Anne babalar dikkat!
Çocuğunuz bu saatlerde uyumuyorsa hangi hastalıklar kapıda demektir?
CEYDA ERENOĞLU / HT MAGAZİN
Beslenme sorunu olan çocuğunuzun uyku düzenini de gözden geçirmenizde yarar var. Uzmanların dikkat çektikleri gerçeğe göre beslenme ve uyku sorunları el ele gidiyor ve biri düzeldiğinde diğeri de bundan olumlu etkileniyor. Bir de çocuğunuzun kaç saat uyuduğu değil hangi saatlerde uyuduğu önemli görülüyor.
Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Uzmanı Prof. Dr. Deniz Ertem, çocuk beslenmesinde yapılan yanlışlara yönelik zekayı artıracak mucize besin olmadığını, dengeli beslenmenin bütün besin gruplarının eşit tüketilmesinin (et grubu, tahıl grubu, sebze, meyve grubu, süt ve süt ürünleri) bu alanın uzmanları tarafından yeterli görüldüğünü söylüyor. Spor yapan çocuklarda (özellikle de efor sarf ettiren bir yarışmada) vitamin ihtiyacı duyulabileceğini söyleyen Ertem, Omega 3' ün sinir sistemi gelişiminde çok önemli olduğunu, daha az balık tüketen toplumlarda beslenmeye eklenebileceğini ancak sağlıklı ve dengeli beslenen çocuklarda buna gerek duyulmadığını söylüyor. Vitamin desteğinin, yaşıtlarını yakalamak zorunda olan çocuklarda yararlı olabileceğine dikkat çeken Ertem'e göre yaşıyla uyumlu büyüyen çocuklara bu türden destekler gerekmiyor.
Çocuğa her istediğini vererek ne kadar doğru yapıyoruz?
BESLENMESİYLE UYKU DÜZENİ ARASINDA YAKIN İLİŞKİ VAR
Çocuk beslenmesiyle uyku düzeni arasında yakın ilişki olmasının da anne babaların dikkatinden kaçmaması gereken bir özellik olduğu belirtiliyor. Yapılan araştırmaların ve klinik gözlemlerinin de bunu doğruladığına dikkat çeken Ertem, " İlk görüştüğüm aileye yönelttiğim sorulardan bir tanesi de, ‘Çocuğunuz kaçta yatıyor, kaçta kalkıyor' şeklindedir. Çoğu aile bu soruyu duyunca şaşırıyor ve ‘Beslenme için geldik uyku düzenimiz sorgulanıyor' diye düşünüyor ama bence ikisi beraber gidiyor" diyor. Beslenmesi sorunlu çocukların yüzde 90'dan fazlasında uyku düzeninde sıkıntı olduğunu ve bu nedenle çocuğun doğru zamanda doğru miktarda uyumamasının çok önemli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Deniz Ertem, " Ailelerin baktığı şey çocuklarının kaç saat uyuduğu değil, ne zaman uyuduğu olmalı" diyor.
OKUL ÖNCESİ ÇOCUK EN GEÇ 21.00'DE YATMALI
Okul öncesi çocukların sabah saat 08.00'de kahvaltı ediyor olmalarını akşamları ise en geç 20.30 – 21.00 civarında yatmalarını öneren Ertem, "Gece uykusu gece alınmalı ve büyüme hormonunun salgılandığı gece saatlerinde çocuk mutlaka uykuda olmalı" diyor. Ailelerin gece hayatı olan bir çocuk yetiştirmemeleri gerektiğine dikkat çeken Ertem, anne babanın salonda kahkahalarla güldüğü, televizyondan seslerin geldiği bir ortamda çocuğun yatmak istememesinin çok doğal olduğunu söylüyor. Bunu ailelere açıkladığında sıklıkla, " Çocuklarımızı erken kaldırmaya nasıl kıyacağız" cümlesini duyduğuna dikkat çeken Ertem'e göre bu durum doğru saatte yatan çocuk için sorun oluşturmuyor. Bir çocuğun gece yarısı yatırılması halinde sabah 07.30'da kaldırmak bir eziyet olsa da ailenin kararlılık göstermesi halinde bu sorun 3 - 4 günlük zor bir süreçten sonra düzene giriyor. Çocuğun uykuya yatış sürecine alıştırılması gerektiğini söyleyen Ertem, " Bu düzen kurulduğunda çocuğun sorununun yüzde 50 – 60' ı gidiyor "diyor.
