Kaderlerini seçilmiş bebekle yendiler
Tüp bebek denemelerine rağmen başarısızlıkların üst üste gelmesi ya da hamileliklerin anne karnında son bulmasının nedeni kimi zaman genetik bir hastalık olabiliyor. Sağlıklı embriyonun seçilmesiyle sağlıklı bebekler dünyaya getirmeyi hedefleyen PGT yöntemi gittikçe yaygınlaşıyor
TÜP bebek tedavisi gören birçok çiftin kabusu hamile kalınmasına rağmen, sağlıklı bir doğumun meydana gelememesi. Bebeklerin ilk üç ya da ikinci üç ayda anne karnında kaybedilmesi hem çift hem de doktor açısından yıpratıcı bir durum. Normal yollardan hamile kalındığında bile annenin yumurtasından, babanın sperminden kaynaklı genetik bir rahatsızlık da düşüklere neden olabiliyor.
Günümüzde bebekteki muhtemel genetik hastalıklar ultrasonografi, amniosentez gibi yöntemlerle hamileliğin ancak dördüncü ayında belirlenebiliyor. Ciddi bir anormallik saptanması durumunda ise hamilelik ancak 5. ay civarında sonlandırılıyor. Bugüne kadar bebek hasreti çeken, onun kalp atışlarını, hafif kıpırdanışlarını hisseden bir anne adayı için bu süreç inanılmaz büyük bir
travma yaratıyor.
Medical Park Bahçelievler Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Direktörü Doç. Dr. Selman Laçin, bu soruna karşı seçilmiş sağlıklı embriyoların anne adayının rahimine yerleştirilmesiyle uygulanan PGT (Preimplantasyon Genetik Tanı) yönteminin ayrıntılarını anlattı:
Tüp bebek tedavilerinde kötü yanıtlı olgular önceden anlaşılabilir mi?
Tüp bebek tedavisinin başarısında, elde edilen yumurtaların yeterli sayı ve kalitede olmasının önemi büyük. Yumurtalıklardaki yumurta sayısının ve yumurta sayısını etkileyen durumların bilinmesi, hastanın tedaviye vereceği cevabın nasıl olacağını önceden anlamamıza yardımcı olur. Kadın yaşının 35 ve üzerinde olması, aşırı kilo, sigara kullanımı, daha önceden geçirilmiş yumurtalık ameliyatları, geçirilmiş iltihabi hastalıklar, endometriosis, yumurtalık kistleri başarıda önemli etkenlerdir. Bunların yanında adet kanamasının 2. ya da 3. günü yapılan FSH düzeyinin 10 MIU/ml, estradiol düzeyinin 75 pg/ml’nin üzerinde olması, daha önceki tedavilerinde alınan kötü yanıt, kullanılan ampul sayısının fazlalığı, rahim iç zarıyla ilgili problemlerin tespiti tedaviye kötü yanıt verecek hastaların saptanmasında yol gösterici bulgulardır.
En çok üzüldüğünüz vakalar hangileri?
Ailelerin çok fazla deneyip de hamile kalamamaları ya da hamile kalan anne adayının karnındaki bebeği kaybetmesi. Bunlar büyük travmalar. Bu çiftleri gördüğümde empati duygusunu yüreğimde hissediyorum.
Tekrarlayan düşük ve çok sayıda başarısız denemelerde hangi yolu izliyorsunuz?
Hastalık taşımayan sağlıklı embriyoların anne adayına transferi tekrarlayan düşükler ya da başarısız denemeler için bir çözüm. Gebelik öncesi uygulanan genetik tanı yönteminde anne ve baba adayından elde edilen yumurta ve sperm hücreleri laboratuvar ortamında döllendiriliyor. Sonra gelişen embriyolardan bir adet hücre alınıp inceleniyor ve sağlıklı olan anne adayına transfer
ediliyor.
PGT ile kalıtımsal hastalığa son
Günümüzde gebelik öncesi genetik tanı ile 50 civarında genetik hastalık tanımlanabilmekte. Doğacak bebekte Down sendromu ve diğer trizomiler gibi kromozom bozuklukları ile hemofili, Akdeniz anemisi, kistik fibrozis, muskuler distrofi gibi tek gen hastalıklarının tanısı PGT ile mümkün.
PGT ile tüp bebek yöntemi aşamaları takip edilip embriyolardan genetik olarak sağlıklı olanları anne karnına yerleştiriliyor. Böylece sağlıklı bebekler dünyaya geliyor.
