Alternatif Tıp Tarıhçesi

[GÜLÇİN]

İnsanların tedavilerini kendi kendilerine yapması doğal tıp felsefesinin ana noktasıdır. Artık insanlar tedavi olurken daha dikkatliler. Gelişen teknoloji insan sağlığını olumsuz bir şekilde etkiliyor. Bir kaç yıl öncesine kadar da kişiler sadece modern tıptan faydalanıyorlardı. Bugün ise insanlar vücutlarının çok fazla deforme edilmesini istemiyorlar ve bu nedenle alternatif tıp tercihleri arasında yer alıyor. Gün boyunca sürekli stres halinde olan insanlar günün bitiminde rahatlamak için doğal yollara başvurmanın yararlarını kavramış bulunuyorlar.
Doğanın tedavi etmeye hazır olan bir tarafı vardır ve bu doğal tıbbın temel taşıdır. Doğal tıp vücudun kontrolünü sağlayarak sistemin kendi kendine yetmesini amaç edinir. Kullanımında hiç bir yan etki olmaması da güven vericidir.

Tarihçe

Tıp, asırlar önce, bugün "alternatif tıp" olarak tanınan şekilde yapılıyordu. Doktorlar, kendilerince hastalıkları muayene ediyor ve işe yarayabileceğini umduğu veya öğrendiği bitkiler, sular ve diğer meddelerle hastasını tedavi ediyordu. İnsanlığın bilgisi arttıkça ve yeni teşhis araçları (mikroskop, radyografi,manyetik rezonans, tomografi, elektron mikroskobisi, biopsi, kan dışkı idrar tahlilleri vb) bulundukça hastalıklar ve bu hastalıkların tedavisinde kullanılan yöntemler daha kapsamlı olarak geliştirildi. Hastaya bir herhangi bir bitki yaprağı vermek yerine, fayda sağlayan etken maddeyi damıtıp ilaç haline getirildi. Etken maddelerin insan dokularında nasıl iyileşme yarattığını öğrenip, etken maddeden farklı, daha az yan etkisi olan ilaçlar sentezledi.


Çağdaş ve Alternatif Tıp

Alternatif ürünler satan bir aktar.Sentetik ilaçlarla meydana gelebilen ciddi yan etkilerin yol açtığı ciddi sağlık sorunları, bazı kronik rahatsızlıkların tedavisinin olmayışı ya da hasta için uzun, rahatsızlık verici oluşu ve getirdiği ekonomik yük, kimyasalların kullanımı sonucu ortaya çıkan çevre kirliliği, kökü 1960'lı yıllara kadar giden alternatif hareketler, ekoloji hareketleri alternatif tıp uygulamalarının yeniden popüler hale gelmesine katkıda bulunmuştur.

Farmakoloji (ilaç bilimi), doğada halihazırda bulunan maddelerin içindeki etken maddeleri damıtarak veya onları sentezleyerek elde edilen maddelerle ilaçlar yapar fakat alternatif tıpta bu maddeleri içeren bitkiler ham olarak kullanıldığından madde sentezi yapılmaz. Bir bitki yaprağının içinde etken maddeye ilaveten daha bir çok madde bulunur. Bu "diğer maddeler" in farmakolojik ve farmasötik etkileri incelenmediği için çağdaş tıp çay karışımları ve benzeri doğal karışımlar kullanmaz. Bu açıdan birçok doktor alternatif tıp yöntemini "bir deneyin" diyerek önerebilir. Daha etik yaklaşımlı hekimler ise alternatif tıp uygulamalarını ve uygulayıcılarını güvenilir bulmadığı için asla önermez.

