Manisa ili, Türkiye Cumhuriyetinin Ege Bölgesinde yer alan bir ildir.
İl toplam nüfusu 1.320.920'dir. Ege bölgesinde İzmirden sonra 2.büyük ildir.Türkiye'de ise 12. büyük ildir.Son yıllarda özellikle sanayi alanında yapılan yatırımlarla ciddi anlamda gelişmeye başlamıstır.Organize sanayi bölgesi avrupanın yatırıma en uygun sanayi bölgesi seçilmiştir.En büyük sanayi kuruluşu ise Vestel Elektronik A.Ş. dir.
Görülmesi Gereken Yerler
ANADOLU'NUN KADIN TANRISI
Manisa'nın güneydoğusunda, Manisa-Turgutlu karayolu'nun 7. km'si üzerinde, Akpınar alanında yer alan Kybele Yontusu, birçok uygarlık ve kültürlerde değişik adlarla anılıp, sonuçta hep aynı tipe indirgenebilen anatanrıçadı, yani "Kybele"dir. Kayaya kazılmış olan yontu, 8-10 metre yükseklikte olmasına rağmen, birçok kaya kabartmaları gibi doğal etkenlerle bozulmuştur. Çok tahrip olan başı dışında oturan figür detayları ile bütünüyle görülebilmektedir. Başında serpuşu olan Tanrıça, elleri ile göğüslerini tutmakta, başının sağında kare şeklindeki bir bölümde, belirsiz dört Hitit hiyeroglif yazıtının izleri bulunmaktadır.
Kula evleri
Tarihte "Yanık ülke" olarak adlandırılan Kula; geleneksel mimari yapısını, günümüze dek koruyabilen özgün yerleşimlerden biridir. İzmir-Ankara karayolunun kuzeyinde Kara-Divlit Dağı eteklerinden doğuya doğru yayılan bu kentteki evler, büyük aile yapısına ve zamanın büyük bir bölümünü evde geçiren kadına göre düzenlenmiştir.
Manisa Kalesi
Manisa'nın güneyinde bulunan Spil Dağı'nın kuzey yamaçlarındaki kalenin hangi dönemde yapıldığı konusunda kesin bir bilgi yoksa da, etrafını çevreleyen suların M.S.l7 yılındaki depremde yıkıldığı ve Roma İmparatoru Tiberius zamanında tekrar yapıldığı sanılmaktadır.
Gravürlerden, seyehatnamelerden ve mevcut kalıntılardan, vaktiyle hayli görkemli bir yapı olduğu anlaşılan kale, beşgen planıyla sandığa benzemesinden dolayı halk arasında Sandıkkale olarak adlandınlmaktadır. İçkale sur duvarı kalıntılarının uzunluğu 1700 metre olup, doğu ve kuzey yönlerinde kesme taş, tuğla ve horasan harcından yapılmış 4500 mt. kadar uzunluğunda, yüksekliği 10-12 metreyi bulan dış surlarla çevrilidir. Sur duvarlarının ve burçların bir kısmı hayli yıpranmış da olsa haıa belirgindir.
Yoğurtçu Kalesi
Manisa Merkez Uzunburun köyü sınırları içinde Manisa'ya 20 kilometre kadar uzaklıktadır. Henüz arkeolojik kazı yapılmamış olmasına rağmen, hayli sağlam durumda olan yapının tarihinin Bizans, hatta Roma dönemine kadar inmesi muhtemeldir.
Mevlevihane
Mevleviğiliği yaymak ve yaşatmak amacı ile 1368 yılında Saruhan Bey'in torunu İshak Çelebi tarafından yaptırılmıştır. Spil eteklerinde bulunan bina XIX. yüzyıl sonlarına kadar Mevleviler tarafından kullanılmış, sonra kendi haline terk edilmiştir.
Spil Dağı Milli Parkı
Spil Dağı'nda Niobe'nin Ağlayan Kayası1969'da Milli Park ilan edilmiştir. 1571 m yüksekliktedir. Zirvede ısı şehre göre 10-15 derece arasında daha azdır.Kanyon vadiler,dolin göller,lap,yanlar,mağaralar, çok sayıda değişik bitki türleri, arkeolojik ve mitolojik verileri ile Ege Bölgesinde kışın karın görülebileceği bir kaç merkezden biridir. Doğal olarak yetişen Manisa lalesi* ve yaban atları ile meşhurdur. Dağ turizmi ve treking açısıdan gelecek vaad etmektedir.
