Md 39

İşletme hesabı esasına göre ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler
Arasındaki olumlu farktır (Elde edilen hasılat, tahsil olunan paralarla tahakkuk eden alacakları
Giderler ise ödene paralarla borçlanılan meblağları ifade eder.)

 

[__asli__]

TAHSİLAT MAKBUZU

Tahsil edilen para karşılığı iki nüsha olarak düzenlenen, karşı ta*raf içiri parayı yatırdığını ispatlayan bir belgedir. Tahsilat makbuzunun aslı parayı yatıran firmaya verilir. Suret işletmede kalır.

Tahsilat makbuzunda;

a. Makbuzu düzenleyenin adı soyadı, ünvanı,
b. Makbuzun düzenlenme tarihi,
c. Parayı yatıranın adı soyadı,
d. Yatırılan para tutarı (rakam ve yazı ile),
e. Yatırılan çek ise çekin ait olduğu banka ve çek numarası,
f. Parayı alanın adı, soyadı ve imzası
yer alması gerekir.


FATURA :Satılan emtia(mal) veya yapılan hizmet karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.

Faturanın Şekli ve Nizamı:
-Tarih, seri ve sıra numarası takip edilerek en az 2 nüsha olarak düzenlenir.1.nüshası(aslı) , malı veya hizmeti teslim alan Alıcıya verilir. Diğer nüsha faturayı düzenleyen firmada kalır.Birden fazla suret düzenlendiği takdirde her birine kaçıncı nüsha olduğu işaret edilir.Ayrıca faturada iş sahibinin veya namına imzaya yetkili olanların imzası bulunur.
-Müşterinin adı,ticaret ünvanı, adresi,Vergi dairesi ve Vergi numarası yazılır.
-Malın veya hizmetin nev’i miktarı,birim fiyatı ve tutarı belirtilir.
-Teslim tarihi ve İrsaliye numarası da yazılır.
-Fatura malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren on gün içinde düzenlenir. Bu süre içinde düzenlenmeyen fatura hiç düzenlenmemiş sayılır.
Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde Satıcının;
Teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde Alıcının; taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsalliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.
Fatura;Faturayı düzenleyen için Satış(Gelir),faturayı alan için ise Alış(Gider) hükmündedir.

Açık Fatura : Kaşe ve imzanın faturanın üst kısmında olması haline açık fatura denir. Faturadaki bedelin tahsil edilmediğini(ödenmediğini) gösterir.

Kapalı Fatura : Kaşe ve imzanın faturanın alt kısmında olması halidir. Faturadaki bedelin peşin olarak tahsil edildiğini(ödendiğini) gösterir.

Fatura Kullanma Mecburiyeti: Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ;kazancı basit usulde tespit olunanlarla,defter tutmak zorunda olan çiftçiler ;
1-Birinci ve İkinci Sınıf tüccarlara;
2-Serbest meslek erbabına;
3-Defter tutmak mecburiyetinde olan Çiftçilere;
4-Vergiden muaf esnafa ;
sattıkları mallar veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlarda fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.

PROFORMA FATURA: Satılmak istenen ya da imal edilecek olan malın cinsini,fiyatını ve özelliğini tanıtmak amacıyla , satıştan önce teklif mektubu niyetinde verilen faturadır.

İRSALİYE :


Malı bir yerden başka bir yere sevk ederken kullanılan ve mal teslimini gösteren resmi belgedir. Malı taşıyan tarafından 3 nüsha olarak düzenlenir. Bir asıl ve bir suret malı alana verilir. Diğer nüsha ise firmada kalır. İrsaliye ;
-Tarih,seri ve sıra numarası takip edilerek kesilir.
-İrsaliyenin düzenlenmesinden itibaren 10 gün içinde Faturası kesilmek zorundadır
Ayrıca sevk olunan malların cinsi,miktarı ,nereden nereye sevk olunduğu ve malın fiili teslim tarihi belirtilir.Fatura ; İrsaliyenin düzenlendiği ay ve düzenlendiği yıldan , farklı bir ay ve yıla kesilemez. Örneğin ; 25 Ocak 1999 tarihinde düzenlenen irsaliyenin faturası en geç 31 Ocak 1999 tarihinde kesilmek zorundadır. Şubat ayına sarkıtılamaz. Veya 22 aralık 1998 tarihli bir irsaliyenin faturası en geç 31aralık 19998 tarihinde kesilmek zorundadır. 1999 yılının Ocak ayına sarkıtılamaz.