Çağdaş Tıp, sürekli gelişen ve yeni şeyler eklenen bir alandır. Ancak henüz bazı hastalıkların muhteviyatı ve tadavisi hakkında kesin deliller yoktur. Kesin delillerin olmadığı durumda Çağdaş Tıp, hastaya yarar sağlamıyacaksa zarar vermeme adına çekingen kalabilir. Çünkü çağdaş tıpta güvenilirliği tamamen ispatlanmamış, muhteviyatı belirsiz, farmakolojik özellikleri aydınlanmamış, kontrollü deneylerle güvenilirliği ispatlanmamış yöntemler kullanılmaz, bu yöntemleri kullananlar şarlatanlık suçunu işlemiş olurlar.

İnsan vücudunun sağlıklı olması için kendine gereken tüm besin maddelerini alıyor olması gerkir. Buna dengeli beslenme denir. İnsan vücüduna gereken maddelerin tamamı doğada bulunur. Sebze, meyve, et, balık, çeşitli otlar, kaynak suları. İnsan bunların hepsinde bir yarar olduğunu bilerek tüketmelidir. Çoğu bitki muhteviyatında insana yarayabilecek maddeler barındırır, zaten ilaçlar da bunlardan veya bunların laboratuar ortamında sentezlenmesinden yapılır. Bu gıdaların aşırıya kaçmadan dengeli biçimde tüketilmesi insan sağlığını olumlu etkiler. İçeriği insan sağlığını olumlu etkilemeyecek, uyuşturucu veya zehir özelliği olan maddelerin kullanımı ise tartışmalıdır.

Vikipedi, özgür ansiklopedi

 

[GÜLÇİN]

Uygulamalar Alternatif Tıp'ta kullanılan bazı tedavi yöntemleri;

Ozon gazı tedavisi
Hipertermi (Beden ısıtma.)
Hidrazyne Sülfat
Buğday şırası

Masaj, çeşitli maddelerin buharları, sıcak su terapileri, spa gibi uygulamalar vücudu rahatlatır, dinlendirir, kireçlenme olan alanları hareketlendirir. Düzenli spor yapmak da insan sağlığına olumlu katkıda bulunur.

Alternatif tıp olarak tanımlanan yöntemler, insanların psikolojik hallerini ve bağışıklık sistemlerini kuvvetlendirerek hastalıklarla mücadele edilmesini sağlar. Bağışıklık sistemi, bilinen tüm hastalıkları, tümör ve kanser leri yenebilecek mükemmel bir sistemdir ve herkesin vucudunda vardır. Stres, yorgunluk, kötü beslenme (malnütrisyon),radyasyon, radyoterapi, kemoterapi, bazı viral enfeksiyonlar (örn. AIDS), diabet gibi durumlarda bağışıklık sistemi zayıflar.

Çağdaş tıp da insanın bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklarla mücadelede rol oynayabilecek yöntemleri reddetmez. Ancak bu yöntemlerin, çağdaş tıbbı bir kenara iterek "tek tedavi" veya "son çare" gibi sunulması etik değildir. Daha önemlisi hastayı kandırarak veya cahil cesaretiyle insanlar üzerinden para ve itibar kazanma amacı güden bazı kötü niyetli kişilerin yani şarlatan ların ne yazık ki alternatif tıp maskesi takmasıdır.

Alternatif tıp uygulayıcılarının eğitimi de önemli bir sakınca sebebidir. Hastalıkların sebebi (etiyoloji) hakkında malumatı olmayan bireylerin etkene yönelik tedavi yapmaları olanaksızdır. Bu nedenle, başta Rusya olmak üzere bir çok ülkede alternatif tıp eğitimi tıp fakültelerinde bir tıp branşı olarak verilmekte, kullanılan tedavi yöntemleri ve maddelerinin güvenilirliği araştırılmaktadır. Bu sayede, alternatif tıp da daha kapsamlı ve güvenilir hale gelmektedir.

