KEKEMELİĞİN SEBEPLERİ
Kekemelik, eğer herhangi bir organik bozukluğa bağlı değilse, psikolojik kökenlidir. Psikolojik kökenli olmayan kekemelik ve konuşma problemleri bir uyum ve davranış bozukluğu olarak kabul edilemez. Genellikle, erkek çocuklarda görülen kekemeliğin farklı sebepleri vardır. Bu sebepler çok çeşitli olmakla birlikte aşağıdaki gibi 4 ana başlıkta özetlenebilir.
1. Travmatik yaşantılar ve korkular * Yangın, deprem gibi olaylar.
* Tüp patlaması, bina çökmesi gibi olaylar.
* Trafik kazaları.
* Hastalık ve ameliyatlar.
* Bir kavgaya tanık olma.
* Hayvandan korkma.
* Sesle korkutulma.
2. Aile içi sorunlar * Evdeki kavgalar ve huzursuzluklar.
* Çocuğa uygulanan şiddet.
* Anne baba arasındaki şiddet.
3. Kayıp ve ayrılık * Ölüm nedeniyle aileden birinin kaybı.
* Boşanma nedeniyle anne babadan ayrılma.
* Evcil hayvanın ölümü veya hayvandan ayrılma.
4. Hatalı anne baba tutumları * Baskıcı, aşırı disiplinli aile tutumları.
* Aşırı koruyucu aile tutumları.
* Alaycı, aşağılayıcı aile tutumları.
Anne Babalara Düşen Görevler
Kekemelik sorunu olan çocuk bir uzmanın kontrolünde olsa bile, anne babalara ve çocukla etkileşimde olan herkese düşen bazı görevler vardır. Kekemelik yaşayan çocuklarla etkileşimde aşağıdaki noktalara dikkat etmek gerekir.
* Çocuk konuşurken konuşması düzeltilmemelidir.
* Çocuğun akıcı olmayan konuşmasına dikkat çekilmemeli ve konuşması eleştirilmemelidir. ‘Söylemeden önce, Söylemek istediğini düşün’, ‘Konuşmadan önce derin nefes al’ gibi uyarılar yapılmamalıdır.
* Çocuğun konuşma bozukluğuna üzülmemek, ‘Onun konuşma şekli, şimdilik böyle’ diye düşünmek gerekir.
* Çocuk eğer sol elini kullanıyorsa, sağ elini kullanması için zorlanmamalıdır. Beceriksiz ya da sakar olduğu için eleştirilmemelidir. El veya ayaklarında beceriksizlik veya sakarlığa neden olan etken her ne ise, konuşmasını da etkiler.
* Konuşmasını dinlerken sabırsız ve sinirli davranılmamalı, başka şeylerle ilgilenilmemelidir.
* Konuşmasıyla alay edilmemeli, çocuk küçümsenmemelidir.
* Konuşması asla taklit edilmemeli, başkalarının taklit etmesi de önlenmelidir.
* Çocuğun dikkatini konuşmasına vermesi önemlidir; sık sık konuşturmak, güzel konuşmayı öğretmeye çalışmak gibi davranışlar, konuşma sorununun altını çizeceği için kekemeliği arttırır.
* Kendine güven kaybını önlemek için diğer alanlarda yaptığı olumlu şeyler övülmeli, küçük sorumluluklar verilerek yaptığı şeyler onaylanmalıdır.
* Çocuğun yanında iki ayrı lisan kullanılmamalıdır. Konuşmayı öğrenme devresindeki bir çocukta, bu durum olumsuz etki yapacaktır.
* Çocuk grup içindeki oyunları beceremiyor diye kaygılanılmamalıdır. İnsanlarla ilişki kurabilmek için yardıma ihtiyacı olabileceği unutulmamalıdır.
* Anne baba olarak aşırı baskıcı ve koruyucu tutumlardan uzak durulmalıdır.
* Çocuk, yetersiz konuşmasını telafi edebilmek için, diğer yollardan başarı kazanmaya zorlanmamalıdır.
* Problemini bir kazanç olarak kullanmasına yol açacak davranışlardan kaçınılmalıdır. ( Bozuk konuşarak ilgi çekme ve istediğini yaptırma gibi)
* Soruları cevapsız bırakılmamalıdır. Baştan savma geçiştirici cevaplar verilmemelidir.
* Heyecanlandığı durumlarda sakinleştirilmeye çalışılmalıdır.
* Çocuğa geni arkadaş çevresi kazandırmaya çalışılmalı ve sosyal faaliyetlere katılması sağlanmalıdır.
* Öğrenme sevgisi aşılanmalıdır. Hobileri olmasına, kitap okumasına, koleksiyon yapmasına yardımcı olunmalıdır.
* Çocuğun yanında başkalarına, kekemeliğinden söz edilmemelidir.
* Çocuğa sevildiği hissettirilmelidir. Eşler arasındaki sorunlar çocuğa yansıtılmamalıdır.