 

[__asli__]

TACİRLER

Bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye TACİR denir.
Tacirin taşıması gereken özellikler :
-Faaliyette bulunacak bir ticari işletmenin mevcut olması ,
-Ticari işletmenin tacir tarafından veya tacir adına işletilmesi,
-Tacirin ticari ehliyetinin olması(Ticari işlerde uğraşanlarda , Kanunun aradığı şartlara Ticari ehliyet denir.)
Ticari ehliyette aranan şartlar ;
-Reşit olmak(18 yaşını doldurmak)
-Kısıtlı olmamak(Mahkumiyet veya silah altında bulunmamak),
-Akli dengesinin veya sıhhatinin çalışmaya elverişli olması,
-Kamu kuruluşlarında görevli memur olmamak
Tacirin görevleri :
-Ticaret ünvanı seçmek ve kullanmak. Ticaret ünvanında işin niteliği ve önemini , işletmenin mali durumunu belirten ek ve ilaveler bulunabilir. Gerçek kişilerin ad ve soyadları Ticaret ünvanı sayılabilir. Ayrıca Türk Ticaret Kanununa göre Türk, Türkiye,Cumhuriyet,Milli kelimelerini bulundurulması Bakanlar kurulunun izni ile olur.
-İşletmelerini Ticaret siciline kayıt ve ilan ettirmek
-Defter tutmak zorunluluğu,

Defter tutma bakımından Tacirler ikiye ayrılır ;
1.Sınıf Tacirler
2.Sınıf Tacirler
1.Sınıf Tacirler : (Vergi Usul Kanunu 177.Maddeye Göre , )
1.Bent : Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımları tutarı 15.000.000.000 TL' yi ; veya Yıllık satışları tutarı 18.000.000.000 TL' yi aşanlar,
2.Bent : Birinci bentte yazılı olan işler dışındaki işlerle uğraşıp da, bir yıl içinde elde ettikleri Gayri safi iş hasılatı 7.500.000.000. TL' yi aşanlar
3-1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde , 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 15.000.000.000 TL' yi aşanlar,
4.Bent : Her türlü ticari şirketler,
5.Bent:Kurumlar vergisine tabi diğer tüzel kişiler,
6.Bent:İhtiyari olarak Bilanço esasına göre defter tutmayı tercih edenler,

2.Sınıf Tacirler : (Vergi Usul kanunu 178.maddeye göre)
1-)177.Maddenini dışında kalanlar ikinci sınıf tacirdir.
2-) Kurumlar vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığı’nca müsaade edilenler.

NOT:Yeniden işe başlayan tüccarlar yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar 2.sınıf tüccar gibi hareket edebilirler.

Tacirlerin Sınıf Değiştirmesi

A-) 1.Sınıftan 2.Sınıfa geçiş :İş hacmi bakımından 1.sınıfa dahil olan tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu takdirde,bunlar, bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak, 2.sınıfa geçebilirler ;
1-)Bir hesap dönemin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlerden %20’yi aşan nisbette düşük olursa, veya;
2-)Arka arkaya üç dönemin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlere nazaran %20’ye kadar bir düşüklük gösterirse.

B-) 2.Sınıftan 2.Sınıfa Geçiş: İş hacmi bakımından 2.sınıfa dahil tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu takdirdebunlar, bu şartların tahakkukunu takib eden hesap döneminden başlayarak 1.sınıfa geçerler.
1-)Bir hesap döneminin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlerden %20’yi aşan bir nisbette fazla olursa, veya;
2-)Arka arkaya 2 hesap döneminin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlere nazaran %20’ye kadar bir fazlalık gösterirse.

