Aşk Sancısı
Daimi Üye
Tıp dilindeki adıyla “plesanta”, halk arasındaki adıyla da “bebeğin eşi” gebelik dönemi boyunca bebek ve anne arasındaki bütün alışverişi sağlayan organdır. Bu tür bir görevi üstlendiği için de plasenta hem gebeliğin devamı hem de bebeğin sağlığı, gelişimi için çok önemlidir. Plasenta, gebeliğin erken dönemlerinde oluşur ve gelişir, bebeğin doğumundan kısa süre sonra anne rahminden ayrılarak vücut dışına atılır. Bu şekilde doğumdan sonra ayrılan plasenta yaklaşık olarak 500 gram ağırlığında 20-25 cm çapında, 2-3 cm kalınlığında, yuvarlağımsı yassı bir görünüme sahiptir.
Plasentanın rahim ağzında olması (plasenta previa) nedir?
Bebeğin eşi olan, bebeğe oksijen ve besin sağlayan ve bebeğe göbek kordonu bağlı olan plasenta gebelikte hayati bir öneme sahiptir. Ancak her doğumda her şeyin yolunda gidemediği gibi plasenta ile ilgili de sorunlar yaşanabiliyor. Plasenta ile ilgili yaşanan en ciddi sorunlardan birisi de “plasenta previa”, yani plasentanın kısmen veya tamamen rahim ağzı olan serviksi kaplaması durumudur. Vajinal, normal doğum sırasında bebek uterustan rahim ağzına ve doğum kanalından doğru geçer ve plasenta da normla şartlar altında rahim ağzına, yani servikse uzak bir alanda tutunur.
Doğum zamanı yaklaştığında bebeğin eşinin rahim ağzını kapatması, yani plasenta previa durumunda normal doğum yapmak mümkün olmaz, doğum sezaryen ile gerçekleştirilmektedir. Şunu bilmekte fayda var ki; gebeliğin erken dönemlerinde bebeğin eşi rahim ağzını kapatmış durumdaysa bu durum doğum zamanına kadar değişebilir ve plasenta yukarı doğru çekilerek rahim ağzı açık kalabilir. Böyle olursa normal doğum yapmak mümkün olabilir, ancak tam tersi durumda sezaryen yapılacaktır. Plasenta previa vakasının tespit edildiği gebeliklerin pek çoğunda bir sorun yaşanmadan doğum olurken, bunların bir kısmında sorun olabilir. Plasenta previa vakalarında mutlaka gebelik ve doğum eylemi yakından takip edilmelidir. Hatta plasenta previa durumu sonraki gebeliklerde de yaklaşık % 4 – % 8 oranında tekrarladığı için sonraki gebeliklerin de kontrol altında olması gerekir.
Plasenta previa nelere sebep olur?
Plasenta previa durumunda serviks doğum sırasında açılırsa, kan damarları plasentayı rahme bağlayarak dökülmeye sebep olabilir. Böyle bir durumda da geçmeyen kanamalar yaşanabilir hem bebek hem de anne risk altında kalabilir.
Kimler plasenta previa konusunda risk altındadır?
Plasenta previa sorunu, her 200 gebeliğin 1’inde görülmektedir. Ancak aşağıda sıralanan durumlarda plasenta previa riski artmaktadır.
- Gebelikte sigara içmek
- 35 yaşında veya daha ileri bir yaşta anne olmak,
- Daha önceki gebeliklerinde plasenta pervia yaşamış olmak,
- Rahme cerrahi işlem uygulanmış olması,
- Çoğul gebelikler olması gibi durumlarda plasenta previa riski artar.
Plasenta previanın ortaya çıkmasına sebep olan faktörler tam olarak bilinememektedir. Ancak yukarıda sıralanan risk faktörlerini taşıyan kadınlarda plasenta previa sıklıkla görülmektedir.
Plasenta previa belirtileri nelerdir?
Plasenta previanın anne adayının fark edeceği pek fazla bir belirtisi olmaz, genellikle doktor rutin ultrason kontrollerinde plasenta previa olduğu tespit edilebilir. Bununla birlikte gebeliğin ikinci yarısında vajinadan gelen kanamalar ve hafif seyreden ağrılar plasenta previaya işaret olabilir.