--------------------------------------------------------------------------------
Sedef’e ulaşmak için inanıp, kazandılar
Tülin ve Mehmet Emin Eliaçık çifti aradan geçen yıllara rağmen normal yollardan bebek sahibi olamamış. Nedeni açıklanamayan kısırlık sorunu yaşayan çift, şimdi 34 günlük olan bebekleri Sedef’e tüp bebek yöntemiyle kavuşmuş.
Dr. Selman Laçin, bebek sahibi olamayan çiftlerde sorunun % 25-40 erkeğe, % 40-55 kadına, % 10-15 her ikisinden kaynaklı olduğuna dikkat çekti. Laçin, bebek sahibi olamayan çiftlerde % 10-15 civarında ise herhangi bir neden tespit edilemediğini anlattı. Dr. Laçin, Eliaçık çiftine uyguladıkları tedaviyi “18 yumurta topladık. Yumurtalar iyi durumdaydı. Embriyo kalitesi iyiydi, bu yüzden sadece iki tane yerleştirdik. Çoğul gebelik oluşmaması için transfer ettiğimiz embriyo sayısını minimumda tuttuk” sözleriyle özetledi.
Tedavi sürecinde Doç. Dr. Laçin’e çok güvendiğini belirten Tülin Eliaçık, “Doktorum bana daima inancı aşıladı. Sakin, soğukkanlı tavırlarıyla beni rahatlattı. Ben de Sedef’i normal doğumla dünyaya getirdim. İyi ki de yapmışım” dedi.
PGT, kimlere öneriliyor?
Genetik veya kalıtsal bir hastalık taşıyıcılığı bulunan çiftlerde,
Daha önce genetik hastalığı olan çocuk veya çocuklara sahip çiftlerde,
Yardımcı üreme teknikleri için kabul edilmiş ileri yaş grubundaki kadınlarda (37 yaş ve üzeri),
Tekrarlayan erken gebelik düşükleri olan çiftlerde,
Çok sayıda uygulanmasına rağmen yardımcı üreme teknikleri ile gebelik elde edilememiş veya düşükle bebeğini kaybetmiş olan çiftlerde,
Şiddetli erkek kısırlığı ile birlikte görülen kromozom bozuklukları veya genetik hastalıklarda,
HLA genotyping (doku tiplemesi) yapılması amacı ile,
Genetik predispozisyon gösteren hastalıkların tanımlamasında.
İlaçların yan etkileri var mı?
l Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların enjeksiyon yolu ile kullanımlarında, enjeksiyon yerinde küçük morluklar ve rahatsızlıklar görülebilir. Burun spreyleri ve cilt altı iğneler ise yorgunluk, kas ve eklem ağrıları ve geçici menopozal yakınmalara benzer şikayetler oluşturabilir. Yumurtalıkları büyütmede kullandığımız ilaçlar, hassas kadınlarda nadir de olsa yumurtalıkların aşırı uyarılmalarına neden olabilir.
--------------------------------------------------------------------------------
7 düşüğün ardından gelen Nida yaşadı
1993 yılında evlenen Fatma ve İlyas Yurdakurban çifti bebekleri Nida’ya öyle kolay kavuşmamış. 7 düşüğün ardından genetik tanı tedavisiyle doğan Nida bebek bir ayını doldurmak üzere. Doktorları Selman Laçin’i ziyaret eden Yurdakurban çifti, bu süreçte çok yıprandıklarını ama hiç pes etmediklerini söylüyor.
Laçin, çiftin tedavi sürecini şöyle anlattı:
“Fatma Hanım 7 kez hamile kalmasına rağmen, hepsini kaybetmişti. İlk muayenelerimizde rahmin içinde yarıya yakın oranda perde tespit ettik. Adeta iki rahim var gibiydi. Perdeyi kaldırdık, Fatma Hanım’ı tek rahme kavuşturduk. Perde, hamileliğin ileri dönemlerindeki kayıpları açıklayabilirdi, ancak erken dönem kayıplarını açıklamıyordu. Erken kayıpların en büyük sebebi genetik problemlerdi. Bunu ortadan kaldırmak için sağlıklı bebeği seçmek istedik. Aslında Fatma Hanım’ın normal yollardan hamile kalabiliyordu. Ancak sağlıklı bebeği seçmek için tüp bebek yöntemini denedik. Hamilelik sürecinde de bağışıklık sistemini güçlendirici iğne kullandı ve Nida bebek doğdu.”
Yarın:
Prof. Dr. Erol Tavmergen ilaçsız tüp bebek tedavisini anlatıyor...
Türk Jinekoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Bülent Tıraş, tüp bebek tedavisinde doğru yol haritasını çiziyor...