BRONZ ÇAĞINDAN KALINTILAR
Manisa Akhisar Devlet Hastanesi'nin bulunduğu tepede, 1990 yılında yapılan bir temel kazısında bulunan tek renkli seramikler, burada M.Ö. 3000 yıllarına (Erken Bronz çağ'a) giden bir yerleşmenin (Höyük) olduğunu ortaya çıkarmıştır. Öte yandan, kentin "Tepe Mezarlığı" olarak bilinen mevkiinde, 1974-1975 yıllarında yapılan arkeolojik kazılarda da kalıntılar ortaya çıkarılmıştır. Bu kalıntılar arasında, Roma imparatorluk Dönemi'nde batı ve güney-batı Anadolu Antik KentIeri'nde benzeri görülen iki tarafı sütun sıraları ile çevrili direkli bir cadde vardır. Ortaya çıkarılan kalıntılar, bu caddeye koşut olarak batı yönünde uzanan apsisli ve çeşitlf fonksiyonel hacimlere sahip bir yapıdan oluşmaktadır. Kuzey-Güney konumunda olan; ion ve Korint tipi başlıklara sahip sütunlu yoldan apsisili yapıya giriş, çift sütunlu iki postament arasında oluşan (kapı) geçitten sağlanmaktadır. Geç Roma Dönemi'ne tarihleyebileceğimiz horasan harç tuğla örgülü apsisli kolosol yapı ana nef ve bağlı hacimlerden meydana gelmiştir.
Tapınak
Toptepe'nin üst düzlüğünde, muhtemelen M.S. 11. yüzyılın sonlarında görkemli bir şekilde inşaa edilmiştir. Yapılan kazılarda ortaya çıkarılan, sadece temele ait taş blokaj ile mermerden bazı saçak blokları ve sütun parçaları olmuştur. Büyük bir tahribata uğradığı görülmektedir. St. Jean Kilisesi M.S. VI. Yüzyıl'da yapıldığı kabul edilen Ionnes (St. Jean) Kilisesi, antik Philadelhphia kentinin anıtsal tarihi yapılarından birisidir. Yaklaşık 1600 metrekarelik alan içinde şu anda üç payesi korunmuş olan kilise, en az altı paye idi. Çapı yaklaşık 11 metre olan iki büyük kubbeyi taşımakta idi.
Atalia (Seçikli)
Akhisar'ın kuzey batısında Seçikli Köyü yakınlarındadır. Attalia'nın; Pergamon Krallığı'nın Attaloslar Hanedanı'ndan Eummenes I.'in M.Ö. 261 yılında, Sardes yakınlarında Seleukhos Kralıl. Antiokhos'a I.'e karşı kazandığı zaferden sonra kurulduğu bilinmektedir. Adı, Hellenistik orijinini göstermektedir.
Hermokapelia (Büknüş)
Akhisar'ın batısında, bugünkü Büknüş'ün bulunduğu yerde kurulmuştur. Hermokapeleia, Roma döneminde idari yargı yönünden Pergamon Convetus'una bağlı iken, imparator Caracalla'nın Thya- teira'yı yeni bir Convetus merkezi yapmasından sonra, buraya bağlanmıştır. Hermokapeleia'nın "askeri koloni" anlamına gelen kataikia'ya sahip olması, onun Roma döneminde bir kısım köylere sahip, nispeten büyük bir kent olduğunu göstermektedir. Burada imparator Septimus Severus, Germenicus Constantius 1 ve oğullarına adanmış heykel kaideleri ve yazıtlar bulunmuştur.
Hierakomei (Beyoba)
Akhisar'ın bir kasabası olan Beyoba'nın hemen güneyinde kurulmuş Artemis-Persika Tapınağı ile ünlü bir ilk çağ kentidir. iık adı Hierakome (kutsal köy) iken Roma imparatorları'ndan Augustus'un yönetimi sırasında Hierokaisereia "Kaisar'ın kutsal kenti" adını almıştır. M.Ö. 1. yüzyılda kendi paralarını basacak kadar önem kazanan bu kent, Augustus devrinde bir kent yönetimine sahip bir site devletiydi. Bizans döneminde Pergamon Kilise Meclisi'ne dahildi. Aynı zamanda Hierokles Iistesinde de yer almaktadır.
Hyrcanis (Alibeyli)
6. yüzyılda güney Rusya'da Caspia (Hazar) denizi dolaylarında yaşayan Hyrca- nililer iskitler'in veya Medler'in sıkıştırması sonucunda bu günkü Saruhanlı ilçesine bağlı Alibeyli-Halitpaşa dolaylarırıa gelerek bu kenti kurmuşlardır. Alibeyli civarındaki üç tümülüste yapılan kazılarda iskit kökenli ve karekterinde eserler bu- Iunmuştur. M.Ö. 190 yılında Romalılar'la Seleukhoslar arasındaki Magnesia savaşının geçtiği bölge de hemen hemen burasıdır.