Yemeğini bitiren çocuğunuzu ödüllendirmeyin
ÇOCUĞUNUZUN ACIKMASINA İZİN VERİN
Beslenme konusunda yapılan en büyük hatalardan birinin de, çocuğun peşinden koşup yemek yedirmeye çalışmamak ve acıkmasına izin vermek olduğu belirtiliyor.Bu yanlışın yeni nesilde de olduğunu söyleyen ve özellikle annelerin hep bir bahaneleri bulunduğuna dikkat çeken Ertem, " Çocuğum zayıf, büyümüyor, arkadaşlarının yanında küçük görünüyor" gibi örneklerle sık karşılaştıklarına dikkat çekiyor. 3 yaşında hala blenderize edilmiş kahvaltı yapan hastaları olduğunu söyleyen ve " Bisküvi, yumurta sarısı, pekmez gibi besinlerden oluşan bir atom bombasını yiyen çocuk öğlen 14.00'e kadar acıkmıyor" diyen Ertem, böyle olunca öğle yemeği zamanı geldiğinde ısırmayı veya çiğnemeyi bilmeyen çocuklarla karşılaştıklarına dikkat çekiyor. Ertem'e göre anne beslenmeye ne kadar önem verirse çocuk da bunu annesine karşı kullanıyor. Annenin çocuğuna beslenmeyi fazla empoze etmesi çocuğun bu durumu bir tehdit unsuru olarak kullanmasına yol açıyor.
ERKEK ÇOCUKLARI BESLENMEDE BABALARINI ÖRNEK ALIYOR
Erkek çocuklarının beslenmede babayı örnek aldıkları belirtiliyor. Çocuğun masada anne ve babanın ne yediğini görmesi büyük önem taşıyor. Babası sebze yemeyen çocuk da fazla sebze yemiyor. Bu nedenle ailenin bu düzeni sağlaması öneriliyor. Beraber yenilen sağlıklı bir akşam yemeği ortamı, ayakta yemek yememek, televizyon karşısında yeme alışkanlığı edinmemek, bahanelerle sofradan kalkmamak gibi nedenler sorgulana gerektiriyor.
VİTAMİN VE DEMİR EKSİKLİĞİNE DİKKAT!
Beslenme açısından Türk çocuklarında en çok posalı gıda ve meyve sebzenin yeterince tüketilmemesine bağlı vitamin eksikliğine rastlanıyor. Demir eksikliği de sık görülen sorunlar arasında bulunuyor. Özellikle iyi tedavi edilmemiş demir eksikliği ile iyi tedavi edildiği halde tedaviye yanıt vermeyen demir eksikliği anomalisinin hem hematolog hem de gastroenterologlar tarafından araştırılması gerekiyor.
KAHVALTIYI İHMAL ETMEYİN
Çocukların beslenme alışkanlıkları arasında kahvaltı önemli yer tutuyor. Bu öğünde kaliteli besinlerin tüketilmesi öneriliyor. İdeal olanın, annenin erken saatte canı istemese bile bir şeyler atıştırıyor gibi yapıp çocuğuna eşlik etmesi olduğu belirtiliyor. Evde kahvaltı alışkanlığı olmayan çocuğun okulda yediklerinin neler olduğu ve yediklerinin kalitesi denetlenemiyor. Çocuğun yanına verilen kahvaltılıkları tüketip tüketilmediği de soru işareti olunca çocuğa evde kahvaltı alışkanlığının kazandırılması daha önemli hale geliyor.
Çocuğunuz bu saatlerde uyumuyorsa hangi hastalıklar kapıda demektir?
CEYDA ERENOĞLU / HT MAGAZİN
Beslenme sorunu olan çocuğunuzun uyku düzenini de gözden geçirmenizde yarar var. Uzmanların dikkat çektikleri gerçeğe göre beslenme ve uyku sorunları el ele gidiyor ve biri düzeldiğinde diğeri de bundan olumlu etkileniyor. Bir de çocuğunuzun kaç saat uyuduğu değil hangi saatlerde uyuduğu önemli görülüyor.
Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Uzmanı Prof. Dr. Deniz Ertem, çocuk beslenmesinde yapılan yanlışlara yönelik zekayı artıracak mucize besin olmadığını, dengeli beslenmenin bütün besin gruplarının eşit tüketilmesinin (et grubu, tahıl grubu, sebze, meyve grubu, süt ve süt ürünleri) bu alanın uzmanları tarafından yeterli görüldüğünü söylüyor. Spor yapan çocuklarda (özellikle de efor sarf ettiren bir yarışmada) vitamin ihtiyacı duyulabileceğini söyleyen Ertem, Omega 3' ün sinir sistemi gelişiminde çok önemli olduğunu, daha az balık tüketen toplumlarda beslenmeye eklenebileceğini ancak sağlıklı ve dengeli beslenen çocuklarda buna gerek duyulmadığını söylüyor. Vitamin desteğinin, yaşıtlarını yakalamak zorunda olan çocuklarda yararlı olabileceğine dikkat çeken Ertem'e göre yaşıyla uyumlu büyüyen çocuklara bu türden destekler gerekmiyor.
Çocuğa her istediğini vererek ne kadar doğru yapıyoruz?
BESLENMESİYLE UYKU DÜZENİ ARASINDA YAKIN İLİŞKİ VAR
Çocuk beslenmesiyle uyku düzeni arasında yakın ilişki olmasının da anne babaların dikkatinden kaçmaması gereken bir özellik olduğu belirtiliyor. Yapılan araştırmaların ve klinik gözlemlerinin de bunu doğruladığına dikkat çeken Ertem, " İlk görüştüğüm aileye yönelttiğim sorulardan bir tanesi de, ‘Çocuğunuz kaçta yatıyor, kaçta kalkıyor' şeklindedir. Çoğu aile bu soruyu duyunca şaşırıyor ve ‘Beslenme için geldik uyku düzenimiz sorgulanıyor' diye düşünüyor ama bence ikisi beraber gidiyor" diyor. Beslenmesi sorunlu çocukların yüzde 90'dan fazlasında uyku düzeninde sıkıntı olduğunu ve bu nedenle çocuğun doğru zamanda doğru miktarda uyumamasının çok önemli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Deniz Ertem, " Ailelerin baktığı şey çocuklarının kaç saat uyuduğu değil, ne zaman uyuduğu olmalı" diyor.
OKUL ÖNCESİ ÇOCUK EN GEÇ 21.00'DE YATMALI
Okul öncesi çocukların sabah saat 08.00'de kahvaltı ediyor olmalarını akşamları ise en geç 20.30 – 21.00 civarında yatmalarını öneren Ertem, "Gece uykusu gece alınmalı ve büyüme hormonunun salgılandığı gece saatlerinde çocuk mutlaka uykuda olmalı" diyor. Ailelerin gece hayatı olan bir çocuk yetiştirmemeleri gerektiğine dikkat çeken Ertem, anne babanın salonda kahkahalarla güldüğü, televizyondan seslerin geldiği bir ortamda çocuğun yatmak istememesinin çok doğal olduğunu söylüyor. Bunu ailelere açıkladığında sıklıkla, " Çocuklarımızı erken kaldırmaya nasıl kıyacağız" cümlesini duyduğuna dikkat çeken Ertem'e göre bu durum doğru saatte yatan çocuk için sorun oluşturmuyor. Bir çocuğun gece yarısı yatırılması halinde sabah 07.30'da kaldırmak bir eziyet olsa da ailenin kararlılık göstermesi halinde bu sorun 3 - 4 günlük zor bir süreçten sonra düzene giriyor. Çocuğun uykuya yatış sürecine alıştırılması gerektiğini söyleyen Ertem, " Bu düzen kurulduğunda çocuğun sorununun yüzde 50 – 60' ı gidiyor "diyor.
Yemeğini bitiren çocuğunuzu ödüllendirmeyin
ÇOCUĞUNUZUN ACIKMASINA İZİN VERİN
Beslenme konusunda yapılan en büyük hatalardan birinin de, çocuğun peşinden koşup yemek yedirmeye çalışmamak ve acıkmasına izin vermek olduğu belirtiliyor.Bu yanlışın yeni nesilde de olduğunu söyleyen ve özellikle annelerin hep bir bahaneleri bulunduğuna dikkat çeken Ertem, " Çocuğum zayıf, büyümüyor, arkadaşlarının yanında küçük görünüyor" gibi örneklerle sık karşılaştıklarına dikkat çekiyor. 3 yaşında hala blenderize edilmiş kahvaltı yapan hastaları olduğunu söyleyen ve " Bisküvi, yumurta sarısı, pekmez gibi besinlerden oluşan bir atom bombasını yiyen çocuk öğlen 14.00'e kadar acıkmıyor" diyen Ertem, böyle olunca öğle yemeği zamanı geldiğinde ısırmayı veya çiğnemeyi bilmeyen çocuklarla karşılaştıklarına dikkat çekiyor. Ertem'e göre anne beslenmeye ne kadar önem verirse çocuk da bunu annesine karşı kullanıyor. Annenin çocuğuna beslenmeyi fazla empoze etmesi çocuğun bu durumu bir tehdit unsuru olarak kullanmasına yol açıyor.
ERKEK ÇOCUKLARI BESLENMEDE BABALARINI ÖRNEK ALIYOR
Erkek çocuklarının beslenmede babayı örnek aldıkları belirtiliyor. Çocuğun masada anne ve babanın ne yediğini görmesi büyük önem taşıyor. Babası sebze yemeyen çocuk da fazla sebze yemiyor. Bu nedenle ailenin bu düzeni sağlaması öneriliyor. Beraber yenilen sağlıklı bir akşam yemeği ortamı, ayakta yemek yememek, televizyon karşısında yeme alışkanlığı edinmemek, bahanelerle sofradan kalkmamak gibi nedenler sorgulana gerektiriyor.
VİTAMİN VE DEMİR EKSİKLİĞİNE DİKKAT!
Beslenme açısından Türk çocuklarında en çok posalı gıda ve meyve sebzenin yeterince tüketilmemesine bağlı vitamin eksikliğine rastlanıyor. Demir eksikliği de sık görülen sorunlar arasında bulunuyor. Özellikle iyi tedavi edilmemiş demir eksikliği ile iyi tedavi edildiği halde tedaviye yanıt vermeyen demir eksikliği anomalisinin hem hematolog hem de gastroenterologlar tarafından araştırılması gerekiyor.
KAHVALTIYI İHMAL ETMEYİN
Çocukların beslenme alışkanlıkları arasında kahvaltı önemli yer tutuyor. Bu öğünde kaliteli besinlerin tüketilmesi öneriliyor. İdeal olanın, annenin erken saatte canı istemese bile bir şeyler atıştırıyor gibi yapıp çocuğuna eşlik etmesi olduğu belirtiliyor. Evde kahvaltı alışkanlığı olmayan çocuğun okulda yediklerinin neler olduğu ve yediklerinin kalitesi denetlenemiyor. Çocuğun yanına verilen kahvaltılıkları tüketip tüketilmediği de soru işareti olunca çocuğa evde kahvaltı alışkanlığının kazandırılması daha önemli hale geliyor.