Türkan Yılmazer-turkan.yilmazer@aksam
Tüp bebek denemelerine rağmen başarısızlıkların üst üste gelmesi ya da hamileliklerin anne karnında son bulmasının nedeni kimi zaman genetik bir hastalık olabiliyor. Sağlıklı embriyonun seçilmesiyle sağlıklı bebekler dünyaya getirmeyi hedefleyen PGT yöntemi gittikçe yaygınlaşıyor
TÜP bebek tedavisi gören birçok çiftin kabusu hamile kalınmasına rağmen, sağlıklı bir doğumun meydana gelememesi. Bebeklerin ilk üç ya da ikinci üç ayda anne karnında kaybedilmesi hem çift hem de doktor açısından yıpratıcı bir durum. Normal yollardan hamile kalındığında bile annenin yumurtasından, babanın sperminden kaynaklı genetik bir rahatsızlık da düşüklere neden olabiliyor.
Günümüzde bebekteki muhtemel genetik hastalıklar ultrasonografi, amniosentez gibi yöntemlerle hamileliğin ancak dördüncü ayında belirlenebiliyor. Ciddi bir anormallik saptanması durumunda ise hamilelik ancak 5. ay civarında sonlandırılıyor. Bugüne kadar bebek hasreti çeken, onun kalp atışlarını, hafif kıpırdanışlarını hisseden bir anne adayı için bu süreç inanılmaz büyük bir
travma yaratıyor.
Medical Park Bahçelievler Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Direktörü Doç. Dr. Selman Laçin, bu soruna karşı seçilmiş sağlıklı embriyoların anne adayının rahimine yerleştirilmesiyle uygulanan PGT (Preimplantasyon Genetik Tanı) yönteminin ayrıntılarını anlattı:
Tüp bebek tedavilerinde kötü yanıtlı olgular önceden anlaşılabilir mi?
Tüp bebek tedavisinin başarısında, elde edilen yumurtaların yeterli sayı ve kalitede olmasının önemi büyük. Yumurtalıklardaki yumurta sayısının ve yumurta sayısını etkileyen durumların bilinmesi, hastanın tedaviye vereceği cevabın nasıl olacağını önceden anlamamıza yardımcı olur. Kadın yaşının 35 ve üzerinde olması, aşırı kilo, sigara kullanımı, daha önceden geçirilmiş yumurtalık ameliyatları, geçirilmiş iltihabi hastalıklar, endometriosis, yumurtalık kistleri başarıda önemli etkenlerdir. Bunların yanında adet kanamasının 2. ya da 3. günü yapılan FSH düzeyinin 10 MIU/ml, estradiol düzeyinin 75 pg/ml’nin üzerinde olması, daha önceki tedavilerinde alınan kötü yanıt, kullanılan ampul sayısının fazlalığı, rahim iç zarıyla ilgili problemlerin tespiti tedaviye kötü yanıt verecek hastaların saptanmasında yol gösterici bulgulardır.
En çok üzüldüğünüz vakalar hangileri?
Ailelerin çok fazla deneyip de hamile kalamamaları ya da hamile kalan anne adayının karnındaki bebeği kaybetmesi. Bunlar büyük travmalar. Bu çiftleri gördüğümde empati duygusunu yüreğimde hissediyorum.
Tekrarlayan düşük ve çok sayıda başarısız denemelerde hangi yolu izliyorsunuz?
Hastalık taşımayan sağlıklı embriyoların anne adayına transferi tekrarlayan düşükler ya da başarısız denemeler için bir çözüm. Gebelik öncesi uygulanan genetik tanı yönteminde anne ve baba adayından elde edilen yumurta ve sperm hücreleri laboratuvar ortamında döllendiriliyor. Sonra gelişen embriyolardan bir adet hücre alınıp inceleniyor ve sağlıklı olan anne adayına transfer
ediliyor.
PGT ile kalıtımsal hastalığa son
Günümüzde gebelik öncesi genetik tanı ile 50 civarında genetik hastalık tanımlanabilmekte. Doğacak bebekte Down sendromu ve diğer trizomiler gibi kromozom bozuklukları ile hemofili, Akdeniz anemisi, kistik fibrozis, muskuler distrofi gibi tek gen hastalıklarının tanısı PGT ile mümkün.
PGT ile tüp bebek yöntemi aşamaları takip edilip embriyolardan genetik olarak sağlıklı olanları anne karnına yerleştiriliyor. Böylece sağlıklı bebekler dünyaya geliyor.
