Çocuk istismarının neden olduğu, psikososyal sorunların yanında, fiziksel bazı bulgular da mevcuttur. Bereler, sık yaralanmalar, çoklu kırıklar, sık hastane başvuruları, açıklanamayan durumlarda çocuk istismarından şüphelenilmelidir. En sık görülen istismar şekillerinden olan ihmal (duygusal istismar birçok yazıda birinci sırada) , gelişme gerilikleri gibi durumlarda akla gelmelidir. Fiziksel istismarlarda özellikle orofasiyal ve boyun zedelenmeleri sık görülmektedir . İtmek, tekmelemek, vücutta sigara söndürmek, saç çekmek en çok görülen fiziksel istismar şekillerindendir. Sonunda ölüme kadar gidebilir. Araştırmalar sonucunda fiziksel istismarın, ölüm meydana gelmeden çok öncesine dayandığı saptanmıştır . Ayrıca genellikle fiziksel, duygusal istismar ve ihmal birlikte görülmektedir.
Bunlardan en önemlilerine aşağıda değinilmiştir:
A. Sarsılmış Bebek Sendromu
Çocuk istismarına bağlı kafa travmalarının en çok bilinen örneği “Sarsılmış Bebek Sendromu”dur. Sendrom, kafa travmasına maruz kalmış çocuklarda subdural hematom ve/veya subaraknoid kanama ile birlikte retinal kanamalar ve uzun kemiklerin epifizeal bölgelerinde yeni kemik oluşumlarının birlikte görülmesi olarak tanımlanmıştır. Bir yaşının altındaki çocuklarda henüz nöral dokularla dura ve kemik yapılarının da gelişiminin henüz tamamlanmamış olması nedeniyle gelişen hasarlar daha çok iskemiye bağlı iken, bir yaşının üstündeki çocuklardaki hasarlar erişkin kafa travmalarına benzer şekilde yaygın aksonal dejenerasyonla ilişkilidir.
Bu sendromun varlığı 19. yüzyıl ortalarından beri bilinse de, 1962 yılında Kepme ve arkadaşları tarafından “hırpalanmış çocuk sendromu” olarak ilk defa tanımlanmıştır . Bu sendrom, subdural hemoraji, bereler ve iskelet zedelenmelerinin bir kombinasyonu şeklinde açıklanmıştır. 1970lerde Subdural hemoraji, retinal hemoraji ve ensefalopati üçlüsüyle karakterizedir. Köprü venlerinin sarsılma nedeniyle yırtılarak bilateral subdural kanama oluşturması nedeniyle meydana geldiği düşünülmektedir. Bu konuda hala tam bir netlik söz konusu değildir. Nöropatolojisinde birçok vakada travmatik aksonal zedelenme gözlenmediği, ancak hipoksik-iskemik zedelenme ve beyinin şişmesinin görüldüğü saptanmıştır . Bu durumda lusid intervalin olması da açıklanmaktadır. Ensefalopati de, beyaz cevherin yırtılması veya diffüz aksonal yaralanmaya bağlı meydana geldiği düşünülmektedir. Bazı çalışmacılar, ciddi boyun zedelenmesi ve sarsılma dışında başka durumların da (başın bir yüzeye çarpılması gibi) söz konusu olduğunu ileri sürmektedir.
Tanısında iyi bir klinik öykü önemlidir. Klasik üçlüyle birlikte kusma, nefessiz kalma görülebilir. Gastroözofagial reflünün tetiklediği apne veya yiyeceklerin ya da kusmuğun boğaza kaçmasıyla karışabilir. Hekimlerin görevi, açıklanamayan çocuk yaralanmalarında veya yukarda anlatılan durumlarda, her vakayı detaylı bir şekilde incelemek ve titiz ve sorgulayıcı bir tavır edinmek olmalıdır. Çocukları zararlı durumlardan korumak ve aceleci ve yanlış bir yargıdan kaçınmak ancak bu şekilde gerçekleşebilir.
Bunlardan en önemlilerine aşağıda değinilmiştir:
A. Sarsılmış Bebek Sendromu
Çocuk istismarına bağlı kafa travmalarının en çok bilinen örneği “Sarsılmış Bebek Sendromu”dur. Sendrom, kafa travmasına maruz kalmış çocuklarda subdural hematom ve/veya subaraknoid kanama ile birlikte retinal kanamalar ve uzun kemiklerin epifizeal bölgelerinde yeni kemik oluşumlarının birlikte görülmesi olarak tanımlanmıştır. Bir yaşının altındaki çocuklarda henüz nöral dokularla dura ve kemik yapılarının da gelişiminin henüz tamamlanmamış olması nedeniyle gelişen hasarlar daha çok iskemiye bağlı iken, bir yaşının üstündeki çocuklardaki hasarlar erişkin kafa travmalarına benzer şekilde yaygın aksonal dejenerasyonla ilişkilidir.
Bu sendromun varlığı 19. yüzyıl ortalarından beri bilinse de, 1962 yılında Kepme ve arkadaşları tarafından “hırpalanmış çocuk sendromu” olarak ilk defa tanımlanmıştır . Bu sendrom, subdural hemoraji, bereler ve iskelet zedelenmelerinin bir kombinasyonu şeklinde açıklanmıştır. 1970lerde Subdural hemoraji, retinal hemoraji ve ensefalopati üçlüsüyle karakterizedir. Köprü venlerinin sarsılma nedeniyle yırtılarak bilateral subdural kanama oluşturması nedeniyle meydana geldiği düşünülmektedir. Bu konuda hala tam bir netlik söz konusu değildir. Nöropatolojisinde birçok vakada travmatik aksonal zedelenme gözlenmediği, ancak hipoksik-iskemik zedelenme ve beyinin şişmesinin görüldüğü saptanmıştır . Bu durumda lusid intervalin olması da açıklanmaktadır. Ensefalopati de, beyaz cevherin yırtılması veya diffüz aksonal yaralanmaya bağlı meydana geldiği düşünülmektedir. Bazı çalışmacılar, ciddi boyun zedelenmesi ve sarsılma dışında başka durumların da (başın bir yüzeye çarpılması gibi) söz konusu olduğunu ileri sürmektedir.
Tanısında iyi bir klinik öykü önemlidir. Klasik üçlüyle birlikte kusma, nefessiz kalma görülebilir. Gastroözofagial reflünün tetiklediği apne veya yiyeceklerin ya da kusmuğun boğaza kaçmasıyla karışabilir. Hekimlerin görevi, açıklanamayan çocuk yaralanmalarında veya yukarda anlatılan durumlarda, her vakayı detaylı bir şekilde incelemek ve titiz ve sorgulayıcı bir tavır edinmek olmalıdır. Çocukları zararlı durumlardan korumak ve aceleci ve yanlış bir yargıdan kaçınmak ancak bu şekilde gerçekleşebilir.