Julia Gordos (Gördes)
Modern Gördes yerleşmesinin hemen yakınında bulunan ve şimdi terk edilmiş durumda olan eski Gördes kentinin bulunduğu alandır. Yüzeyde herhangi bir tarihi kalıntı görülmemektedir. Antik ya- zarların söz etmelerinden ve yörede bulunan birçok ilkçağ yazıtı ile sikkelerden ortaya çıkarılmıştır. Julia Gordos'tan başlayarak Sardes'e kadar giden antik yol bulunmaktaydı. Bu yolun tam ortasında Daldis (Nardı) kalesi vardı. Ayrıca Thyateira'dan da bir yol gelmekteydi. Bu kent Hellenistik döneme kadar giden bir tarihesahiptir. Antiokhos 11 ve Eumenes 11 zamanının yazıtları bu kentin Seleukhoslar'dan Pergamon Attaloslar hanedanına geçtiğini göstermektedir. Dahasonra Roma egemenliği altına giren kent, geç antik çağda pisikoposluk merkezi olmuştur.
Manisa Tarzanı
Manisa Tarzanı ( Ahmet Bedevi )
AHMET Bedevi'nin nüfus kayıtlarındaki ismi Ahmeddin Carlak. 1888'de Bağdat'da doğup Türk ordusunda askerlik yapan Carlak, daha sonra milli mücadeleye katıldı, kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile onurlandırıldı. Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında Manisa'ya gelip yerleşen Bedevi, sessiz garip bir insandı. Belediyede süpürgeci olarak göreve başladı, bahçıvan yardımcısı, itfaiye eri olarak çalıştı. Manisa'yı yeşillerdirmek için tüm gayretiyle çalışan Bedevi, dayanılmaz sıcaklarda önce atlet ve kısa pantolon, sonraları yaz kış demeden siyah şortla dolaşmaya başladı. Manisa Tarzanı denilen çevre lideri, Spil'de kulübede yaşamaya başladı, 31 Mayıs 1963'te yaşamını yitirdi.
İl toplam nüfusu 1.320.920'dir. Ege bölgesinde İzmirden sonra 2.büyük ildir.Türkiye'de ise 12. büyük ildir.Son yıllarda özellikle sanayi alanında yapılan yatırımlarla ciddi anlamda gelişmeye başlamıstır.Organize sanayi bölgesi avrupanın yatırıma en uygun sanayi bölgesi seçilmiştir.En büyük sanayi kuruluşu ise Vestel Elektronik A.Ş. dir.
Görülmesi Gereken Yerler
ANADOLU'NUN KADIN TANRISI
Manisa'nın güneydoğusunda, Manisa-Turgutlu karayolu'nun 7. km'si üzerinde, Akpınar alanında yer alan Kybele Yontusu, birçok uygarlık ve kültürlerde değişik adlarla anılıp, sonuçta hep aynı tipe indirgenebilen anatanrıçadı, yani "Kybele"dir. Kayaya kazılmış olan yontu, 8-10 metre yükseklikte olmasına rağmen, birçok kaya kabartmaları gibi doğal etkenlerle bozulmuştur. Çok tahrip olan başı dışında oturan figür detayları ile bütünüyle görülebilmektedir. Başında serpuşu olan Tanrıça, elleri ile göğüslerini tutmakta, başının sağında kare şeklindeki bir bölümde, belirsiz dört Hitit hiyeroglif yazıtının izleri bulunmaktadır.
Kula evleri
Tarihte "Yanık ülke" olarak adlandırılan Kula; geleneksel mimari yapısını, günümüze dek koruyabilen özgün yerleşimlerden biridir. İzmir-Ankara karayolunun kuzeyinde Kara-Divlit Dağı eteklerinden doğuya doğru yayılan bu kentteki evler, büyük aile yapısına ve zamanın büyük bir bölümünü evde geçiren kadına göre düzenlenmiştir.
Manisa Kalesi
Manisa'nın güneyinde bulunan Spil Dağı'nın kuzey yamaçlarındaki kalenin hangi dönemde yapıldığı konusunda kesin bir bilgi yoksa da, etrafını çevreleyen suların M.S.l7 yılındaki depremde yıkıldığı ve Roma İmparatoru Tiberius zamanında tekrar yapıldığı sanılmaktadır.