C-)ihtiyari olarak Sınıf Değiştirme : 2.sınıf tüccarlar diledikleri takdirde bilanço esasına göre defter tutabilirler.Bu suretle 1.sınıfa dahil olanlar hakkında evvelki maddenin hükümleri cari olur.

TACİRLERİN DEFTER TUTMASI
Tacirler ticari faaliyetlerinde ,Kanunun emrettiği şekilde Resmi defter tutmak zorundadırlar.
Tacirler Muhasebe açısından iki türlü defter tutarlar.
1.)Bilanço esasına göre defter tutma: 1.Sınıf tacirler bilanço esasına göre defter tutarlar.
1.Sınıf Tacirler Yevmiye defteri,Defter-i Kebir, Envanter defteri tutmak zorundadır. Kasa defteri
ve Kambiyo(Çek/Senet) defteri tutmak zorunlu değildir.
YEVMİYE DEFTERİ : Günlük Defter de denir.Kayda geçirilmesi icap eden muamelelerin tarih sırasıyla ve madde halinde tertipli olarak yazıldığı defterdir.Yevmiye defteri müteselsil sıra numaralı olur.
DEFTER-İ KEBİR : Yevmiye defterine geçirilmiş olan muameleleri buradan alarak usulüne göre hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplara toplayan defterdir.
ENVANTER VE BİLANÇO DEFTERİ: Envanter defterine , işe başlama tarihinde ve müteakiben her hesap döneminin sonunda çıkarılan envanterler ve Bilançolar kaydolunur ve bu güne Bilanço Günü denir.Envanter defteri Ciltli ve müteselsil sıra numaralı olur.

2-)İşletme esasına göre defter tutma : 2.Sınıf tacirler işletme defteri tutarlar.işletme defterinin sol tarafına gider,sağ tarafına hasılatlar yazılır.
Gider kısmına, Satın alınan mallar veya yaptırılan hizmetler karşılığında ödenen veya borçlanılan paralar ile işletme ile ilgili diğer bütün giderler.
Hasılat Kısmına, Satılan mal bedeli veya yapılan hizmet karşılığı olarak tahsil edilen paralarla , tahakkuk eden alcaklar ve işletme faaliyetinden elde edilen diğer bütün hasılatlar kaydolunur.
Gayri menkuller ve tesisat gibi gibi amortismana tabi olan kıymetler işletme hesabına intikal ettirilmez.Ancak bunlar için ayrılacak olan Amortismanlar gider kaydolunabilir.
Resmi Defterlerin Tasdik Zamanı :
1-Öteden beri ticari faaliyetlerine devam etmekte olanlar, defteri kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;
2-Hesap dönemleri Maliye Bakanlı tarafından tespit edilenler,defterin kullanılacağı hesapdöneminden önce gelen son ayda;
3-Yeniden işe başlayanlar, işe başlama ;
Sınıf değiştirenler,sınıf değiştirme tarihinden önce;
Yeni bir mükellefiyete girenler ise mükellefiyete girme tarihinden önce;
Vergi muafiyeti kalkanlar,muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde ;
4- Tadike tabi defterlerin dolması dolaysıyle veya sair sebeplerle yıl içinde defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce ;
herhangi bir notere tasdik ettirmek zorundadır.
Örneğin ; X firması, 12 Şubat 1999 tarihinde iş başlayacak ise resmi defterlerini en az 11 Şubat 1999 Tarihinde notere tasdik ettirmek zorundadır.2000 yılında kullanacağı defteri ise 1999 yılının Aralık ayı içersinde notere tasdik ettirecektir.1999 yılında kullandığı defteri 2000 yılında da kullanmaya devam edecek ise o zaman da 2000 yılının Ocak ayı içinde Ara Tasdik yaptırmak mecburiyetindedir.
Defter ve Vesikalrın Muhafazası: Defter tutmak mecburiyetinde olanlar,tuttukları defterleri ve ticari faaliyetlerinde kullandıkları resmi belgeleri,Vergi usul Kanununa göre 5 yıl, Türk Ticaret Kanununa göre 10 yıl muhafaza etmek mecburiyetindelerdir.Çünkü tacirler Maliye müfettişleri tarafından her an incelemeye tabi tutulabilirler. İnceleme sırasına tacir, bu resmi defterlerini ve belgelerinin müfettişe ibraz etmek zorundadır.