Sağlıklı, mutlu ve başarılı yarınlar dilerim
Anıl SARAÇ
Çocuk, Ergen ve Evlilik Terapisti
Kekemelik, eğer herhangi bir organik bozukluğa bağlı değilse, psikolojik kökenlidir. Psikolojik kökenli olmayan kekemelik ve konuşma problemleri bir uyum ve davranış bozukluğu olarak kabul edilemez. Genellikle, erkek çocuklarda görülen kekemeliğin farklı sebepleri vardır. Bu sebepler çok çeşitli olmakla birlikte aşağıdaki gibi 4 ana başlıkta özetlenebilir.
1. Travmatik yaşantılar ve korkular * Yangın, deprem gibi olaylar.
* Tüp patlaması, bina çökmesi gibi olaylar.
* Trafik kazaları.
* Hastalık ve ameliyatlar.
* Bir kavgaya tanık olma.
* Hayvandan korkma.
* Sesle korkutulma.
2. Aile içi sorunlar * Evdeki kavgalar ve huzursuzluklar.
* Çocuğa uygulanan şiddet.
* Anne baba arasındaki şiddet.
3. Kayıp ve ayrılık * Ölüm nedeniyle aileden birinin kaybı.
* Boşanma nedeniyle anne babadan ayrılma.
* Evcil hayvanın ölümü veya hayvandan ayrılma.
4. Hatalı anne baba tutumları * Baskıcı, aşırı disiplinli aile tutumları.
* Aşırı koruyucu aile tutumları.
* Alaycı, aşağılayıcı aile tutumları.
Anne Babalara Düşen Görevler
Kekemelik sorunu olan çocuk bir uzmanın kontrolünde olsa bile, anne babalara ve çocukla etkileşimde olan herkese düşen bazı görevler vardır. Kekemelik yaşayan çocuklarla etkileşimde aşağıdaki noktalara dikkat etmek gerekir.
* Çocuk konuşurken konuşması düzeltilmemelidir.
* Çocuğun akıcı olmayan konuşmasına dikkat çekilmemeli ve konuşması eleştirilmemelidir. ‘Söylemeden önce, Söylemek istediğini düşün’, ‘Konuşmadan önce derin nefes al’ gibi uyarılar yapılmamalıdır.
* Çocuğun konuşma bozukluğuna üzülmemek, ‘Onun konuşma şekli, şimdilik böyle’ diye düşünmek gerekir.
* Çocuk eğer sol elini kullanıyorsa, sağ elini kullanması için zorlanmamalıdır. Beceriksiz ya da sakar olduğu için eleştirilmemelidir. El veya ayaklarında beceriksizlik veya sakarlığa neden olan etken her ne ise, konuşmasını da etkiler.
* Konuşmasını dinlerken sabırsız ve sinirli davranılmamalı, başka şeylerle ilgilenilmemelidir.
* Konuşmasıyla alay edilmemeli, çocuk küçümsenmemelidir.
* Konuşması asla taklit edilmemeli, başkalarının taklit etmesi de önlenmelidir.
* Çocuğun dikkatini konuşmasına vermesi önemlidir; sık sık konuşturmak, güzel konuşmayı öğretmeye çalışmak gibi davranışlar, konuşma sorununun altını çizeceği için kekemeliği arttırır.
* Kendine güven kaybını önlemek için diğer alanlarda yaptığı olumlu şeyler övülmeli, küçük sorumluluklar verilerek yaptığı şeyler onaylanmalıdır.
* Çocuğun yanında iki ayrı lisan kullanılmamalıdır. Konuşmayı öğrenme devresindeki bir çocukta, bu durum olumsuz etki yapacaktır.
* Çocuk grup içindeki oyunları beceremiyor diye kaygılanılmamalıdır. İnsanlarla ilişki kurabilmek için yardıma ihtiyacı olabileceği unutulmamalıdır.
* Anne baba olarak aşırı baskıcı ve koruyucu tutumlardan uzak durulmalıdır.
* Çocuk, yetersiz konuşmasını telafi edebilmek için, diğer yollardan başarı kazanmaya zorlanmamalıdır.
* Problemini bir kazanç olarak kullanmasına yol açacak davranışlardan kaçınılmalıdır. ( Bozuk konuşarak ilgi çekme ve istediğini yaptırma gibi)
* Soruları cevapsız bırakılmamalıdır. Baştan savma geçiştirici cevaplar verilmemelidir.
* Heyecanlandığı durumlarda sakinleştirilmeye çalışılmalıdır.
* Çocuğa geni arkadaş çevresi kazandırmaya çalışılmalı ve sosyal faaliyetlere katılması sağlanmalıdır.
* Öğrenme sevgisi aşılanmalıdır. Hobileri olmasına, kitap okumasına, koleksiyon yapmasına yardımcı olunmalıdır.
* Çocuğun yanında başkalarına, kekemeliğinden söz edilmemelidir.
* Çocuğa sevildiği hissettirilmelidir. Eşler arasındaki sorunlar çocuğa yansıtılmamalıdır.
Sağlıklı, mutlu ve başarılı yarınlar dilerim
Anıl SARAÇ
Çocuk, Ergen ve Evlilik Terapisti