Gravürlerden, seyehatnamelerden ve mevcut kalıntılardan, vaktiyle hayli görkemli bir yapı olduğu anlaşılan kale, beşgen planıyla sandığa benzemesinden dolayı halk arasında Sandıkkale olarak adlandınlmaktadır. İçkale sur duvarı kalıntılarının uzunluğu 1700 metre olup, doğu ve kuzey yönlerinde kesme taş, tuğla ve horasan harcından yapılmış 4500 mt. kadar uzunluğunda, yüksekliği 10-12 metreyi bulan dış surlarla çevrilidir. Sur duvarlarının ve burçların bir kısmı hayli yıpranmış da olsa haıa belirgindir.
Yoğurtçu Kalesi
Manisa Merkez Uzunburun köyü sınırları içinde Manisa'ya 20 kilometre kadar uzaklıktadır. Henüz arkeolojik kazı yapılmamış olmasına rağmen, hayli sağlam durumda olan yapının tarihinin Bizans, hatta Roma dönemine kadar inmesi muhtemeldir.
Mevlevihane
Mevleviğiliği yaymak ve yaşatmak amacı ile 1368 yılında Saruhan Bey'in torunu İshak Çelebi tarafından yaptırılmıştır. Spil eteklerinde bulunan bina XIX. yüzyıl sonlarına kadar Mevleviler tarafından kullanılmış, sonra kendi haline terk edilmiştir.
Spil Dağı Milli Parkı
Spil Dağı'nda Niobe'nin Ağlayan Kayası1969'da Milli Park ilan edilmiştir. 1571 m yüksekliktedir. Zirvede ısı şehre göre 10-15 derece arasında daha azdır.Kanyon vadiler,dolin göller,lap,yanlar,mağaralar, çok sayıda değişik bitki türleri, arkeolojik ve mitolojik verileri ile Ege Bölgesinde kışın karın görülebileceği bir kaç merkezden biridir. Doğal olarak yetişen Manisa lalesi* ve yaban atları ile meşhurdur. Dağ turizmi ve treking açısıdan gelecek vaad etmektedir.
BRONZ ÇAĞINDAN KALINTILAR
Manisa Akhisar Devlet Hastanesi'nin bulunduğu tepede, 1990 yılında yapılan bir temel kazısında bulunan tek renkli seramikler, burada M.Ö. 3000 yıllarına (Erken Bronz çağ'a) giden bir yerleşmenin (Höyük) olduğunu ortaya çıkarmıştır. Öte yandan, kentin "Tepe Mezarlığı" olarak bilinen mevkiinde, 1974-1975 yıllarında yapılan arkeolojik kazılarda da kalıntılar ortaya çıkarılmıştır. Bu kalıntılar arasında, Roma imparatorluk Dönemi'nde batı ve güney-batı Anadolu Antik KentIeri'nde benzeri görülen iki tarafı sütun sıraları ile çevrili direkli bir cadde vardır. Ortaya çıkarılan kalıntılar, bu caddeye koşut olarak batı yönünde uzanan apsisli ve çeşitlf fonksiyonel hacimlere sahip bir yapıdan oluşmaktadır. Kuzey-Güney konumunda olan; ion ve Korint tipi başlıklara sahip sütunlu yoldan apsisili yapıya giriş, çift sütunlu iki postament arasında oluşan (kapı) geçitten sağlanmaktadır. Geç Roma Dönemi'ne tarihleyebileceğimiz horasan harç tuğla örgülü apsisli kolosol yapı ana nef ve bağlı hacimlerden meydana gelmiştir.
Tapınak
Toptepe'nin üst düzlüğünde, muhtemelen M.S. 11. yüzyılın sonlarında görkemli bir şekilde inşaa edilmiştir. Yapılan kazılarda ortaya çıkarılan, sadece temele ait taş blokaj ile mermerden bazı saçak blokları ve sütun parçaları olmuştur. Büyük bir tahribata uğradığı görülmektedir. St. Jean Kilisesi M.S. VI. Yüzyıl'da yapıldığı kabul edilen Ionnes (St. Jean) Kilisesi, antik Philadelhphia kentinin anıtsal tarihi yapılarından birisidir. Yaklaşık 1600 metrekarelik alan içinde şu anda üç payesi korunmuş olan kilise, en az altı paye idi. Çapı yaklaşık 11 metre olan iki büyük kubbeyi taşımakta idi.