 

[__asli__]

ŞİRKETLER Şirket :En az iki tane gerçek veya tüzel kişinin , ortak bir amacı gerçekleştirmek için; sermaye , zeka ve emeklerini birleştirmeleri hususunda sözleşme imzalamalarıyla oluşturdukları işletmelere şirket denir.
Bir işletmenin şirket olabilmesi için şu özelliklerin bulunması gerekir ;
-Şirket kuracak en az iki kişinin bulunmalıdır,
-Ulaşılmak istenen ortak bir amaç bulunmalıdır,
-Bu amaca ulaşmak için ortaklar bir sözleşme hazırlamalıdır,
-Amacın gerçekleşmesi için ,ortaklar sermaye ve emeklerini ortaya koymalıdır,
Gerçek Kişi : Adından da anlaşılacağı üzere ; İsim ve soyad'dan meydana gelen kişiliktir.
Örneğin Ahmet Özkan Gerçek bir kişidir.
Tüzel Kişi : Gerçek kişilerin bir araya gelerek kurdukları şirketlerin kişiliğidir.
Örneğin BT Bilgs.Eğitim Danış. Ltd.Şti. tüzel kişidir.
Türk Ticaret Kanununa göre Ticaret şirketleri iki ana grupta toplanır. Bunlar ;
1-) ŞAHIS ŞİRKETLERİ
a-Kollektif şirket
b-Komandit Şirket
2-) SERMAYE ŞİRKETLERİ
a-Anonim Şirketi
b-Limited Şirketi
c-Sermayesi paylara bölünmüş Komandit şirketi,
DİĞER ŞİRKETLER
-Kooperatifler
-Adi Şirketler
Türk Ticaret Kanununa göre ticaret şirketlerinin en önemli özellikleri şunlardır ;
-Ticaret şirketleri kurulurken sözleşmenin yazılı olması şarttır.
-Ticaret şirketlerinin Tüzel kişilikleri vardır.
-Ticaret şirketleri bir ticaret ünvanı almak zorundadır.
-Ticaret şirketleri iflasa tabidir.
-Ticaret şirketleri Ticaret Siciline kayıt olmak zorundadır.
-Ticaret şirketleri , Ticari defter tutmak zorundadır.
1-) ŞAHIS ŞİRKETLERİ : Şirketin bir tüzel kişiliği olmakla birlikte, gücünü ve piyasa itibarını kurucu şahıslardan alır. Şirketin kendi sermayesi yanında, kurucu ortakların şahsi sermayeleri , üçüncü şahıslar nezdinde, şirketin itibarı bakımından önemli rol oynar.
a-Kollektif Şirket : Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla , gerçek kişiler arasında kurulan ve ortakların hiçbirinin sorumululuğu şirket alacaklılarına karşı sınırlandırılmamış şirkete Kollektif Şirket denir. Tüzel kişiler kollektif şirket kuramazlar ve kurulmuş olan bir Kollektif şirkete de ortak olamazlar. Kollektif şirkette şirket ortakları üçüncü şahıslara karşı bütün mal varlıkları ile sorumludur.
b-Komandit şirket : Ticari bir işletmeyi bir ticaret ünvanı altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir veya bir kaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış olan şirkettir.
Sorumlulukları sınırlı olmayan ortaklar Komandite ,
Sorumlulukları sınırlı olan ortaklara Komanditer denir.
Tüzel kişiler komandit şirketlere , komanditer ortak olarak ortak olabilir. Gerçek kişiler hem komandite , hem de komanditer ortak olarak Komandit Şirkete ortak olabilir. Komanditer ortak kişisel emeğini sermeye olarak koyamaz. Komandit şirketlerde Temsil ve yönetim yetkisi komandite ortaklar aittir.
2-SERMAYE ŞİRKETLERİ ; Sermaye şirketlerinde şirket güç ve itibarını Sermayesinden alır. Şirketin üçüncü şahıslar nezdindeki itibarı, iyi yönetimi ve sermaye yapısıyla yakından alakalıdır. Şirket ortaklarının üçüncü şahıslara karşı sorumluluğu koymuş oldukları sermeye ile orantılıdır.