--------------------------------------------------------------------------------
Sedef’e ulaşmak için inanıp, kazandılar
Tülin ve Mehmet Emin Eliaçık çifti aradan geçen yıllara rağmen normal yollardan bebek sahibi olamamış. Nedeni açıklanamayan kısırlık sorunu yaşayan çift, şimdi 34 günlük olan bebekleri Sedef’e tüp bebek yöntemiyle kavuşmuş.
Dr. Selman Laçin, bebek sahibi olamayan çiftlerde sorunun % 25-40 erkeğe, % 40-55 kadına, % 10-15 her ikisinden kaynaklı olduğuna dikkat çekti. Laçin, bebek sahibi olamayan çiftlerde % 10-15 civarında ise herhangi bir neden tespit edilemediğini anlattı. Dr. Laçin, Eliaçık çiftine uyguladıkları tedaviyi “18 yumurta topladık. Yumurtalar iyi durumdaydı. Embriyo kalitesi iyiydi, bu yüzden sadece iki tane yerleştirdik. Çoğul gebelik oluşmaması için transfer ettiğimiz embriyo sayısını minimumda tuttuk” sözleriyle özetledi.
Tedavi sürecinde Doç. Dr. Laçin’e çok güvendiğini belirten Tülin Eliaçık, “Doktorum bana daima inancı aşıladı. Sakin, soğukkanlı tavırlarıyla beni rahatlattı. Ben de Sedef’i normal doğumla dünyaya getirdim. İyi ki de yapmışım” dedi.
PGT, kimlere öneriliyor?
Genetik veya kalıtsal bir hastalık taşıyıcılığı bulunan çiftlerde,
Daha önce genetik hastalığı olan çocuk veya çocuklara sahip çiftlerde,
Yardımcı üreme teknikleri için kabul edilmiş ileri yaş grubundaki kadınlarda (37 yaş ve üzeri),
Tekrarlayan erken gebelik düşükleri olan çiftlerde,
Çok sayıda uygulanmasına rağmen yardımcı üreme teknikleri ile gebelik elde edilememiş veya düşükle bebeğini kaybetmiş olan çiftlerde,
Şiddetli erkek kısırlığı ile birlikte görülen kromozom bozuklukları veya genetik hastalıklarda,
HLA genotyping (doku tiplemesi) yapılması amacı ile,
Genetik predispozisyon gösteren hastalıkların tanımlamasında.
İlaçların yan etkileri var mı?
l Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların enjeksiyon yolu ile kullanımlarında, enjeksiyon yerinde küçük morluklar ve rahatsızlıklar görülebilir. Burun spreyleri ve cilt altı iğneler ise yorgunluk, kas ve eklem ağrıları ve geçici menopozal yakınmalara benzer şikayetler oluşturabilir. Yumurtalıkları büyütmede kullandığımız ilaçlar, hassas kadınlarda nadir de olsa yumurtalıkların aşırı uyarılmalarına neden olabilir.
--------------------------------------------------------------------------------
7 düşüğün ardından gelen Nida yaşadı
1993 yılında evlenen Fatma ve İlyas Yurdakurban çifti bebekleri Nida’ya öyle kolay kavuşmamış. 7 düşüğün ardından genetik tanı tedavisiyle doğan Nida bebek bir ayını doldurmak üzere. Doktorları Selman Laçin’i ziyaret eden Yurdakurban çifti, bu süreçte çok yıprandıklarını ama hiç pes etmediklerini söylüyor.
Laçin, çiftin tedavi sürecini şöyle anlattı:
“Fatma Hanım 7 kez hamile kalmasına rağmen, hepsini kaybetmişti. İlk muayenelerimizde rahmin içinde yarıya yakın oranda perde tespit ettik. Adeta iki rahim var gibiydi. Perdeyi kaldırdık, Fatma Hanım’ı tek rahme kavuşturduk. Perde, hamileliğin ileri dönemlerindeki kayıpları açıklayabilirdi, ancak erken dönem kayıplarını açıklamıyordu. Erken kayıpların en büyük sebebi genetik problemlerdi. Bunu ortadan kaldırmak için sağlıklı bebeği seçmek istedik. Aslında Fatma Hanım’ın normal yollardan hamile kalabiliyordu. Ancak sağlıklı bebeği seçmek için tüp bebek yöntemini denedik. Hamilelik sürecinde de bağışıklık sistemini güçlendirici iğne kullandı ve Nida bebek doğdu.”
Yarın:
Prof. Dr. Erol Tavmergen ilaçsız tüp bebek tedavisini anlatıyor...
Türk Jinekoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Bülent Tıraş, tüp bebek tedavisinde doğru yol haritasını çiziyor...
Türkan Yılmazer-turkan.yilmazer@aksam