Etkinlik

İnsanların bağışıklık sistemi, en iyi korunma ve tedavi mekanizmasıdır. İyi beslenen, temiz hava alan, fiziki ve mental egzersizlerle zinde tutulan, stres altında kalmayan insanların bağışıklık sistemi daha güçlüdür. Stres, ağır enfeksiyonlar, hareketsizlik, kaygı, endişe, üzüntü, ağır depresyonlar, şizofreni, AIDS, diabet, kirli hava, ağır çalışma koşulları, partiküler sanayi tozları (silika, asbest, kömür tozu) bağışıklık sistemi ni zorlar. Böyle zorlanan bir İmmün sistem (bağışıklık sistemi) vucudu yeteri kadar koruyamaz. Fırsatçı organizmalar (mantar, herpes simplex, zona) veya normalde insan vucudunda bulunan ve zarar vermeyen diğer mikroorganizmalar atağa geçer ve sağlık olumsuz etkilenir.

Alternatif tıp, iyileşme için dışarıdan alınan bir madde, bitki, çekirdek vb. değil ancak iyileşme için asıl mücadeleyi verecek olan bağışıklık sisteminin doğal besinler ve yardımcı işlemlerle uyarılması ve desteklenmesidir.

Alternatif Tıp Tartışmaları

Alternatif tıp ve uygulamaları hem tıp içi hem tıp dışı çevrelerde yoğun tartışmalara konu olmuştur. Alternatif tıp terimi konvansiyonel, bilimsel ve kurumsal tıb dışındaki tüm uygulamaları içeren bir başlık olmakla birlikte uygulamaların geniş çeşitliliği söz konusu uygulamaları ayrı ayrı ele alıp değerlendirmeyi, üzerinde bilimsel araştırmalar yapmayı gerektirmektedir. Konvansiyonel tıbın bilimsel paradigmasından farklı Akapunktur gibi bazı uygulamalar bir dönem tıp çevrelerince sert eleştirilere konu olmakla birlikte bazı rahatsızlıklardaki etkinliği kanıtlandıktan sonra tıp çevrelerince kabul görmeye başlamıştır. Alternatif tıbba yönelik üç temel bakış açısı bulunmaktadır:

 

[GÜLÇİN]

Alternatif tıbba tümüyle karşı çıkanlar

Bilimsel kanıt eksikliği, uygulayıcılarının yeterliliğine dair herhangi bir sertifikasyonun olmayışı, insanlara gereksiz ümit vererek yaygın tıp uygulamalarından uzak tuttuğu için risk ürettiğini iddia etmektedirler. Bu çevreler alternatif tıp adı altında insanların hatalı hatta tehlikeli uygulamalara maruz bırakıldıklarını, bilimsel bilgisi, tedavi uygulamakta ehliyeti olmayan bazı kişilerin hasta ve yakınlarını sömürdüklerini oysa çağdaş tıbbın iyileştirmekte başarısız olduğu rahatsızlıkların alternatif tıp adı altındaki uygulamalarla da iyileştirilemediğini ifade etmektedirler. Bilimin bilim adamlarının çalışmalarıyla ve birikimle ilerlediğini bir zamanlar tedavisi olmayan rahatsızlıkların yapılan araştırmalarla elde edilen ilaç ve cerrahi işlemlerle tedavi edilebildiğine dikkati çeken sözkonusu çevreler alternatif tıbbın bilimin gelişmediği zamanlara ait işlemler olduğunu ve günümüz için batıl inanç ve hurafeden öteye geçmediğini idda etmektedirler.

Alternatif tıbbı kısmen kabul edenler

Bu gruba giren bilim içi ve dışı çevreler alternatif tıbba tümüyle karşı çıkanlardan daha geniş bir grubu oluşturmaktadır. Alternatif tıbbın konvansiyonel tıbba bir "Alternatif" oluşturmadığını ancak tedavi işlemleri sırasında ortaya çıkabilecek bazı yan etkileri ortadan kaldırabildiği, hastanın psikolojisine olumlu etki yapması gibi gerekçelerle ve ancak "tamamlayıcı" olduğu ve bilimsel olarak zararlı olduğu ortaya konulmadığı ölçüde destek vermektedirler. Alternatif tıbba yeterli araştırmalar yapmadan tümüyle karşı çıkmayı veya tümüyle benimseyip konservatif tıbbın başarılarını tümüyle göz ardı etmeyi bilimsel etik açısından doğru bulmayan bu çevreler her iki alanın faydalı öğelerini biraraya getirerek bütünleyici (integrative) tedaviler gerçekleştirilebileceğini iddia etmektedirler.

Alternatif tıbbı tümüyle destekleyenler

Daha çok çağdaş bilimsel paradigmaya ve uygulamalarına eleştirel yaklaşan entelektüel çevreler ve ekoloji ve spiritüel hareketlerle ilişkili çevrelerce temsil edilmektedir. Newtoncu evren ve kartezyen zihin-beden karşıtlığına dayalı çağdaş tıbbın Kuhn gibi bilim felsefecilerin ifade ettiği gibi gerçekliğe ilişkin biricik, değişmez bir paradigma olmadığı olsa olsa diğer paradigmalardan biri olduğuna dikkati çekmekte ve alternatif tıp uygulamalarının insanı fizik-psişik-ruhsal boyutlarıya olduğu kadar bütüncül (holistik) bir yaklaşımla ve doğayla ilişkisi için değerlendirdiğini, bu yüzden kişiyi konvansiyonel tıbbın yan etkileriyle maruz kalmaktan koruduğu gibi tam bir sağaltım sağladığını iddia etmektedirler.

Olumsuz Eleştiriler

Amerika Birleşik Devletleri'nde yer alan bir alternatif tıp merkezi."Alternatif tıp" adı altındaki terapi türlerinin bilimsel bakımdan desteklenmesi ve hatta test edilmesi dışında kullanılmasına karşı olanlar da vardır. Bu yönde görüş bildiren eleştirmenler alternatif tıp uygulayıcılarının bir tıp derecesine sahip veya lisanslı doktor olmadığını ve uzmanlıklarını gösterecek herhangi bir kabul edilebilir geçerli bir ölçüt olmadığını da ileri sürmektedirler.

İnsan sağlığını korumak ve onu optimum seviyede tutmak hekimlerin ilk ve en önemli amacıdır. Denenmemiş veya muhteviyati bilimeyen maddeleri insan üzerinde uygulamak insan haklarına aykırıdır.

Alternatif tıbbın, kötü amaç insallarca maske olarak kullanımı (şarlatanlık) veya istenmediği halde asıl tedaviyi geciktireceği gibi çekincelerle, alternatif tıp da artık araştırma ve geliştirmelere tabii tutularak bir çok ülkede tedaviye yardımcı amaçla kullanılmaya başlanmıştır. Bu sebeplerle son yıllarda çağdaş tıbba karşı bir "Alternatif" olarak değil destekleyici yönünü vurgulamak amacıyla "Tamamlayıcı Tıp" (Complementary Medicine) tabiri daha sık kullanılmaya başlanmıştır.

İlaç Etkileşimleri

Bitkisel ve hayvansal kaynaklı her doğal ürünün mutlak surette olumlu etkide bulunacağı şeklinde halk arasında yaygın olan görüşün tümüyle doğru olmadığı, bitkilerin içeriğindeki kimi maddelerin hastalığa olumsuz etkide bulunabildiği, ilaçlarla etkileşime girerek zarar verebileceği de belirtilmektedir. Bitkinin doğrudan toksik etkileri, alerjik reaksiyonlar, kontaminasyona bağlı etkiler, ilaç ve diğer bitkilerle olan etkileşimlerlerinin iyi bilinmesi gerekmektedir.

Etkileri laboratuar ortamında araştırılmadığında kullanılan bitkilerin insan sağlığına ciddi zarar verebileceğine ilişkin örneklerden birisi "Aristolochia fangchi" denilen bitkiyi içeren kilo kaybettirici bitkisel bir ürünün 43 hastada son evrede böbrek hastalığına yol açtığı, karsinojen olduğu, sarımsak (garlic), Mabedağacı (Gingko biloba) ve ginsengin ameliyat boyunca kanama riskini arttırabildiği tespit edilmiştir.

 

[GÜLÇİN]

Güvenlik

Bazı eleştirmenler konvansiyonel tıbbın gereksizliğine inanıldığından başvurulan alternatif tıbbi yöntemlerle konulan yanlış teşhis veya uygulamalarla kişilerin acı çekebildiği hatta ölebildiğini ileri sürmektedirler. Alternatif tıp eleştirmenlerine göre kişiler sağlıklarına yönelik kullanılacak teknikleri seçmekte özgür olmaları gerekir ancak kullanılacak yöntemin etkinliğili ve güvenilirliği konusunda bilgilendirilmeleri de gerekmektedir.

Bilimsel Kanıt Eksikliği

Alternatif tıp eleştirmenleri alternatif tıp sözcülerinin sıklıkla alıntı yaptıkları çalışmaların kimler tarafından kontrol edildiği, çifte kör (double blind) metodunun ve standart süreçten geçen hakemli (peer-reviewed) deneylerden ne ölçüde geçirildiğini sorgulamaktadırlar. Onlara göre pek çok alternatif tıp formunun konvansiyonel tıp (çağdaş, yasal, bilimsel kökenli uygulamaları) tarafından reddedilişinin gerekçesi, konvansiyonel ilaçların pazara sürülmeden önce bilimsel araştırmalardan geçirilmesine karşılık alternatif tıp tedavilerin etkinliğinin çifte kör randomize kontrollü araştırmalarca kanıtlanmayışıdır. Bazı alternatif tıp uygulamalarının etkisiz olduğuna ilişkin kanıtlar olduğu da öne sürülmüştür. Örneğin ABD'nin Ohio devlet üniversitesinde Dr.Janice Kiecolt-Glaser ve ekibinin araştırmaları Aromaterapi'nin etkisiz olduğunu göstermiştir.

Rastgele kontrollü çalışmaların yalnızca akupunktur, bazı bitkisel ilaçlar ve bazı el terapileri için yeterince güçlü olduğu pek çok alternatif tedavinin güvenilirlik ve etkinliğinin bilimsel araşmalarla desteklenmediği edilmektedir.

Alternatif Tıbbı Destekleyenler

Alternatif tıbbın savunucuları spesifik alternatif tedavilerin çok geniş bir alana yayılan tıbbı koşullarda tedavi edici etkilerinin olduğunu kabul etmektedirler. Bu terapilerin bazılarında Plasebo etkisinin olma ihtimalini kabul etseler bile bunun terapinin geçerliliğini tümüyle yok etmediğini belirtmektedirler. Buna mukabil bu terapilerin konvansiyonel tıbbi tedavilerin yerini almasına karşı güçlü bir itiraz da bulunmakta ve alternatif tedavilerin ancak konvansiyonel tıp yöntemleriyle birlikte ve tamamlayıcı olarak kullanılması gerektiği öne sürülmektedir. Bazı tamamlayıcı terapilerin acıyı azaltma ve hastanın ruh halini düzeltmekte olduğu da aynı makalede araştırmalardan alıntılarla belirtilmektedir.

Belirli alternatif tıp tekniklerinin kanser tedavisi üzerindeki etkileri hakkında bazı bilimsel makalelerde kanıt bununamadığı edilirken, bazı araştırmaların hastaların psikosomatik olarak tedavilerinin hızlandığına dair kanıtlar bulduklarına dikkat çekilmektedir.