a-Anonim Şirket : Bir ünvana sahip, esas sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan borçlarından dolayı yalnız mal varlığı ile sorunlu olan şirkettir. Ortakların üçüncü şahıslara karşı sorumluluğu taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlıdır.
Anonim şirket kanunlarda aksine bir hüküm olmadıkça ,en az beş tane gerçek veya tüzel kişi tarafından kurulur. Ortak sayısında bir üst sınır yoktur. En az 5.000.000.000(Beş milyar) Liralık bir Sermaye ile kurulur. Anonim şirketlerde kişisel emek Sermaye olarak konulamaz.
Anonim şirket ANİ ve TEDRİCİ olmak üzere iki şekilde kurulur.
Ani kuruluş : Ortakların şirket sermayesinin tamamını taahhüt etmeleriyle gerçekleşen kuruluştur. Anonim şirketlerde şirket kuruluş işlemleri şu şekilde özetlenebilir ;
-Kurucu ortakların Sermayelerini taahhüt ederek yazılı bir sözleşme hazırlaması ve notere tasdik ettirmesi,
-Sanayi ve Ticaret Bakanlığına müracaat ederek izin alınması,
-Kuruluşun Ticaret sicilinde Tescil ve ilanı
Tedrici kuruluş : Şirket sermayesinin bir kısmının ortaklar tarafından taahhüt edilip geri kalan için ise halka başvurulması suretiyle gerçekleşen kuruluş biçimidir.
Tedrici kuruluş işlemlerinde Türk Ticaret Kanunu ile Sermaye piyasası kanunu hükümleri uygulanmaktadır. Tedrici kuruluşta Sanayi ve Ticaret Bakanlığının yanında Sermaye Piyasası Kurulundan da izin almak şartı vardır.
Aile Anonim Şirketi ; Ortak sayısı 250’yi geçmeyen ve hisse senetleri halka arz edilmemiş şirketlere Aile anonim şirketi denir.
b-Limited Şirket : İki veya daha fazla gerçek yada tüzel kişi tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulan ve ortaklarının sorumlulukları koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı ve esas sermayesinin alt sınırı yasa ile belirlenmiş olan şirketlerdir. Bankacılık ve sigortacılık dışındaki alanlarda faaliyet gösterirler. Limited şirketlerinin tüzel kişilik kazanması ticaret siciline tesçil ve ilan ile gerçekleşir. Limited şirketlerde 500.000.000 lira asgari sermaye koyma şartı vardır. Ortakların hisse oranları 25 milyon ve katları şeklindedir. Limited şirketlerde ortak sayısı 2'den az , 50'den fazla olamaz.
KOOPERATİFLER : Ortakların belirli ekonomik çıkarlarını ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılıklı yardım ve dayanışma suretiyle sağlayıp korumak amacıyla kurulan şirketlerdir. Yürürlükteki kanunlarda aksine bir hüküm olmamak şartıyla Kooperatifler; gerçek ve tüzel kişiler ile il özel idareleri,belediyeler,köyler, cemiyetler ve dernekler tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulabilir. Değişir ortaklı ve değişir sermayeli teşekküllerdir.Kooperatifler Kurumlar Vergisi’nden muaftır.
Kooperatifler amaçlarına göre değişik kısımlara ayrılırlar ;
a-Üretim kooperatifleri ,
b-Yapı kooperatifleri,
c-Kredi kooperatifler,

 

[LiLi]

Ben sevmiyorum muhasebe yaa , o da beni sevmiyor alçak! :alsana:

 

[pervin86]

bir muhasebeci olarak hepsini yapıyorum canım inan çok zor bilgiler için sağol:sirin:

 

[KraLiçe]

Teşekkürler bilgiler için
En nefret ettiğim derstir kendisi :böö:

 

[zeynepnehir]

süper bilgiler emeğine sağlık :sirin: