Kronik Böbrek Yetmezliği
Bazı dış ve iç koşullar benim görevlerimi yerine getirmemi zorlar. Mikrobik hasar gördüğümde veya geçirdiğim kazaya bağlı olarak bana süzmem için kan gelmediğinde zor duruma düşerim. Buna akut böbrek yetmezliği deriz. Zamanında uygun tedavi ile müdahale edildiğinde kısa sürede eski halime dönebilirim.
Bazen de işler yolunda gitmez ve gördüğüm hasardan sonra eskisi gibi olamam. Bu gibi durumlara kronik böbrek yetersizliği deriz. Geri dönüşümsüz olarak kanı süzme görevimi yerine getirememem halinde kronik böbrek yetersizliğinden bahsedebiliriz. İleri dönem kronik böbrek yetmezliğinin en sık nedenleri şeker hastalığı ve hipertansiyondur.
Bu üç evrede gerçekleşir;
Birinci evrede nefronların %75'in altında bir kısmı çalışmaz haldedir. Ancak geri kalan nefronların fonksiyonunun artması ile herhangi bir belirti ortaya çıkmaz.
İkinci evrede yetersizlik belirtileri ortaya çıkar. Glomerüler filtrasyon hızı azalır, kanda azotlu atık maddelerin oranı artar. Böbrek idrarın konsantre ya da dilue olmasını etkin şekilde sağlayamaz.
Son aşamada %90 nefron iş göremez haldedir. Glomerüler filtrasyon normalin %10'una kadar düşer. Azotlu atıkların kandaki konsantrasyonu daha da artar, oligüri oluşur.
Nefronların büyük çoğunluğunun kaybına kadar belirti vermediği için geç farkına varılır. İlk belirtileri gece idrara çıkma, çok su içme ve çok idrara çıkma olabilir. Bununla beraber halsizlik, zihin bulanıklığı, kaşınma, kas krampları, seyirmeler, keyifsizlik gibi sıklıkla viral enfeksiyonlar ile karışan bulgular olabilir. Bu sebeple mutlaka sağlık kurumuna başvurup mümkün olduğunca erken kontrol yapılmalıdır.
Kronik Böbrek Yetersizliğinden Etkilenen Sistemler
Böbrek yetersizliği vücutta hemen hemen tüm sistemleri etkiler. Çok sık görülen, vücutta sıvı toplanması konjestif kalp yetmezliğine neden olabilir. Kemiklerin kırılmaya karşı hassasiyet kazanacak şekilde zayıflaması, kansızlık, midede ülser, hamile kadınlarda düşük ve cildin renginde değişiklikler.
Hatta merkezi sinir sistemi de zarar görebilir. Etkilenen şahıs bir konuya konsantre olmakta veya anımsamada ani zorluklarla karşılaşabilir; kol ve bacak kasları ve sinirleri ile ilgili sorunlar yaşayabilir.
Bazı dış ve iç koşullar benim görevlerimi yerine getirmemi zorlar. Mikrobik hasar gördüğümde veya geçirdiğim kazaya bağlı olarak bana süzmem için kan gelmediğinde zor duruma düşerim. Buna akut böbrek yetmezliği deriz. Zamanında uygun tedavi ile müdahale edildiğinde kısa sürede eski halime dönebilirim.
Bazen de işler yolunda gitmez ve gördüğüm hasardan sonra eskisi gibi olamam. Bu gibi durumlara kronik böbrek yetersizliği deriz. Geri dönüşümsüz olarak kanı süzme görevimi yerine getirememem halinde kronik böbrek yetersizliğinden bahsedebiliriz. İleri dönem kronik böbrek yetmezliğinin en sık nedenleri şeker hastalığı ve hipertansiyondur.
Bu üç evrede gerçekleşir;
Birinci evrede nefronların %75'in altında bir kısmı çalışmaz haldedir. Ancak geri kalan nefronların fonksiyonunun artması ile herhangi bir belirti ortaya çıkmaz.
İkinci evrede yetersizlik belirtileri ortaya çıkar. Glomerüler filtrasyon hızı azalır, kanda azotlu atık maddelerin oranı artar. Böbrek idrarın konsantre ya da dilue olmasını etkin şekilde sağlayamaz.
Son aşamada %90 nefron iş göremez haldedir. Glomerüler filtrasyon normalin %10'una kadar düşer. Azotlu atıkların kandaki konsantrasyonu daha da artar, oligüri oluşur.
Nefronların büyük çoğunluğunun kaybına kadar belirti vermediği için geç farkına varılır. İlk belirtileri gece idrara çıkma, çok su içme ve çok idrara çıkma olabilir. Bununla beraber halsizlik, zihin bulanıklığı, kaşınma, kas krampları, seyirmeler, keyifsizlik gibi sıklıkla viral enfeksiyonlar ile karışan bulgular olabilir. Bu sebeple mutlaka sağlık kurumuna başvurup mümkün olduğunca erken kontrol yapılmalıdır.
Kronik Böbrek Yetersizliğinden Etkilenen Sistemler
Böbrek yetersizliği vücutta hemen hemen tüm sistemleri etkiler. Çok sık görülen, vücutta sıvı toplanması konjestif kalp yetmezliğine neden olabilir. Kemiklerin kırılmaya karşı hassasiyet kazanacak şekilde zayıflaması, kansızlık, midede ülser, hamile kadınlarda düşük ve cildin renginde değişiklikler.
Hatta merkezi sinir sistemi de zarar görebilir. Etkilenen şahıs bir konuya konsantre olmakta veya anımsamada ani zorluklarla karşılaşabilir; kol ve bacak kasları ve sinirleri ile ilgili sorunlar yaşayabilir.