Alternatif tıb çevreleri arasında Alternatif tıbbı konservatif, kurumsal tıbbı tamamlayıcı (complementary) olarak görenler olduğu gibi konservatif tıbba karşı pek çok yönden benimsenebilecek tek seçenek görenler de bulunmaktadır. Konuya bu şekilde yaklaşan kimi çevreler çağdaş batı tıbbının karlılık esasıyla hareket eden büyük bir endüstri haline geldiğini (örnek Ivan Illich), doğal ve zararsız yöntemlerle hastayı iyileştirmek yerine onu birtakım zararlı yan etkileri bulunan ilaçların üzerinde test edildiği kobaylar gibi görüldüğü bir yapı olarak görmektedirler. Onlara göre çağdaş tıp "olgular" yerine "görüşlerin" hakim olduğu, bilimselliğin bir tür ruhbanlık biçimi gibi halka yönelik totaliter bir dayatmanın aracı haline getirildiği bir alandır (Ivan Illich). Çağdaş tıp bir süre önce bilimsel ve faydalı diye kabul ettiği bazı şeyleri daha sonra zararlı olduğunu söyleyebilmektedir. Bunların bazı örnekleri;

Yumurtanın yüksek kollestrole neden olan kötü bir yiyecek olduğu söylenirken son araştırmalarda tersinin doğru olduğu savunulmaya başlanmıştır.
Margarinin tereyağından daha sağlıklı olduğu önceden savunulurken araştırmalar artık aksinin doğru olduğunu ileri sürmektedir.
Daha önce bebeklerin doğal mamalarla beslenmesinin anne sütünden daha iyi olduğu düşünülürken artık belirli bir süreçte anne sütüyle beslenmenin çok önemli olduğu kabul edilmeye başlanmıştır.
Ayrıca konservatif tıbbın hem uzun vadeli hem de aşırı masraflı oluşu, sentetik ilaçların değişken yan etkilerinin oluşu vs. sebepler de bu çevreler tarafından alternatif tıp yöntemlerini seçmenin gerekçelerini oluşturmaktadır. Yerli kabilelerde bazılarının olumlu etkileri fitoterapi uzmanlarınca da tespit edilen bitkisel kök, yaprak vs. kullanımları, akapunktur gibi geleneksel bazı tedavi yöntemlerinin kimi rahatsızlıklarda konservatif tıbba karşı ciddi bir seçenek olarak kullanılması yine bu çevreler tarafından örnek gösterilen olaylardan bazılarıdır.

Doğal tedavi biçimlerinin Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu (Food and Drug Administration-FDA) tarafından kabul görmemesinin sebepleri arasında doğal tedavilerin "ilaç" (drug) olarak sınıflandırılabilmesi için 800 milyon dolarlık testlerden geçmesi gerektiği ancak bu testlerden geçse bile patenti alınamadığı için şirketlerin yeni bir ilaç olarak patent alamayacakları dolayısıyla da kar edemeyecekleri bu tedavi biçimlerini desteklemedikleri ve bu sebeple insanların doğal tedavilerden yararlanabilecekleri bir sistemin yaygınlaştırılmadığı gibi eleştiriler de yapılmaktadır.

Alternatif Tıbba Yönelme Sebepleri

Alternatif tıp eleştirmenleri bu tip bir tedavi yöntemi seçilişinin ardında aşağıdaki ve benzeri çeşitli motivlerin olduğunu ileri sürmektedirler:

Sosyal ve kültürel nedenler

Halkın genelinde bilimsel literatürü anlama seviyesinin düşüklüğü
New Age mistisizmiyle ilişkili olarak artan bilimkarşıtlığı
Sosyal huzursuzlukların arşıtı (komplo teorileri), bilimsel biyomedikal metodlardan hoşnutsuzluk

Psikolojik nedenler

Plasebo etkisi

İnanma isteği

Özgüveni koruma ve toplumsal uyum adına kendi kendini olumlayan önyargılar

Vikipedi, özgür ansiklopedi