Atalia (Seçikli)
Akhisar'ın kuzey batısında Seçikli Köyü yakınlarındadır. Attalia'nın; Pergamon Krallığı'nın Attaloslar Hanedanı'ndan Eummenes I.'in M.Ö. 261 yılında, Sardes yakınlarında Seleukhos Kralıl. Antiokhos'a I.'e karşı kazandığı zaferden sonra kurulduğu bilinmektedir. Adı, Hellenistik orijinini göstermektedir.
Hermokapelia (Büknüş)
Akhisar'ın batısında, bugünkü Büknüş'ün bulunduğu yerde kurulmuştur. Hermokapeleia, Roma döneminde idari yargı yönünden Pergamon Convetus'una bağlı iken, imparator Caracalla'nın Thya- teira'yı yeni bir Convetus merkezi yapmasından sonra, buraya bağlanmıştır. Hermokapeleia'nın "askeri koloni" anlamına gelen kataikia'ya sahip olması, onun Roma döneminde bir kısım köylere sahip, nispeten büyük bir kent olduğunu göstermektedir. Burada imparator Septimus Severus, Germenicus Constantius 1 ve oğullarına adanmış heykel kaideleri ve yazıtlar bulunmuştur.
Hierakomei (Beyoba)
Akhisar'ın bir kasabası olan Beyoba'nın hemen güneyinde kurulmuş Artemis-Persika Tapınağı ile ünlü bir ilk çağ kentidir. iık adı Hierakome (kutsal köy) iken Roma imparatorları'ndan Augustus'un yönetimi sırasında Hierokaisereia "Kaisar'ın kutsal kenti" adını almıştır. M.Ö. 1. yüzyılda kendi paralarını basacak kadar önem kazanan bu kent, Augustus devrinde bir kent yönetimine sahip bir site devletiydi. Bizans döneminde Pergamon Kilise Meclisi'ne dahildi. Aynı zamanda Hierokles Iistesinde de yer almaktadır.
Hyrcanis (Alibeyli)
6. yüzyılda güney Rusya'da Caspia (Hazar) denizi dolaylarında yaşayan Hyrca- nililer iskitler'in veya Medler'in sıkıştırması sonucunda bu günkü Saruhanlı ilçesine bağlı Alibeyli-Halitpaşa dolaylarırıa gelerek bu kenti kurmuşlardır. Alibeyli civarındaki üç tümülüste yapılan kazılarda iskit kökenli ve karekterinde eserler bu- Iunmuştur. M.Ö. 190 yılında Romalılar'la Seleukhoslar arasındaki Magnesia savaşının geçtiği bölge de hemen hemen burasıdır.
Julia Gordos (Gördes)
Modern Gördes yerleşmesinin hemen yakınında bulunan ve şimdi terk edilmiş durumda olan eski Gördes kentinin bulunduğu alandır. Yüzeyde herhangi bir tarihi kalıntı görülmemektedir. Antik ya- zarların söz etmelerinden ve yörede bulunan birçok ilkçağ yazıtı ile sikkelerden ortaya çıkarılmıştır. Julia Gordos'tan başlayarak Sardes'e kadar giden antik yol bulunmaktaydı. Bu yolun tam ortasında Daldis (Nardı) kalesi vardı. Ayrıca Thyateira'dan da bir yol gelmekteydi. Bu kent Hellenistik döneme kadar giden bir tarihesahiptir. Antiokhos 11 ve Eumenes 11 zamanının yazıtları bu kentin Seleukhoslar'dan Pergamon Attaloslar hanedanına geçtiğini göstermektedir. Dahasonra Roma egemenliği altına giren kent, geç antik çağda pisikoposluk merkezi olmuştur.
Manisa Tarzanı
Manisa Tarzanı ( Ahmet Bedevi )
AHMET Bedevi'nin nüfus kayıtlarındaki ismi Ahmeddin Carlak. 1888'de Bağdat'da doğup Türk ordusunda askerlik yapan Carlak, daha sonra milli mücadeleye katıldı, kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile onurlandırıldı. Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında Manisa'ya gelip yerleşen Bedevi, sessiz garip bir insandı. Belediyede süpürgeci olarak göreve başladı, bahçıvan yardımcısı, itfaiye eri olarak çalıştı. Manisa'yı yeşillerdirmek için tüm gayretiyle çalışan Bedevi, dayanılmaz sıcaklarda önce atlet ve kısa pantolon, sonraları yaz kış demeden siyah şortla dolaşmaya başladı. Manisa Tarzanı denilen çevre lideri, Spil'de kulübede yaşamaya başladı, 31 Mayıs 1963'te yaşamını yitirdi.